سمیت حشره‌کش گیاهی تنداکسیر و حشره‌کش شیمیایی استامی پراید روی دو گونه از مهمترین دشمنان طبیعی پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 17، آذر 1393، صفحه 263-251   

نویسندگان

مهدی کبیری رئیس آباد^* ؛ بهنام امیری بشلی

چکیده

استفاده از ترکیبات گیاهی به جای حشره­کش­های شیمیایی رایج یکی از راه­های حفاظت محیط زیست محسوب می­شود. در این تحقیق سمیت حشره کش استامی پراید با سمیت حشره­کش گیاهی تنداکسیر روی حشرات کامل، لاروسن یک، لارو سن چهار کفشدوزک Oenopia conglobate(Coleoptera: Coccinellidae) و شفیره و حشرات کامل زنبور Psyllaephagus pistaciae (Hymenoptera: Encyrtidae)، دو گونه از مهمترین دشمنان طبیعی پسیل معمولی پستهAgonoscena pistaciae (Hem.: Psyllidae) ، بررسی شد. از روش قطره­گذاری جهت انجام آزمایش­های زیست سنجی استفاده شد. بمنظور بررسی اثر حشره­کش­ها روی مراحل متحمل زنبور (لارو و شفیره درون پوره های مومیایی شده) دو آزمایش مزرعه­ای در سالهای 1389 و 1390 در باغات پسته رفسنجان در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد حشره­کش گیاهی نسبت به حشره­کش شیمیایی تلفات کمتری را در دو گونه ذکر شده از دشمنان طبیعی پسیل معمولی پسته ایجاد می­کند. بر اساس معیارهای IOBC در تقسیم بندی اثر سموم روی دشمنان طبیعی، حشره کش تنداکسیر و در بالاترین غلظت مورد استفاده روی لارو سن یک، چهار و حشره کامل کفشدوزک و حشره کامل زنبور  به ترتیب در گروه سموم بی خطر، بی خطر، بی خطر، با خطر جزئی قرار گرفت. استامی پراید روی مراحل ذکر شده به ترتیب در گروه سموم با خطر متوسط، با خطر جزئی، با خطر جزئی، با خطر متوسط دسته بندی شد. نتایج  آزمایش­های مزرعه­ای در دو سال نشان داد هر دو حشره­کش ذکر شده در گروه سموم بی خطر روی مرحله مقاوم  زنبور دسته بندی شدند. نتایج به طور کلی نشان داد حشره­کش گیاهی تنداکسیر نسبت به حشره­کش شیمیایی رایج مورد استفاده در باغات پسته، تلفات کمتری را در دو گونه از مهمترین دشمنان طبیعی پسیل پسته ایجاد می­کند و می­تواند به عنوان یکی از گزینه­های جایگزین ترکیبات شیمیایی در برنامه مدیریت تلفیقی پسیل پسته مطرح باشد. 

کلیدواژه‌ها

اثرات کشندگی؛ زیست سنجی؛ حشره کش گیاهی؛ Oenopia conglobata؛ Psyllaephagus

مراجع

Abbott, W. S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology, 18: 265–267.

Abrishami, M. H. 1994. Persian Pistachio, A Comprehensive History, University publisher. Center, Tehran, Iran (In Persian).

Amiri-Besheli, B. 2009. Toxicity evaluation of Tracer, Palizin, Sirinol, Runner and Tondexir with and without mineral oils on Phylocnistis citrella Stainton. African Journal of Biotechnology, 8 (14): 3382-3386.

Basirat, M . 2003. Effect of some insecticides on  psyllid of pistachio and its side effect on natural enemies. Final report project of research of Iranian Pistachio Research Institute. Kerman, Iran.

Bulent, Y. & Ozer, S. 2005. Functional response of Oenopia conglobata (Coleoptera: Coccinelidae) on Hyalopterus pruni (Homoptera: Aphididae) in three different size arenas. Turkish Journal of Entomology, 29 (2): 91-99.

Burst, E. C. & Fischer, W. R. 1976. Mating behavior, egg production and egg fertility in the pear psylla. Journal of Economic Entomology, 60: 1297-1300.

Danialy, M .1993. Final report of identification of harmful effect of some pesticides on some natural enemies in cotton crops in field conditions. Final report of research project, Research institute of plant pest and disease, Tehran, Iran.

Erler, F. 2004. Laboratory evaluation of a botanical natural product (Akse2) against the pear psylla Cacopsylla pyri. Phytoparasitica, 32(4):351-356.

Ferrier, CH. 1961. Encyrtides paleartiques parasites the psylles. Entomophaga, 6: 39-51

Jalali, M. A .2001. Investigation of common  psyllid of pistachio(Agonoscena pistaciae) feeder of Coccinellid Predator in Rafsanjan region and identify the time table for this natural enemies. M. Sc., Faculty of Agriculture Shiraz University, Iran.

 Hall, D. and Nguyen, R. 2010. Toxicity of pesticide to Tamarixia radiate, a parasitiod of the Asian citrus psyllid. Biocontrol, 55:601-611.

Hassan, S. A. 1994. Results of the sixth joint pesticide testing program of the IOBC/WPRS –working group "Pesticide and beneficial organisms". Entomophaga, 39(1): 107-119.

Guerra, P. C., Molina, I. Y., Yabar, E. & Gianoli, E. 2007. Oviposition deterrence of shoots and essential oils of Minthostachys spp. (Laminaceae) against the potato tuber moth. Journal of Apply Entomology, 131:134- 138.

Kabiri Raeis abad, M. & Amiri-Besheli, B. 2013. Comparison of the toxicity of three botanical insecticides and two chemical insecticides on Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hemiptera: Psyllidae) in laboratory and field conditions. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5 (10): 1074-1079.

Mehrnejad, M. R. 2002. Bionomics of the common pistachio psylla, Agonoscena pistaciae,in Iran. Acta Horticultuare, 591: 535–539.

Mehrnejad, M. R. 2003. The psyllid of the pistachio and the other important psyllids in Iran. Agricultural Research and Education Organization Publisher Tehran, Iran.

Michaud, J. P. &  Mckenize, C. L. 2004. Safety of novel insecticides, sucrose octanoat, to beneficial insects in florida citrus. Florida Entomologist, 87(1):6-9.

Mojib Hagh Ghadam, Z., Sadeghi, S. A., Jalali Sandi, J. & Hajizadeh, J. 2002. Investigation on the biology of lady beetle Oenopia conglobata (L.) on poplar aphid Chaitophorus leucomelas (Koch) in laboratory condition. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research, 2(2):119-132.

Nedim, U. & Mart, A. 2005. The aphidophagus coccinellid (coleopteran: coccinellidae) species in Kahramanmaras. Turkish Journal of Zoology, 29: 1-8.

Pasqualini, E. & Civolani, S. 2003. Studies on side effects of some insecticides on aphid-feeding Coccinellidae in Emilia-Romagna fruit crops. Pesticides and Beneficial Organisms, 26 (5):51 – 55.

Pinho, A., Andrade, G., Elias, A. & Carlos, L. 2006. Selectivity evaluation of insecticides used to control tomato pests to Trichograma pretiosum. Bio Control, 51:769-778.