سمیت تنفسی اسانس مرزه(Lamiaceae) Satureja hortensis‌ روی مراحل مختلف زیستی شپشه‌ی آرد Tribolium confusum و شب‌پره‌ی هندی Plodia interpunctella

حشره شناسی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 4، شماره (9) پاییز - زمستان 1393، اردیبهشت 1393، صفحه 47-57   

چکیده

در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس‌ مرزه روی مراحل تخم، لارو، شفیره و حشره­ی کامل شپشه­ی‌ آرد و شب‌پره­ی هندی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیاه مرزه به­روش تقطیر با آب توسط دستگاه اسانس‌گیر شیشه‌ای مدل کلونجر استخراج شد. آزمایش­های مربوط به ارزیابی سمیت تنفسی اسانس مرزه روی حشرات کامل 7-1 روزه، شفیره‌های 4-2 روزه، لاروهای 14-12 روزه و تخم‌های 3-1 روزه­ی این دو گونه در دمای 1±25 درجه­ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد در چهار تکرار و با مدت زمان گازدهی 24 ساعت انجام شدند. مقادیر LC₅₀  برای مراحل تخم، لارو، شفیره و حشره­ی کامل شپشه‌ی آرد به­ترتیب 38/22، 43/30، 97 ، 82/98 و برای شب‌پره­ی هندی 81/13، 97/26، 08/33 و 2/47 میکرولیتر بر لیتر هوا بودند. علاوه بر آن، با افزایش غلظت اسانس‌ تأثیر آن بر تفریخ تخم، مرگ­ومیر لاروها و حشرات کامل و تبدیل شفیره­ها به حشرات کامل افزایش یافت. حساس‌ترین و مقاوم­ترین مراحل زیستی هر دو گونه
به­ترتیب تخم و حشره­ی کامل آن­ها بود و در حالت کلی، شب‌پره­ی هندی حساس‌تر از شپشه‌ی آرد بود. با توجه به نتایج به­دست آمده اسانس مرزه می­تواند به­عنوان یک ترکیب کم­خطر در طراحی و ساخت حشره­کش­های جدید در مدیریت تلفیقی این آفات مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

Satureja hortensis؛ زیست سنجی؛ اسانس؛ Tribolium confusum؛ .Plodia inetrpunctella

مراجع

Bagheri F, Mohammadi S, Hadizadeh M, Amiri-Beshli AB. 2012. Bioactivities of essential oil of Eucalyptus globolus L. against Tribolium castaneum. Journal of Herbal Drugs 3: 178-171.

Bassolé IH, Guelbeogo WM, Nébié R, Costantini C, Sagnon N, Kabore ZI, Traoré SA. 2003. Ovicidal and larvicidal activity against Aedes aegypti and Anopheles gambiae complex mosquitoes of essential oils extracted from three spontaneous plants of Burkina Faso. Parassitologia 45(1): 23-6.

Dikbaş N, Kotan R, Dadaşoğlu F, Şahin F. 2008. Control of Aspergillus flavus with essential oil and methanol extract of Satureja hortensis. International Journal of Food Microbiology 124: 179–182.

Enan E. 2001. Insecticidal activity of essential oils: Octopaminergic sites of action. Comparative Biochemistry and Physiology 130: 325-337.

Ghotbabadi FS, Alizadeh A, Zadehbagheri M, Kamelmanesh M, Shaabani M. 2012. Effect of different ontogenesis conditions on essential oil composition of Satureja hortensis L. cultivated in Iran. Advances in Environmental Biology 6(2): 636-640.

Grieshop M, Flinn P, Nechols J, Campbell J. 2006. Effects of shelf architecture and parasitoid release height on biological control of Plodia interpunctella (Lepidoptera: Pyralidae) eggs by Trichogramma deion (Hymenoptera: Trichogrammatidae). Journal of Economic Entomology 99: 2202-2209.

Isman MB. 2006. Botanical insecticides, deterrents, and repellents in modern agriculture and increasingly regulate world. Annual Reviw of Entomology 51: 45-66.

Keita SM, Vincent C, Schmit J, Arnason JT, Belanger A. 2001. Efficacy of essential oil of Ocimum basilicum L. and O. gratissimum L. applied as an insecticidal fumigant and powder to control Callosobruchus maculatus (Fab.) (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research 37: 339-349.

Maedeh, M., Hamzeh, I., Hossein D., Majid, A. and Karimi R. 2011. Bioactivity of essential oil from Satureja hortensis (Lamiaceae) against three stored-product insect species. African Journal of Biotechnology 10(34): 6620-6627.

Mahboubi M, Kazempour N. 2011. Chemical composition and antimicrobial activity of Satureja hortensis and Trachyspermum copticum essential oil. Iranian Journal of Microbiology 3: 194-200.

Mahmoudvand M, Abbasipour H, Basij M, Hosseinipour M, Rastegar F, Nasiri MB.  2011. Fumigant toxicity of some essential olis on adults of some stored-product pests. Chilean Journal of Agriculture 71(1): 89-83.

Marimuthu N, Gurusubramaniam G, Krishna S. 1997. Effect of exposure of eggs to vapor from essential oils on eggs mortality, development and adult emergence in Earias vittella (F). (Lepidoptera: Noctuidae). Biological Agriculture and Horticulture 14: 303-307.

Matsumura F. 1985. Toxicology of Insecticides. Plenum press. New York, USA.

Mumivand H, Babalar M, Hadian J, Fakhr-Tabatabaei M. 2011. Plant growth and essential oil content and composition of Satureja hortensis L. in response to calcium carbonate and nitrogen application rates. Journal of Medicinal Plants Research 5(10): 1859-1866.

Papachristos DP, Stamopoulos DC. 2002. Toxicity of vapors of three essential oils to the immature stage of Acanthoscelides obtectus (Say) (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research 38: 365-373.

Rafiei-Karahroodi Z, Moharramipour S, Farazmand H, Karimzadeh-Esfahani J. 2011. Oviposition detterency and ovicidial activity of eighteen medicinal plant essential oils on Plodia interpunctella Hubner (Lepidoptera: Pyralidae). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 27(3): 460- 470.

Rajendran S. 2001. Alternatives to methyl bromide as fumigants for stored food commodities. The Royal Society of Chemistry 98: 249-253.

Sarac A, Tunc I .1995. Toxicity of essential oil vapours to stored-product insects. Zeitschrift fur Pfanzenkrankheiten und Pafnzenschutz 102: 429-434.

Sajfrtová M, Sovová H, Pavela R. 2010. Effect of extraction methods on botanical insecticide activity. www.isasf.net/fileadmin/files/Docs/Barcelona/PDF/PNP33.pdf.[Accessed on 24 May 2013]

Salwa AB, Al Khalafi AA. 2011. The effect of gamma irradiation on the ovaries and testes of Plodia interpunctella. Journal of Agricultural Biotechnology and Sustainable Development 3: 105-107.

Sepasgozarian H. 1977. Iranian stored product pests and their control methodes.Tehran University Publication. Tehran, Iran.

Shakarami J, Pourhosseini L, Vafaee R, Goldasteh S. 2008. Ovicidal effect of essential oils from three plants on Callosobruchus maculatus F. (Col., Bruchidae). Journal of Entomological Research 3(1): 221-228.

Tapondjou LA, Adler C, Bouda H, Fontem DA. 2002. Efficacy of powder and essential oil from Chenopodium ambrosioides leaves as post-harvest grain protectants against six stored product beetles. Journal of Stored Products Research 38: 395-402.

Tripathi AK, Prajapati V, Aggarwal KK, Khanuja SPS, Kumar S. 2000. Repellency and toxicity of oil from Artemisia annua to certain stored product beetles. Journal of Economic Entomology 93: 43-47.

Timothy D. 2009. Effects of crowding on the loss in weight of sorghum flour and on the survival and development of adult confused flour beetle, Tribolium confusum in sorghum flour. New York Science Journal 2(7): 56-61.

Tunc IB, Berger M, Erler F, Dagli F. 2000. Ovicidal activity of essential oil from five plants against two stored product insects. Journal of Stored Products Research 3: 161-168.

Yildirim E, Kordali S, Yazici G. 2011. Insecticidal effects of essential oils of eleven plant species from Lamiaceae on Sitophilus granarius (L.) (Coleoptera: Curculionidae). Romanian Biotechnological Letters 16: 6702-6709.