اثر تخم‌کشی و بازدارندگی تخم‌ریزی اسانس چهار گونه اکالیپتوس روی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus (F.) (Col.: Bruchidae)

حشره شناسی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 2، شماره (4) بهار - تابستان 1391، آبان 1391، صفحه 87-95   

چکیده

بازدارندگی تخم­ریزی اسانس چهار گونه اکالیپتوس شامل Eucalyptus sargentii Maiden، E. camaldulensis Dehn، E. grandis Hill et. Maiden وE. viminalis Labill  روی این آفت بررسی شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. اسانس­های گیاهی با روش تقطیر با آب تهیه شدند. آزمایش در شرایط دمایی 2±30 درجه‌ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60  درصد و در تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که هر چهار اسانس گیاهی به­طور معنی‌داری میزان تفریخ تخم آفت را کاهش دادند. بر اساس نتایج حاصله در غلظت 6/29 میکرولیتر بر لیتر هوا اسانس گیاهان E. sargentii، E. camaldulensis، E. grandis و E. viminalis به­ترتیب باعث 100، 2/64، 4/74 و 2/56 درصد مرگ­ومیر تخم سوسک چهارنقطه­ای حبوبات شدند. مقادیر LC₅₀  اثر تخم‌کشی برای گیاهان E. sargentii
E. camaldulensis، E. grandis و E. viminalis به­ترتیب 8/8، 02/16، 3/14 و 4/16 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. هم­چنین هر چهار گونه اسانس مورد مطالعه، به­طور معنی­داری باعث کاهش تخم­ریزی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات شدند. در غلظت 4/6 میکرولیتر بر لیتر هوا، اسانس گیاهان E. sargentii، E. camaldulensis، E. grandis و E. viminalis به­ترتیب باعث 100، 100، 100و 1/66 درصد بازدارندگی تخم­ریزی سوسک چهارنقطه­ای حبوبات شدند.

کلیدواژه‌ها

اسانس گیاهی؛ تخم‌کشی؛ بازدارندگی تخم‌ریزی؛ سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات؛ اکالیپتوس

مراجع

Abbott WS. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology 18: 265-267.

Bagheri – Zonouz E. 1986. ‌Storage Pests and Their Control. Sepehar Publication, Tehran.

Bandara KA, Saxena RC. ‌1995. A technique for handling and sexing Callosobruchus maculatus F. ‌adult‌ (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research 31(1): 97-100.

Bekel J, Hassanali A. 2001. Blend effects in the toxicity of the essential oil constituents of Ocimum kilimandscharium and Ocimum kenyense (Labiateae) on two post–harvest insectpests. Phytochemistry 57: 385-391.

Bouda H, Taponjou LA, Fontem DA, Gumedzoe MYD. 2001. Effect of essential oils from leaves of Ageratum conyzoides, Lantana camara and Chromolaena odorata on the mortality ofSitophilus zeamais (Col.: Curculionidae). Journal of Stored Products Research 37: 103-109.

Keita SM, Vincent C, Schmidt JP, Arnason JT. 2001. Insecticide effects of Thuja occidentalis (Cupressaceae) essential oil on Callosobruchus maculatus (Coleopteran: Bruchidae). Canadian Journal of Plant Science 81(1): 173-177.

Keita SM, Vincent C, Schmidt JP, Ramaswamy S, Belanger A. 2000. Effect of various essential oils on Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research 36: 355-364 .

Ketoh GK, Glitho AI, Huignard J. 2002. Susceptibility of the Bruchid Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae) and its parasitoids Dynarmus basalis (Hym:Pteromalidae) to three essential oils. Journal of Economic Entomology 95(1): 174-182.

Ketoh GK, Koumaglo HK, Glitho I. 2005. Inhibition of Callosobruchus maculatus (Bruchidae: Coleoptera) development with essential oils extracted from Cymbopogon schoenanthus and the wasp Dinarmus basalis. Journal of Stored Products Research 41(2): 363-371.

Lale NE, Abdulrahman HT. 1999. Evaluation of neem (Azadirachta indica A.) seed oil obtained by different methods and neem powder for the management of Callosobruchus maculatus (Coleoptera: Bruchidae) in stored cowpea. Journal of Stored Products Research 35: 135-143.

Lee C, Sung L, Lee H. 2006. Acaricidal activity of fennel seed oils and their main component against Thyrophagus putrescentiae a stored food mite. Journal of Stored Products Research 42: 8-14.

Lentz DL, Clark AM, Hufford CD, Grimes B, Passreiter CM, Cordero J, Ibrahimi O, Okunade A.1998. Antimicrobial properties of Honduranmedicinalplants. Journal of Ethnopharmacology 63: 253-263.

Mahboubi M, Haghi G. 2008. Antimicrobial activity and chemical composition of Mentha pulegium L. essential oil. Journal of Ethnopharmacology 119(2): 325-327.

Modarres SS. 2002. Damage assessment of stored product pests of wheat and barley in Systan region. Proceeding of the 15^th Iranian Plant Protection Congress, 7-11 September 2002, Kermanshah, Iran, P. 144.

Negahban M, Moharramipour S, Sefidkon F. 2007. Fumigant toxicity of essentialoil from Artemisia sieberi against three stored–product insects. Journal of Stored Products Research 43(1): 123-128.

Park IK, Lee SG, Choi DH, Park JD, Ahn YJ. 2003. Insecticidal activities of constituents identified in the essential oil from leaves of Chamaecyparis obtuse against Callosobruchus chinensis L. and Sitophilus oryzaeL. Journal of Stored Products Research 39(4): 375-384.

Rahman MM, Schmidt GH. 1999. Effect of Acorus calamus L. (Aceraceae) essential oil vapors from various origins on Callosobruchus phaseoli (Gyllenhal)(Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research 35(2): 285-295.

Raja N, Albert S, Ignacimutha S, Dorn S. 2001. Effect of plant volatile oils in protecting stored cowpea Vigna unguiculata L. against Callosobruchusmaculatus F. (Coleoptera: Bruchidae) infestation. Journal of Stored Products Research 37: 127-132.

Rajapakse R, van Emden F. 1997. Potential of four vegetable oils and ten botanical powders for reducing infestation of cowpeas by Callosobruchus maculatus, C.chinesis andC. rhodesianus. Journal of Stored Products Research 33(1): 59-68.

SAS Institute 2004. SAS/STAT 9.1 Users Guide. SAS Institute, Inc., Cary, NC.

Shaaya E, Kostjukovski M, Eillberg J, Sukprakarn C. 1997. Plant oils as fumigants and contact insecticides for the control of stored-products insects. Journal of Stored Products Research 33(1): 7-15.

Shakarami J, Kamali K, Moharramipour S, Meshkatassadat MH. 2004. Effects of three plant essential oils on biological activity of Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae). Iranian Journal of Agricultural Science 35(4): 972-974. (In Persian with English summary).

 Tripathi A, Prajapati V, Aggarwal KK, Kumar S. 2001. Insecticidal and ovicidal activity of the essential oil of Anethum sowa Kurz against Callosobruchusmaculatus F. (Col.: Bruchidae). Insect Science and Its Application 21(1): 61-66.