نقش ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی در توسعه و بهبود نوآوری سازمانی مدارس

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 6، دوره 5، شماره 2، آبان 1394، صفحه 117-146   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسندگان

رضا هویدا¹؛ حیدر چوپانی^{* 2}؛ عبدالله خوران³؛ حجت غلام زاده⁴

¹دانشگاه اصفهان، گروه علوم تربیتی، استادیار، اصفهان، ایران

²دانشگاه اصفهان، گروه علوم تربیتی، دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج[e-mail]

³دانشگاه اصفهان، گروه علوم تربیتی دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران[e-mail]

⁴دانشگاه چمران اهواز، گروه علوم تربیتی دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه اهواز، اهواز، ایران[e-mail]

چکیده

زمینه: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سازمان‌هایی که تأکید بیشتری بر ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی دارند نسبت به دیگر سازمان‌ها موفق‌ترند. به همین دلیل در چند دهه اخیر، توجه ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی به ضرورتی ‌اجتناب‏ناپذیر تبدیل‌شده است چراکه سازمان‌ها از این طریق می‌توانند شاخص‌های مزیت رقابتی خود را ازجمله نوآوری سازمانی بهبود و توسعه دهند.
هدف: این پژوهش با هدفبررسی نقش اعتماد سازمانی و ارتباطات اثربخش در توسعه و بهبود نوآوریسازمانیمدارسدرآموزش‌وپرورششهرستانطبس صورت گرفته است.
روش: روش تحقیق این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی علّی است. جامعهآماریتحقیق (350)نفر ازمعلمانمقطعمتوسطهآموزش‌وپرورششهرستانطبسهستند کهتعداد183نفرازآن‌هابه روشنمونه‌گیری تصادفیسادهوبراساسفرمولکوکرانانتخابشدند. ابزارهایاستفاده‌شدهدراینپژوهششاملپرسشنامهنوآوریسازمانیمدارسآمیدوهمکاران (2002)،پرسشنامه ارتباطات سازمانی اثربخش رابینز (1993) وپرسشنامهاعتمادسازمانیالوننوهمکاران (2008) هستند.برایتحلیلداده‌هاازآزمون‌هایهمبستگیپیرسون،تیتکنمونه‌ایومدلمعادلاتساختاریاستفادهشد.
یافته‌ها: نتایجآزمون تیتکنمونه‌اینشاندادکهوضعیتاعتمادسازمانیوارتباطاتسازمانیبالاترازمیانگینقرارداشتندونوآوریسازمانیدرحدگزینهمتوسطقرارداشتکهبهلحاظآماریمعنا‌داربود.نتایجتحلیلهمبستگیپیرسوننشاندادکهبیناعتمادسازمانیومؤلفه‌هایآنباارتباطاتسازمانیونوآوریسازمانیمدارسرابطهمثبتومعناداریوجوددارد.همچنیننتایجمدل‌سازیمعادلاتساختارینیزنشاندادکهاعتمادسازمانیبرارتباطاتسازمانیونوآوریسازمانیمدارسهمبه‌طورمستقیموهمبه‌طورغیرمستقیمتأثیرمی‌گذارد.
نتیجه‌گیری:یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که نوآوری نیازمند تلاش دسته‌جمعی کلیه افراد و واحدهای درون سازمان است و وقتی‌که در یک سازمانی ارتباطات شفاف و اثربخشی وجود داشته باشد و کارکنان بتوانند با همدیگر به‌راحتی ارتباط برقرار کنند و این تسهیل کنش جمعی منجر به خلق نوآوری در سازمان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

اعتماد سازمانی؛ ارتباطات سازمانی اثربخش؛ نوآوری سازمانی مدارس

مراجع

ابن الرسول، سید اصغر؛ احمدی، مریم (1387). ارزیابی عوامل مؤثر در تحقق سازمان‌های نوآور. مجله عصر فناوری اطلاعات. شماره 36.

احمد پور، محمود (1387). کارآفرینی ضرورت توسعه. ماهنامه تدبیر. شماره 95.

احمدی، پرویز و مهسا پیشدار، (1389)، یادگیری سازمانی و نوآوری، سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، TRIZ و مهندسی و مدیریت نوآوری ایران، تهران، پژوهشکده علوم خلاقیت شناسی، نوآوری

اخوان، پیمان؛ ابوعلی، مرتضی (1389). بررسی نقش مدیریت دانش در نوآوری. سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، تریز و مهندسی و مدیریت نوآوری ایران. تهران. خانه معلم.

امیری، علیرضا (1389). راهبرد نوآوری؛ عوامل رشد، چالش‌ها و موانع. اولین کنفرانس سالانه مدیریت، نوآوری و کارآفرینی. شیراز: 27 و 28 بهمن‌ماه.

خادمیان، عبدالله (1385). خلاقیت و نوآوری در آموزش‌وپرورش. فرهنگ آموزش، سال دوم.

دادمهر، محمدصادق (89-1388). تأثیر فن‌آوری بر ارتباطات سازمانی. فصلنامه بانک صادرات ایران، شماره 50 و 51

دانایی فرد، حسن؛ رجب‌زاده، علی و حصیری، اسد (1388). ارتقاء اعتماد درون‌سازمانی در بخش دولتی: بررسی نقش شایستگی مدیریتی مدیران. پژوهش‌های مدیریت. سال دوم، شماره چهارم.

دعایی، حبیب اله؛ فراحی، محمدمهدی؛ همایونی، محمدحسین (1388). نقش بالنده سازی کارکنان در بهبود اعتماد متقابل آنان به مدیران. پژوهش‌نامه مدیریت تحول (پژوهش‌نامه مدیریت)، 1(1)

سعیدی کیا، مهرزاد (1388). فرهنگ‌سازمانی مشوق نوآوری سازمانی. ماهنامه تدبیر. شماره 209

شریفیان ثانی، مریم (1380). سرمایه اجتماعی: مفاهیم اصلی و چارچوب نظری. فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 2، صص. 5-8.

طالعی فر، رضا؛ حاتمی نسب، سید حسن؛ فتحی، حبیب (1389). فرهنگ‌سازمانی ابزاری تأثیرگذار در جهت نیل به خلاقیت و نوآوری سازمانی. اولین کنفرانس سالانه مدیریت، نوآوری و کارآفرینی. شیراز: 27 و 28 بهمن‌ماه.

علیزاده سوادکوهی، مهدی و اسلامی، سارا (1391). تأثیر ارتباطات سازمانی و برنامه‌ریزی راهبردی بر مدیریت بحران شهرداری تهران. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دورة دوم، شمارة اول.

فاضل امیر، کمالیان امین رضا، خجسته غلامرضا، فاضل علی. نقش اعتماد در نوآوری سازمانی: پژوهشی در یک سازمان ایرانی بخش خدمات. 1. 1390; 24 (3):71-89

فروگذار، حامد؛ نمازی، نوید رضا و حمیدی، وحید رضا (1389). ارزیابی ابعاد شناختی و ساختاری سرمایه اجتماعی در کارآفرینی. اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، نوآوری و کارآفرینی. شیراز: 27 و 28 بهمن‌ماه.

 مرتضوی، سعید و مهربان، حمید (1383). بررسی رابطهٔ بین مهارت‌های ارتباطی مدیران و تعهّد سازمانی دبیران. بررسی رابطهٔ بین مهارت‌های ارتباطی مدیران و تعهّد سازمانی دبیران. پژوهشنامهٔ علوم انسانی و اجتماعی، سال چهارم، شمارهٔ شانزدهم.

مزروعی، حسین؛ بازرگانی، محمد؛ غضنفری، احمد؛ و فرهی بو زنجانی، برزو (1388). ارائهٔ الگوی ارتباطات سازمانی برای یک سازمان نظامی. فصلنامهٔ پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال دوم، شماره 1.

مشفقی، نزهت الزمان (1388). رابطه بین ابعاد عدالت سازمانی، اعتماد، تعهد مستمر و عاطفی با خودکارآمدی نقش مدیران آموزشی شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

موسوی، محمدمهدی؛ زارعی متین، حسن؛ طهماسبی، رضا (1388). نقش مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی در اعتمادسازی: بررسی روابط بین ابعاد فرهنگی گلوب (GLOBE) و اعتماد. علوم مدیریت ایران، 15

مهداد، علی؛ دهقان، الهام؛ گلپرور، محسن؛ و شجاع، علی (1391). رابطه مؤلفه‌های سلامت روان‌شناختی محیط کار با تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی کارکنان شرکت پالایش گاز سرخون و قشم. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. سال سیزدهم، شماره 2، (پیاپی 48).

 میرکمالی، سید محمد؛ سبحانی نژاد، مهدی و یوزباشی، علیرضا (1386). بررسی رابطه هوش هیجانی با گرایش به تحول سازمانی مدیران آموزش‌وپرورش استان اصفهان، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال سی و هفتم، شماره 4.

میرکمالی، محمد (1378). رهبری و مدیریت آموزشی، چاپ پنجم، تهران: نشر سیطرون،

نیکنامی، مصطفی؛ تقی پور ظهیر، علی؛ دلاور، علی و غفاری مجلج، محمد (1388). طراحی و ارزیابی مدل علی خلاقیت و نوآوری مدیران آموزشی شهر تهران. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. پیش‌شماره 5،

واعظی، مظفرالدین؛ چوپانی، حیدر و فشالنج، لیلا (1389). بررسی عوامل مؤثر بر نوآوری سازمانی. سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، تریز (TRIZ) و مهندسی و مدیریت نوآوری ایران. تهران: خانه معلم، 5 و 6 آبان ماه

هاشمی، شهناز (1385). نقش ارتباط فردی و جمعی در اشاعه نوآوری‌ها در آموزش‌وپرورش. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 15، سال پنجم.

یزدخواستی، بهجت و شیرازی، سمانه (1389). بررسی عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی. اولین کنفرانس سالانه مدیریت، نوآوری و کارآفرینی. شیراز: 27 و 28 بهمن‌ماه.

 

Aslam khan, M. Afzal, H. & Rehman, K.U. (2009). Impact of task conflict on employee’s performance of financial institutions. European Journal of Scientific Research, 27(4), 479- 487.

Cazier J. A, Shao B. M & Louis. R. D. St, (2007), Sharing information & building trust through value congruence, Information Systems Frontiers, 9(5):515-529

Chang, C. P, Chuang, H. W & Bennington, L (2011). Organizational climate for innovation and creative teaching in urban and rural schools. Qual Quant, 45:935–95.

Chen, M.H, Chang, Y.C & Hung, S.C (2008). Social Capital and Creativity in R&D Project Team. R&D Management, 38(1), pp.21-34.

Coleman, James S. (1988). Social Capital in the Creation of Human Capital. The American Journal of Sociology, Vol.94, pp.95-120.

Ellonen Riikka, Blomqvist Kirsimarja, Puumalainen Kaisu (2008), The role of trust in organizational innovativeness. European Journal of Innovation Management, 11(2): 160-181.

Haelermans, C & Witte,K. D(2012). The role of innovations in secondary school performance – Evidence from a conditional efficiency model. European Journal of Operational Research. 223: 541–549

Hite,J. M; Williams, E. J; Hilton, S.C & Baugh. S.C(2006).The role of administrator characteristics on perceptions of innovativeness among public school administrators. Education and Urban Society, Vol. 38 No. 2, 160-187.

Kohtamaki, M, Kekale, T& Vitala, R.(2004). Trust and Innovation: from spin-off idea to stock exchange. Creativity and Innovation Management, 13(2), pp.75-88.

Molina-Moralesa, F. X, Martınez-Fernandeza M. T and Torlo, V. J(2011). The Dark Side of Trust: The Benefits, Costs and Optimal Levels of Trust for Innovation Performance. Long Range Planning, 44: 118-133

Pors,N.O(2007). “Globalistion,culture and social capital: library professionals on the move”.Library Management.28(4-5).

Ruder, Gary J(2003). the relationship among organizational justice, trust, and role breadth self-efficacy. Dissertation submitted to the faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy in human development

Ruppel, C.P & Harrington, S.J(2000). The Relationship of Communication, Ethical Work Climate, and Trust to Commitment and Innovation. Journal of Business Ethics. 25: 313–328,

Saunders MNK and Thornhill A (2003) Organisational justice, trust and the management of change: An exploration Personnel Review. 32.3, 360-374

Sharma, R(2005). Identifying a Framework for Initiating, Sustaining and Managing Innovations in Schools. Psychology and Developing Societies. 17, 1

Shockley-Zalabak, P. Ellis, K. & Winograd, G. (2000). Organizational trust: what it means, why it matters, Organization Development Journal, 18 (4), 35-48.

Tsai, W.& Ghoshal, S.(1998). Social capital and value creation: the role of intra firm networks. Academy of Management Journal, 41, pp.464-476.

Ussahawanitchakit, P. (2008). Impacts of Organizational Learning on Innovation Orientation and Firm Efficiency: an Empirical Assessment of Accounting Firms in Thailand. International Journal of Business Research, 8(4), 1-12

Watson, G.W. & Papamarcos, S.D. (2002). Social capital and organizational commitment. Journal of Business and Psychology, 16(4), pp. 537-552.

Weber,B and Weber,CH(2007).Corporate venture capital as a means of radical innovation:relational fit, social capital, and knowledge transfer. Journal of Engineering & Tecnology, 24(1–2):11–35

Yu Lin, Chieh. (2007). Factors affecting innovation in logistics technologies for logistics service providers in China. Journal of Technology Management in China 2(1): 22-37.