نقش و جایگاه کتابخانه های صدا و سیما در ارتقاء سواد اطلاعاتی کاربران

دانش شناسی

مقاله 1، دوره 3، شماره 10، آذر 1389، صفحه 1-12   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

طیبه افضلی^{* 1}؛ شکوه تفرشی²

¹کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال

²دکتری کتابداری و اطلاع رسانی و عضو هیات علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شمال

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش آموزشهای غیر رسمی کتابخانه های صدا و سیما در ارتقاء سطح سواد اطلاعاتی کاربران انجام شده است.
روش: روش این تحقیق پیمایشی، جامعه آماری 400 نفر از کاربران و شیوه نمونه گیری آن تصادفی با طبقه بندی می باشد.
یافته ها:یافته های این تحقیق نشان می دهدکه 43 درصد کاربران در حد « خیلی زیاد و زیاد » و 57 درصد درحد «کم وخیلی کم » سواد اطلاعاتی دارند. نتایج حاکی از آن است که 9/36 درصد کاربران درحد «خیلی زیاد و زیاد»و1/63 درصد در حد «کم وخیلی کم» کتابخانه را در کسب مهارتهای بازیابی اطلاعات موثر می دانند.از نظر کاربران مهمترین عامل افزایش توانایی مراجعان در کسب مهارت های بازیابی اطلاعات « خودفراگیری (آزمون و خطا )»(4/51 درصد) بوده است. 84 درصد کاربرانی که سواد اطلاعاتی بالایی دارند میزان تاثیر کتابخانه را در رفع نیازهای اطلاعاتی اشان در حد« خیلی زیاد و زیاد» دانسته اند.
یافته ها بیانگر آن است که مهمترین اولویت های آموزشی سواد اطلاعاتی کاربران «آشنایی با منابع مرجع الکترونیکی » (3/74 درصد)و مهمترین موانع دستیابی به اطلاعات در کتابخانه «نداشتن ارتباط با سایر مراکز علمی » ( 3/46 درصد ) بوده است.
نتیجه­گیری: تحلیل نتایج پژوهش نشان می دهد که کاربرانی که « 4بار و بیشتر»، به کتابخانه مراجعه
می کنند(2/56 درصد)، بیشتر از سایرین و افرادی که «اصلاً» به کتابخانه مراجعه نمی کنند(7/14 درصد) کمتر از سایرین در حد «خیلی زیاد و زیاد» دارای سواد اطلاعاتی هستند. همچنین می توان گفت با افزایش تعداد دفعات مراجعه به کتابخانه بر میزان سواد اطلاعاتی کاربران در حد «خیلی زیاد و زیاد» افزوده می شود.
 

کلیدواژه‌ها

سواد اطلاعاتی - کاربران - آموزش – کتابخانه های صدا و سیما

مراجع

افشار،م؛ دانش،ف،1387.بررسی تأثیر برنامه های آموزشی غیر رسمی کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر اصفهان برای ارتقاء سواد اطلاعاتی دانش آموزان از دیدگاه کتابداران و آموزگاران .فصلنامه کتاب، ص 83-98.

پیش بین، مژگان ،1386، بررسی نقش و جایگاه کتابخانه های آموزشگاهی در ارتقاء سواد اطلاعاتی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم انسانی واحد تهران شمال.

حافظی، ا. و بختیاری، ز. ،1383، نقش سواد اطلاعاتی مراجعان در بهره گیری از منابع کتابخانه ای کتابخانه آستان قدس رضوی .همایش آموزش استفاده کنندگان و توسعه سواد اطلاعاتی در کتابخانه ها، مراکز اطلاع رسانی و موزه ها، مشهد 1و2 خرداد 1383. مشهد: سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی، ص.155.

رضایی خاچکی، ف.،بای ،ط.،1386، کتابخانه ها و علم آموزی، قابل بازیابی در سایت اینترنتی

http://www.mardomsalari.com

رضوی اصل، م.، نقش کتابخانه ها در گسترش سواد اطلاعاتی در هزاره سوم، قابل بازیابی در سایت

http://www.eem.ir/readarticle.php

 

Collins, B. L., 2009. Integration information literacy skills into academic summer programs for precollege students, Reference - services Review, 37 (2): 143 - 154 from http://www.emeraldinsight.com, accessed 14 june 2010.

Olugbade, Oladokun, 2006, The Networked World of Lifelong Learning and the Challenging Role of the Library, Information Development, V. 22, N. 2, 102-109. from http://idv.sagepub.com, accessed 20 june 2010.