ارتباط بین فهم و زبان دراندیشه ویتگنشتاین و گادامر

 پژوهشهای معرفت شناختی

مقاله 6، دوره 4، شماره 9، فروردین 1394، صفحه 141-166   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

قاسم فضلی^*

دکترای فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

چکیده

ویتگنشتاین متأخر و گادامر معتقدند فهم متضمن کاربرد است. در اندیشه­ آنها، حضور ِ«دیگری» در فهم راستین نمایان می­شود. ویتگنشتاین برآن است که ما نمی‌توانیم هیچ شکل زندگی خاصی را مستقل از شکل­های دیگر زندگی بفهمیم. گادامر نیز می­گوید «من» نسبت به گفته­های دیگری گشوده است، زیرا گفتگوی واقعی فقط با چنین گشودگی‌ای میسر می­شود. از دیدگاه ویتگنشتاین، اساساً داشتن زبان خصوصی برای انسان مقدور نیست، زیرا قواعد حاکم بر کاربرد واژه­های مبین حسیات، قواعدی همگانی و اجتماعی‌اند. ما این قواعد را در صحنهجامعه و در گفتگو با دیگران یاد می­گیریم و به‌کار می‌بندیم. نزد گادامر نیز زبان محیطی است که در آن، دو طرف گفتگو به فهم متقابل می‌رسند و ویژگی هر گفتگوی راستین این است که دو طرف گفتگو برای دیدگاه و گفته‌های یکدیگر ارزش قائل باشند.

کلیدواژه‌ها

زبان؛ فهم؛ فهم دیگری؛ گفتگو

مراجع

آدرنو، تئودور (1384) دیالکتیک روشنگری، ترجمه مرادفرهادپوروامیدمهرگان، تهران: گامنو.

برلین، آیزایا (1385)مجوس شمال،ترجمه رضا رضایی، تهران: نشرماهی.

حسینی، مالک (1388) ویتگنشتاین و حکمت، تهران: هرمس.

رورتی، ریچارد (1386) فلسفه و امید اجتماعی، ترجمه عبدالحسین آدرنگ و نگار نادری، تهران: نی.

روبینز، آر.اچ. (1387)تاریخ مختصر زبان­شناسی، ترجمه علی­محمد­حق­شناس،تهران: کتاب ماد.

شمس، منصور (1384)آشنایی با معرفت­شناسی، تهران: طرح نو.

فن، ک.ت. (1381) مفهوم فلسفه نزد ویتگنشتاین، ترجمه کامران قره­گزلی، تهران: نشر مرکز.

گادامر، هانس گئورگ (1384) آموزه قرن،ترجمه محمود عبادیان، تهران: اختران.

لویناس، امانوئل(1387)اخلاق و نامتناهی، ترجمه مراد فرهادپور و صالح نجفی، تهران: فرهنگ صبا.

ویتگنشتاین، لودویک (1381) پژوهش­های فلسفی، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز.

-----. (1383/ 1387)در باب یقین، ترجمه مالک حسینی، تهران: هرمس.

-----. (1384)برگه­ها، ترجمه مالک حسینی، تهران: هرمس.

-----. (1386)رسالهمنطقی‌ـ‌فلسفی، ترجمه میرشمس­الدین ادیب­سلطانی،تهران: صراط.

-----. (1385) کتاب آبی،ترجمه مالک حسینی، تهران: هرمس.

Arnswald, U. (ed.) (2002) Gadamer Century: Essays in Honor of HansGeorg Gadamer, Massachusets: Institute of Technology.

Gadamer H. G. (1977) Philosophical Hermeneutics, trans. By David Linge, Berkeley: University of California.

-------.(1994) Truth and Method, translation revised by Joel Weinsheimer and Donald G. Marshal, New York: Continuum.

Glock Hans-Johann (1996) A Wittgenstein Dictionary, Oxford: Wiley-Blackwell.

Grayling, A. C. (1988) Wittgenstein, Oxford and New York: Oxford University Press.

Habermas, Jurgen (1984) The Theory of Communicative Action, Vol. I, Reason and Rationalization of Society, trans. Thomas McCarthy, Boston:Beacon Press Boston.

Heidegger, Martin (1956) What is Philosophy, trans. William Kluback and Jean T. Wilde, London: Vision Press.

Humboldt, W. von (1971) Linguistic Variability and Intellectual Development, translated by George C. Buck and Frithjof A. Raven, Florida: University of Miami Press.

Jaspers, Karl (1953) The Origin and Goal of History, London: Routledge.

Lawn, Chris(2006) Wittgenstein and Gadamer: Towards a Post-analytic Philosophy of Language, London: Continuum.

Taylor, Charles (2002) “Gadamer On Human Scienses”, in The Cambridge Companion to Gadamer, edited by Robert J. Dostal, Cambridge: Cambridge University Press, pp.126-142.

Weinsheimer, Joel (1985) Gadamer`s Hermeneutics, A Reading of Truth and Method,New Haven and London:Yale University Press.

Wittgenstein, Ludwig (1956) Remarks on Foundation of Mathematics, Oxford: Basil Blackwell.