ارزیابی مشکلات، موانع، نیازهای صنعت گردشگری ازدیدگاه اقتصادی در استان کرمانشاه ( با تاکید بر پارک جنگلی طاقبستان)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

مقاله 4، دوره 3، شماره 11، شهریور 1393، صفحه 69-88   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

استان کرمانشاه یکی از مناطقی است که در کشاکش جنگ تحمیلی آسیب فراوانی دیده و در دوران سازندگی نیز از توسعه مطلوبی برخوردار نشده است. یکی از زمینه­های رشد این استان می­تواند صنعت گردشگری باشد. استان کرمانشاه استعداد­های تاریخی،طبیعی، زیارتی- مذهبی و انسانی فراوانی دارد که عمدتاً  ناشکفته باقی مانده است. از این استعدادها می­توان در جذب گردشگر و نهایتا کمک به توسعه اجتماعی و اقتصادی بهره گرفت. پارک جنگلی طاقبستان با ارائه سطوح مختلفی از خدمات زیست محیطی برای مردم، در دامنه جنوبی کوه طاقبستان و در بالا دست شمال غربی آثار تاریخی طاقبستان شهر کرمانشاه واقع شده است. این خدمات دارای ارزش­های اقتصادی هستند که غالباً  برآورد  آنها با معیارهای عادی مشکل می باشد، زیرا درآمد مالی مستقیم ایجاد نمی­کنند، امّا منافعی مانند افزایش کیفیت  زندگی و فرصت های تفرجی را دربردارند، که عمدتاً با لحاظ  نمودن برخی از شاخص­ها می­توان ارزش اقتصادی آنها را برآورد نمود. در این مطالعه  به بررسی پارک جنگلی طاقبستان  با استفاده از روش هزینه سفر منطقه­ای پرداخته­شده­است. نتایج نشان داد که متغییرهایی مانند سن، سطح سواد و مقدار درآمد ماهانه باز دید کنندگان دارای تاثیر چشمگیری بر استفاده از تفرجگاه دارند. بررسی سطح درآمد ماهانه بازدیدکنندگان  نشان داد که میان این متغییر و تعداد روزهای بازدید از تفرجگاه  و نیز تمایل به  پرداخت ورودیه، همبستگی بالایی وجود دارد. این نتایج به دست آمده چندان دور از انتظار نبود؛ چنانکه نتایج مشابهی برای پارک­های ایالات متحده به دست آمده­است . نتایج همچنین نشان داد که سطح تحصیلات  نیز نقش مهمی در جذب گردشگران به پارک جنگلی طاقبستان داشت. چنانکه بیشترین تعداد بازدیدکنندگان با سواد بودند. سطح سواد رابطه مستقیم با میزان  درآمد دارد؛ چنانکه با افزایش سطح تحصیلات، فرصتهای فراغتی افراد نیز افزایش می یابد. بررسی مطالعات انجام شده در برخی از تفرجگاه­های کشور نشان می­دهد که این مناطق برای نوجوانان تا میان سالان از جاذبه بیشتری برخوردارند. امّا نتایج ما نشان داد که بیشترین تعداد بازدیدکنندگان (48درصد) در محدوده سنی 35-20سال قرار داشتند. درآمدزایی پارک جنگلی طاقبستان که در بهار و تابستان 1393محاسبه شد، برابر با مقدار 78704248 تومان به دست آمد نتایج  نشان دهنده لزوم توجّه بیشتر و تدوین طرح جامع توسعه گردشگری استان برای پارک­های جنگلی است که می­تواند به عنوان ابزاری مؤثّر در برنامه­ریزی و مدیریت طرح­های توسعه­ای مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ توریسم؛ اقتصاد؛ روش هزینه سفر؛ پارک جنگلی طاقبستان؛ کرمانشاه