راهنمای کلید تعاملی شناسایی زنبورهای بالاخانواده‌ی Chalcidoidea برپایه‌ی نرم‌افزار DELTA

حشره شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 4، شماره (9) پاییز - زمستان 1393، اردیبهشت 1393، صفحه 1-25   

نویسندگان

نگار فخرزاده¹؛ حسین لطفعلی زاده^{* 2}؛ بابک قرالی³

¹دانش‌جوی سابق کارشناسی ارشد گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه ‌آزاد ‌اسلامی، واحد ‌تبریز، تبریز، ایران

²دانشیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

³استادیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌ طبیعی استان قزوین، قزوین، ایران

چکیده

کلیدهای خطی وسیله‌ی استانداردی برای شناسایی موجودات هستند و بیش از دو قرن ابزار اولیه برای تشخیص موجودات زنده بوده‌اند. در این کلیدها مسیر یک سویه‌ای از حالات انتخابی کاراکترها دنبال می­شود تا به نقطه­ی پایانی یا شناسایی نمونه منتهی گردد. امروزه تحولی در تشخیص­های کامپیوتری موجودات در جریان می­باشد که ممکن است منجر به جای­گزینی کلیدهای سنتی توسط کلیدهای تعاملی گردد که این کلیدها بر پایه‌ی ماتریس داده­ها استوار بوده، امکانات زیادی جهت تشخیص صحیح، استفاده‌ی وسیع از متون حجیم جهت پیوند دادن به تصاویر، واژه‌نامه‌ها و موارد پشتیبانی دیگر دارد. درحالی‌که با توجه به گسترش شبکه­ی جهانی و وجود نرم­افزار­های متنوع جهت ایجاد کلیدهای دل­خواه و حاوی اطلاعات مفید، ساختارهای کلیدی متنوعی در دست­رس می­باشند. در این تحقیق به­منظور ساخت کلید غیرخطی و تعاملی جدیدی برای زیرخانواده‌های بالاخانواده‌ی Chalcidoidea از نرم­افزار DELTA استفاده گردید. لذا 205 ویژگی مرفولژیک انتخاب و برای 86 زیرخانواده Chalcidoidea مورد بررسی و کدبندی قرار گرفت. اشکال مورد نیاز ویژگی­های مرفولژیکی که می­توانند به روشن شدن و توضیح کاراکترهای کلیدی کمک نمایند به نرم­افزار DELTA editor اضافه گردید. پس از تکمیل جدول ماتریس مربوطه اطلاعات حاصله وارد نرم افزار سازنده کلید (Intkey) شد و کلید شناسایی خانواده‌ها ایجاد گردید که در این مقاله راهنمای استفاده از آن ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

بال‌غشاییان؛ DELTA؛ کلید؛ شناسایی

مراجع

Dallwitz MJ. 1974. A flexiblecomputer program for generating diagnostic keys. Systematic Zoology 23(1): 50-57.

Dallwitz MJ. 1980. A general system for coding taxonomic descriptions. Taxon 29: 41-46.

Dallwitz MJ. 1992. A comparison of matrix-based taxonomic identification systems with rule-based systems. In Xiong FL. (ed.) Proceedings of IFAC Workshop on Expert Systems in Agriculture. pp. 215–218.

Dallwitz MJ. 2000. Onwards. A comparison of interactive identification programs. http://DELTA-intkey.com.

Dallwitz MJ. 2005. A comparison of interactive identification programs. http://DELTA-intkey.com/www/comparison.htm [accessed: 2 July 2013].

Dallwitz MJ. 2006. Programs forinteractive identification and information retrieval. http://DELTA-intkey.com/www/idprogs.htm.

Dallwitz MJ. 2012. Descriptions, illustrations, interactive identification, and information retrieval from DELTA database. http://DELTA-intkey.com/www/data.htm.

Dallwitz MJ, Paine TA, Zurcher EJ. 1993a. User’s Guide to the DELTA System. A General System for Processing Taxonomic Descriptions, (4^th ed.) http://DELTA-intkey.com [accessed: 1 July 2013].

Dallwitz MJ, Paine TA, Zurcher EJ. 1993b. Onwards. User’s guide to the DELTA System. A general system for processing taxonomic descriptions. (4^th ed.) http://DELTA-intkey.com.

Dallwitz MJ, Paine TA, Zurcher EJ. 2000. Principals of interactive keys. http://DELTA-intkey.com

Dempewolf M. 2004. Arthropods of Economic Importance - Agromyzidae of the World (CD-ROM). ETI. University of Amsterdam, Amsterdam.

Gibson GAP, Heraty JM, Woolley JB. 1999. Phylogenetics and classification of Chalcidoidea and Mymarommatoidea- a review of current concepts(Hymenoptera, Apocrita). Zoologica Scripta 28: 87-124.

Gibson GAP, Huber JT, Woolly JB. 1997. Annotated Keys to the Genera of Nearctic Chalcidoidea (Hymenoptera). National Research Council of Canada Research Press, Ottawa, Canada..

Grissell EE. 1995. A redefinition, generic classification and annotated world catalog of species. Memories on Entomology, International 2: 1-470.

Goulet H, Huber JT. 1993. Hymenoptera of the World. An Identification Guide to Families. http://www.escsec.ca/aafcmonographs/hymenoptera of the world.pdf.

Hanson PE, Gauld I D. 1995. The Hymenoptera of Costa Rica. Oxford University Press.

Lamarck JB. 1778. The Development of Biological Systematics. Antoine-Laurent De Jussieu, Nature, and the Natural System.

Lawrence JF, Hastings AM, Dallwitz MJ, Paine TA, Zurcher EJ. 2000. Onwards. Elateriformia (Coleoptera): Descriptions, illustrations, identification, and information retrieval for families and subfamilies. Version: 9^th October 2005. http://DELTA-Intkey.com [accessed: 18 July 2013].

Lobanov AL. 2003. Keys to beetles and biological diagnostics. http://www.zin.ru/Animalia/ Coleoptera/eng/syst8.htm [accessed: 20 July 2013].

Newell IM. 1970. Construction and use of tabular keys. Pacific Insects 12(1): 25-37.

Norton G. 2002. Multi-media/internet keys and the taxonomic crisis. Antenna 26: 245-48.

Noyes JS. 2012. Universal Chalcidoidea Database. World Wide Web electronic publication. www.nhm.ac.uk/entomology/chalcidoids/index.html.

Noyes JS, Valentine EW. 1989. Chalcidoidea (Insect: Hymenoptera)-Introduction and review of genera in smaller families. Fauna of New Zealand 18: 1-91.

Pankhurst RJ. 1988. An interactive program for the construction of identification keys. Taxon 37(3): 747-755.

Penev L, Sharkey M, Erwin T, Noort SV, Buffington M, Seltmann K, Johnson N, Taylor M, Thompson FC, Dallwitz MJ. 2009. Data publication and dissemination of interactive keys under the open access model. ZooKeys 21: 1–17.

Quicke DLJ. 1993. Principles and Techniques of Contemporary Taxonomy. Blackie Acad. Prof., London.

Seltmann KC. 2004. Building web based interactive keys to the Hymenopteran families and superfamilies. MS. thesis, University of Kentucky, 475 pp.

Triplehorn CA, Johnson NF. 2005. Borror and Delong’s Introduction to the Study of Insects. 7^th ed., Thomson Learning.

Walter DJ, Winterton S. 2007. Keys and the crisis in taxonomy: Extinction or reinvention. Annual Review of Entomology 52: 193-208.

Watson L, Milne P. 1972. A flexible system for automatic generation of special purpose dichotomous keys, and its application to Australian grass genera. Australian Journal of Botany 20: 331-352.

Watson L, Dallwitz MJ. 2003. Onwards. British insects: the families of Hymenoptera. Version: 1st January 2012. http://DELTA-intkey.com, [accessed: 18 July 2013].

Weeks PJD, O'Neill, MA, Gaston KJ, Gauld ID. 1999. Automated insect identification: Exploring the limitations of a prototype. Journal of Applied Entomology 123: 1-8.

Wheeler QD, Raven PH, Wilson EO. 2004. Taxonomy Impediment or expedient? Scienca 303: 1-565.

Whitfield JB. 1998. Phylogeny and evolution of host-parasitoid interactions in Hymenoptera. Annual Review of Entomology 43: 129-151.

Winterton SL, Skevington JH, Lambkin CL. 2005. Stiletto-flies of Australiasia (Diptera: Therevidae). Lucid3 key. Calif. Dep. Food, Agric., Agric. Can.: CSIRO. Version 1. www.cdfa.ca.gov/phpps/ppd/Entomology/Lucid/Therevidae/Key/Austherevid/Media/Html/opening-page.html, [accessed: 18 July 2013].