تحلیل استنادی تطبیقی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در پایگاههای بین المللی ثبت اختراع از سال 1988 تا 2008

دانش شناسی

مقاله 7، دوره 3، شماره 9، شهریور 1389، صفحه 77-88   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

موسی مجیدی¹؛ مژده دهقانی^{* 2}

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

²دانشجوی کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاع رسانی

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای برای تعیین تاثیر فناورانه اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا است.
روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است، ابتدا در دو پایگاه بین المللی [1]US patent و[2]EPO پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای بازیابی و سپس به بررسی پروانه مورد نظر پرداخته شد. یافته های این پژوهش پس از جمع آوری، توسط آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مخترعان ایرانی 63 و مخترعان ترکیه ای 619 پروانه ثبت اختراع در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا از سال 1988تا2008 با پسوند IR برای ایران و TR برای ترکیه ثبت کرده اند. که در مجموع 5/69 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و4/87 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به پروانه های ثبت اختراع و 5/30 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و 60/12 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به منابع غیر پروانه ثبت اختراع بوده است. بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ترکیه ای با 257 استناد در رده موضوعی B ( عملیات اجرایی) و بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ایرانی با 119 استناد در رده موضوعی E (سازه های ثابت) بوده است.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین پروانه ثبت اختراع با مشارکت مخترعان ایرانی در رده موضوعی C یعنی گروه شیمی و متالوژی با 98/26 درصد و بیشترین  اختراع های ثبت شده با مشارکت مخترعان ترکیه ای در رده موضوعی A یعنی کالاهای ضروری با 32/16 درصد است در حالی که پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی بیشترین استناد دریافتی را دررده موضوعی E (سازه های ثابت) با 119 استناد وپروانه های ثبت اختراع مخترعان ترکیه ای بیشترین استناد را در رده موضوعی B (عملیات اجرایی) با 257 استناد دریافت کرده اند.
 



[1].The United States Patent and Trademark Office (USPTO): http://www.uspto.gov


[2].The European Patent Office( esp@cent): http://ep.espacenet.com

کلیدواژه‌ها

پروانه ثبت اختراع؛ مخترعان ایرانی؛ مخترعان ترکیه ای؛ تحلیل استنادی؛ منابع پروانه ثبت اختراع

مراجع

حری، عباس (1376). " اهمیت و ضرورت به کار گیری منابع خارجی در تحقیقات کشور " . فصلنامه کتاب. دوره هشتم، شماره4.

خالقی، نرگس (1386). " شاخص های ارزیابی علم و فناوری". فصلنامه کتاب، دوره هیجدهم، شماره سوم. ص 104.

زلفی گل، محمد علی، کیانی بختیاری، ابوافضل (1386). "مصادیق تولید علم: شاخص های انتخاب و انتخاب شاخص ها". قابل دسترس:

http://www.korsi.ir/default.aspx?page=NewsItemShow&app=News&PageNumber=&docParId=12291&docId=

علایی آرانی، محمد (1388). "مطالعه رابطه میان
پروانه­های ثبت اختراع و تولیدات علمی مخترعان ایرانی" کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران.

کوشا، کیوان.(1385)." پروانه های ثبت اختراع". دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی. تهران: کتابخانه و مرکز اسناد جمهوری اسلامی ایران.

موسوی، میر فضل الله(1384)." احراز جایگاه نخست علمی در منطقه"، رهیافت، شماره 35،ص.45-59.

موئد، هنک (1387). تحلیل استنادی در ارزیای پژوهش. ترجمه عباس میرزایی، حیدر مختاری،ویراستار جواد قاضی میر سعید.- تهران: چاپار.ص. 30

مهدیانی، علیرضاو دیگران(1382؟). "تحلیلی بر وضعیت دو شاخص: تعداد مقالات علمی(ISI ) و تعداد اختراعات ثبت شده شده در جهان و جایگاه ایران در آن (1981-2001)". مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، گروه علم سنجی.

نوروزی چاکلی، عبدالرضا، حسن زاده، محمد، نور محمدی، حمزه علی.(1387). تحلیلی بر اشاعه دانش ایران در جهان (1993 تا 2007). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

هیأت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی.(1385). بررسی وضعیت ثبت اختراع و انتشار مقاله های علمی در جمهوری اسلامی ایران .تهران: هیئت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی.

Alcacer, J., Gittelman, M., Sampat, B.(2009)." Applicant and Eaxaminer Citations in U.S.Patent: An Overview and Analysis", Research Policy, 38(2), 415-427.

LO, Szu-Chia(2007). "Patent Analysis of genetic engineering research in japan, korea and Taiwan", Scientometrics, 70(1), 183-200.

Meyer, M.S. (2001)" Patent Citation Analysis in a novel field of Technology: An Exploration of nano-science and nano-technology", Scientometrics, 51(1):163-183.

Moin, Mostafa, Mahmoudi, Maryam, Rezaei, Nima(2005)." Scientific output of Iran at the threshold of the 21st century", Scientometrics, 62(2), 239-248.

Osareh, F., Wilson, C.S.(2002)." Collaboration in Iranian Scientific Publications", Libri , 52, 88-89.