بررسی وضعیت گردشگری جنگ در ایران و ارائه استراتژی برای توسعه آن

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 2، دوره 3، شماره 11، شهریور 1393، صفحه 17-48   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

توسعه صنعت گردشگری در سالهای اخیر آن را به یکی از حوزه های اقتصادی دارای مزیت پایدار بدل کرده است. برنامه ریزان و مجریان کلان اقتصادی کشورها، با هدف استفاده بهینه از این مزیت اقتصادی  اقدام به طراحی و اجرای برنامه های راهبردی می نمایند. یکی از راهبردهای اساسی در این صنعت، توجه به گردشگری جنگ است. کشور ما به عنوان یکی از کشوری در نیمه دوم قرن بیستم درگیر یک جنگ نابرابر بوده است دارای فرصت بسیار مناسبی برای حضور گردشگران داخلی و خارجی و دیدار آنها از مناطق جنگی و آثار مقاومت دلیرانه مردم ایران در برابر تهاجم صدام و پشتوانه های بسیار بین المللی خودش است. براین اساس به منظور مطالعه جایگاه این نوع گردشگر بر صنعت توریسم و مطالعه شرایط آن در ایران این تحقیق انجام شده است. این تحقیق به روش توصیفی – پیمایشی، بعد از بررسی و مرور ادبیات تئوریک طرح، با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته، دادهای مورد نیاز جمع آوری شده است. نمونه های این تحقیق به تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی از بین بازدیدکنندگان مناطق جنگی انتخاب شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که عوامل  نوستالژیک و فرهنگی عوامل اصلی انتخاب این مناطق برای گردشگری و بازدید بوده است، و همچنین اکثریت نمونه های تحقیق آن را به عنوان یکی از حوزه های گردشگری مطرح کرده اند که در آینده نیز جایگاه خود را حفظ می کند. بر اساس منایج حاصله می توان گفت فقدان آگاهی مردم و فقدان برنامه ریزی از موانع اساسی  این نوع گردشگری در ایران است. نداشتن موزه جامع و کامل جنگ، نداشتن یادمان‌های مناسب، عـدم تصویرسازی مناسب و منطقی از گفته‌ها و خاطره‌های رزمندگان دفاع مقدس، توجه به مسائل ظاهری در اعزام کاروان‌های راهیان نور، دست نایافتنی کـردن رزمنـدگان با تعبیـرهای نـادرست، عـدم معرفی اهداف و آرمـان‌های شهـدا و رزمنـدگان، رهاکردن مناطق و استان‌هایی که درگیر جنـگ بودند فقط به خاطـر حفظ ظاهری مناطق جنگی و دولتی کردن اعزام‌ها به مناطق عملیاتی جنوب کشور از مسائلی است که ذهن‌ها را کمتر به سمت گردشگری جنگی می‌برد. مقاله حاضر به برر سی وضعیت گردشگری جنگ در ایران و به نتایج به دست آمده از آن اشاره می کند.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ جنگ؛ گردشگری جنگ؛ گردشگری سیاه؛ راهیان نور؛ استان خوزستان