بررسی وضعیت مهارت‌های شبکه‌ای در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه پیام نور دزفول، بعنوان یک عامل موثر آموزش الکترونیکی در آموزش‌های نیمه حضوری و از راه دور

دانش شناسی

مقاله 4، دوره 3، شماره 10، آذر 1389، صفحه 41-58   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سپیده قلم باز¹؛ سودابه قلم باز²

¹عضو هیات علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام‌نور مرکز دزفول

²عضو هیات علمی دانشگاه پیام‌نور مرکز شهرضا

چکیده

هدف:سنجش و ارزیابی میزان آشنایی دانشجویان با مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن، از عوامل موثر و تعیین کننده در اجرا و پیاده‌سازی آموزش الکترونیکی در دانشگاه پیام نور به عنوان جزیی از نظام‌ آموزش از راه دور خواهد بود که، هدف مقاله حاضر است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی انجام پذیرفت. از ابزار پرسشنامه به منظور گردآوری داده‌های پژوهش استفاده‌گردید. آلفای کرونباخ پرسشنامه برابر 881/0 به‌دست‌آمد. روایی پرسشنامه مذکور با استفاده از نظرات متخصصان علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات و متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی، پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری، به دست آمد.  برای حجم نمونه در پژوهش حاضر، نمونه‌گیری تصادفی بر اساس فرمول کوکران، 356 نفر از میان 5000 دانشجوی کارشناسی دانشگاه پیام نور دزفول، تعیین گردید. پرسشنامه مذکور بین 356 دانشجویی که به عنوان نمونه جامعه آماری در پژوهش حاضر تعیین گردیده بودند، توزیع گردید و 306 پرسشنامه به پژوهشگران عودت داده شد. بنابراین، حجم نمونه در پژوهش مذکور 306 دانشجو در مقطع کارشناسی در دانشگاه پیام نور دزفول در نظر گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ‌SPSS نسخه 14 انجام پذیرفت. با استفاده از جداول توصیفی و نیز جدول طیف (‌5‌ ارزشی‌) لیکرت، میانگین متغیرهای مستقل مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن مورد آزمون قرار‌گرفت. فرضیه‌ها و سؤالات اساسی‌ پژوهش بر اساس فرمول‌های ‌آمار استنباطی ‌شامل؛ آزمون T تک متغیره، آزمون T همبسته و آزمون اسپیرمن مورد آزمون قرار‌گرفت و فرضیه‌های پژوهش به تایید ‌رسیده‌اند. بر اساس داده‌های به‌دست آمده، میانگین مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان (96/1) و بر اساس t محاسبه شده (239/33) حاصل از آزمون T تک متغیره، مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان دانشگاه پیام نور دزفول در سطح کمتر از حد متوسط برآورد گردید.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش، رابطه معناداری را میان مهارت‌های اینترنت و استفاده از مجلات الکترونیکی از طریق آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد. همچنین؛ یافته‌های پژوهش، نشان داد، به دلیل وجود همبستگی بالا بین مهارت استفاده از مجلات الکترونیکی و مهارت‌های اینترنتی، ارتقاء یکی از این دو عامل، باعث ارتقاء دیگری شده و در نهایت، ارتقاء یکی از این دو عامل، تاثیر بسزایی در ارتقاء کل مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان پیام نور دزفول، خواهد داشت.
نتایج پژوهش : نتایج پژوهش حاضر در زمینه مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن، در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور دزفول، وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌‌دهد. میانگین تعلق گرفته به این مهارت اساسی که زیر بنای آموزش الکترونیکی، محسوب می‌گردد در پژوهش حاضر از حد متوسط نیز پایین‌تر برآورد گردیده است. نویسندگان با بررسی وضعیت مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان دانشگاه پیام نور دزفول به عنوان یک نمونه موردی از نظام آموزش نیمه حضوری و از راه دور، ضرورت برپایی دوره‌های آموزشی هدفمند و منظم مهارت‌های‌ ICDL و آموزش مهارت‌های شبکه‌ای و اینترنتی را قبل از ثبت‌نام دانشجویان، پیشنهاد می‌نمایند. این امر می‌تواند به بستر‌سازی مناسب به منظور اجرا و پیاده‌سازی آموزش‌ الکترونیکی در دانشگاه پیام نور به عنوان یک رهیافت مناسب آموزشی و پژوهشی، انجامد.
 

کلیدواژه‌ها

آموزش از راه دور؛ آموزش الکترونیکی؛ آموزش‌های نیمه حضوری؛ دانشگاه پیام‌نور دزفول؛ دزفول؛ مهارت‌های شبکه‌ای

مراجع

آتشک، محمد (1386). مبانی نظری وکاربردی آموزش الکترونیکی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی.13(1)‌، 135-156.

جهان‌آرا، عبدالکریم (1387). نگاه اجمالی به نظریه‌ها و مدلهای آموزشی و منابع تئوریکی نظام آموزش باز و از راه دور. مقالات همایش بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور(ص ص45-31). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور.

دهقانی، علیرضا(1386). بررسی مدل‌های آموزش الکترونیکی و پیشنهاد مدل مناسب جهت کشورمان. مجله الکترونیکی نما 7(2). بازیابی شده در 3/3/1386، ازhttp://www.irandoc.ac.ir/data/e_j/vol7/dehghani_abs.htm

رسول‌زاده، بهزاد (1387). بررسی مقایسه‌ای تاثیر آموزش به کمکICT و روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه پیام نور آستارا. همایش بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور(ص ص.161-151). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور.

صفاران، الیاس (1387). نقش آموزش‌های مجازی و از راه دور در جهانی شدن و توسعه نظام‌های نوین آموزشی. مجموعه مقالات همایش بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور(ص ص.161-151). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور.

عرفانی، نصراله (1387). نگاهی به نظام آموزش از راه دور. مجموعه مقالات همایش بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور(ص ص.189-163). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور.

غفاریان، سعید(1386). یاد‌گیری الکترونیکی و چالش‌های پیش‌رو. تدبیر18(1). بازیابی شده در 3/3/1386، ازhttp://www.irandoc.ac.ir/ETELA-ART

فهیمی‌فر، احمد. جامعه الکترونیکی و آموزش الکترونیکی. بازیابی شده در 16/7/1387،

ازhttp://www.ITanalyze.ir/archives/2005/05/post-196.phd

قلم‌باز، سپیده(1387). بررسی وضعیت سواداطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه پیام‌نور مرکز دزفول در سال 85-86 و ارائه راه‌کارهای بهبود وضعیت موجود. طرح پژوهشی، دانشگاه پیام‌نور مرکز دزفول.

قلم‌باز، سپیده، و قلم‌باز، سودابه (1387). نقش و اهمیت سواد اطلاعاتی در آموزش از راه دور با تاکید بر سواد شبکه‌ای. مجموعه مقالات همایش بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور(ص ص.188-179). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور.

مجیدی، اکبر(1387). آموزش الکترونیکی: تاریخچه، ویژگی‌ها، زیرساخت‌ها، و موانع. فصلنامه کتاب. بازیابی شده در 319/8/1387، ازhttp://www.nlai.ir/Default.aspx?tabid=201

نعمتی، هاشم(1387). مطالعه نیاز سنجی آموزشی نظام آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور. همایش بیستمین سالگرد تاسیس دانشگاه پیام نور(ص ص.219-247). تهران: سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور.

Abdon, B. R.,S.Ninomiya and R.T. Rabb.(2007).E-learning in Higher Education Makes its Dubt in cambodia: The Provincial Business Education Project. International Review of Research in Open and Distance Learning.8(1):1-14

Abdulla, g. ahmad.( 2004). distance learning students perceptions of the online instructor roles and lompetencies. PhD diss., :The florida state university school of information studies. 34 (3):69-71

Adeyoyin, S. O. (2005). Information and Communication Technology (ICT) Literacy among the Staff of Nigerian University Libraries. Library review. 54(4):20-27. Retriedved aguste 7 2006,from http://www.emeraldinsight.com. (Adeyoyin,2005)

Armish..(2003). .FITS-ECDL Courses and Services. Retriedved Sep 9 2005, from http://www.emeraldinsight.com. http://www.Fits.ie/ecdli_training.html (Armish,2003)

Australian national training authority(2003). Australian learning framework supporting flexible learning opportunities:definition of key terms used in e-learning. Retriedved aguste 7 2006,from http://www. flexiblelearning.net.au/guides/ key terms.pdf.

Bruce, C.S. (2002). Information Literacy as a Catalyst for Educational Change: a back ground paper .White paper of UNECO, The U.S. National Commission on Libraries and Information Science and the National Forum on Information Literacy. Retriedved January 9, 2005,from http://www.nclic.gov (Bruce,2002)

Chen.C.M. , and, lee.H.M.; Chen,Y.H.(2005). Personalized e-learning system using item response theory. Computer & Education. 44(4):237-255.

Cranford,D – Wesley.(2006). cisco networking academy program for high school students: formative and summative evaluation PhD diss., concentrution in educational leadreship/ systems and a specialization in instructional technology:union institute and university Cincinnati:ohio.

Doyle, T. & Hammond, J.L.(2006). net cred: evaluating the internet as a research source . reference services Review. 34 )1:( 56-70

Hope, S.M.(2007). Searching the web: A thinking aloud investigation into college students online behavior. PhD diss.,: at west Lafayette,purdueuniv. Retriedved oct 10 2008, from http://www.emeraldinsight.com.

(Hope,2007)Khan,B.H.(2005).Mangming e-learning:design, delivery, implementation, and evaluation.Hershey, PA:Information science Publishing. Retriedved May 14 2006,from http://BOOKS To Read. com. (Khan, 2005)

Lorenzen,M.(2005). Active Learning and Library Instruction. Retriedved May 14 2006,from http://www.emeraldinsight.com.

http://www. Library instruction .com/active.html(Lorenzen,2005)

Quimm.(2003).Developing and ICT program. UNESCO-UNEVOC Bullen. Retriedved April 4 2006,from http://www.emeraldinsight.com. http://www. Unevoc.de/programmes/visiomission.html(Quimm,2003)

Sfavi,A.A. .(2005). A short report on the e-learning program in the I.R. at iran (UNESCO) international inference on distance learning: problems and perspectives of development.Almty:Kazakhstan, 18,19)1:( 216-228

Shu-yiho,( 2005). Leaners’ perceptions of internet- based learning in the college of education at ‌oklahoma state university. PhD diss.,:‌oklahoma state university.

Steeve.(2003(.Information Literacy Bibliography and Internet Sites. Retriedved Jun 3 2006, from http://www.emeraldinsight.com. http://www.lib.newplatz.edu/aasistancy/ tutorials/infolit. Html(Steeve,2003)

Stoke,P.J.(2000). How e-learning will transform education. Education week. Retriedved May 6 2006, from http://www.edweek.org/ew/ewstory.cfm. (Stoke,2000)

Turgen,A.,D.Di Biase, and G. Miller .(2000).Introducing the Penn State world Campus through certificate programs in turfgrass Mangement and Gepgraphic Information sytems . journal of A Synchronous Learning Networks.4(3):9