بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با روحیه کارآفرینی دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 1، دوره 5، شماره 15، مرداد 1391، صفحه 7-19   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

میرمحمد جمال عبداللهی¹؛ فیروز راد²؛ سیروس فخرایی³

¹کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز- ایران.

²استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395، تهران- ایران (نویسنده مسئول).

³دانشگاه پیام نور، گروه علوم اجتماعی؛ تهران 4697-19395، ج. ا. ایران.

چکیده

هدف اصلی این ­پژوهش بررسی
عوامل ­اجتماعی مرتبط با روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی
واحد مهاباد است. باتوجه به ماهیت تحقیق، روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است.
نمونه‌های آماری مشتمل بر 336 نفر از دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی دانشکده فنی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد است­­ که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای
انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ محقق­ساخته‌ روحیه کارآفرینی
استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمارتوصیفی و آماراستنباطی، و
ازطریق نرم‌افزار SPSSانجام شد. نتایج نشان دادکه بین
روحیه کارآفرینی دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد و مؤلفه‌های عوامل
اجتماعی هم­چون سطح تحصیلات پدر، رشته تحصیلی، عضویت در شبکه‌های اجتماعی، سطح
مهارت‌آموزی، میزان مطالعه و وضعیت تأهل درسطح 05/0p< رابطه معنا‌داری وجود دارد،
ولی بین روحیه کارآفرینی و دیگرمؤلفه‌های عوامل اجتماعی هم­چون تحصیلات­مادر،
استفاده از اینترنت، شغل والدین، محل سکونت، جنسیت، مقطع تحصیلی ودرآمد در سطح
05/0p<رابطه معنا‌داری وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

روحیه کارآفرینی؛ عوامل اجتماعی؛ کارآفرین؛ ریسک‌پذیری؛ خلاقیت و نوآوری

اصل مقاله

 

 

 

«مطالعات جامعه‌شناسی»

سال چهارم، شماره پانزدهم، تابستان 1391

ص ص 19-7

 

 

 

 

 

 

 

بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با روحیه کارآفرینی
دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

میرمحمدجمال عبداللهی^[1]

دکتر فیروز راد^[2]

دکتر سیروس فخرایی³ 

تاریخ دریافت مقاله:2/8/1392       

تاریخ پذیرش نهایی مقاله:13/4/1393

چکیده

هدف اصلی این ­پژوهش بررسی عوامل ­اجتماعی مرتبط با روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد است. باتوجه به ماهیت تحقیق، روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه‌های آماری مشتمل بر 336 نفر از دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی دانشکده فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد است­­ که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ محقق­ساخته‌ روحیه کارآفرینی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمارتوصیفی و آماراستنباطی، و ازطریق نرم‌افزار SPSSانجام شد. نتایج نشان دادکه بین روحیه کارآفرینی دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد و مؤلفه‌های عوامل اجتماعی هم­چون سطح تحصیلات پدر، رشته تحصیلی، عضویت در شبکه‌های اجتماعی، سطح مهارت‌آموزی، میزان مطالعه و وضعیت تأهل درسطح 05/0p< رابطه معنا‌داری وجود دارد، ولی بین روحیه کارآفرینی و دیگرمؤلفه‌های عوامل اجتماعی هم­چون تحصیلات­مادر، استفاده از اینترنت، شغل والدین، محل سکونت، جنسیت، مقطع تحصیلی ودرآمد در سطح 05/0p<رابطه معنا‌داری وجود ندارد.

       واژگان کلیدی:روحیه کارآفرینی، عوامل اجتماعی، کارآفرین، ریسک‌پذیری، خلاقیت و نوآوری.

 

مقدمه

امروزه کارآفرینی منبع توسعه به شمار می‌رود. گذار از عصر استخدام دولتی به عصر کارآفرینی فردی و خوداشتغالی، عصر استخدام دولتی­که درآن استخدام شکل غالب کار بوده رو به انتها رفته و عصر نوینی به نام کارآفرینی و خوداشتغالی آغازشده است. نقش آموزش درافزایش مهارت‌های کارآفرینی در تحقیقات جدید پذیرفته شده است و کارآفرینی فرآیندی علمی است که آموزش می‌تواند در ارتقای آن موثر باشد.

در دنیای مدرن یکی از دغدغه‌های مهم کشورها و جوامع امروزی مشکل اشتغال‌زایی و کارآفرینی می‌باشد که دولت‌ها و مردم به خصوص دانشجویان دانشگاه‌ها، درگیر آن هستند. اگر نگاهی گذرا به سیر تحولات تاریخی نظریات توسعه صنعتی داشته باشیم در می‌یابیم که جدیدترین این نظریات تأکید دارند که توسعه صنعت و ایجاد اشتغال و کارآفرینی، مبتنی بر علم و نوآوری است و بدون قرار گرفتن در مسیر وصف پیشروان علم و نوآوری هیچ کشوری در پیمودن سریع مسیر تحولات و توسعه موفق نخواهد شد و این موضوعی است­که با پرداختن به آن ازطریق تحقیق ومطالعه و بررسی وشواهد لازم میسر می‌گردد.

مدارس و دانشگاه‌ها نیزباید از دانش‌آموزان و دانشجویانی حمایت­کنندکه روحیه‌ بالا و توان کارآفرینی دارند در غیر این صورت پس از فارغ‌التحصیلی به جای جویندگان کار، افرادی را خواهیم داشت­ که خود می‌توانند، کار جدیدی را شروع کنند. در راستای بهبود نیروی انسانی کارآفرین مورد نیاز صنایع نیز، مراکز آموزشی و دانشگاهی نقش ویژه‌ای ایفا می‌کنند(نیازی و دیگری، 1389: 52).

متأسفانه واژه کارآفرینی، موجب شده که معنی ایجاد کار و اشتغال‌زایی از این واژه برداشت شود در حالی­ که کارآفرینی دارای مفهومی وسیع‌تر و با ارزش‌تر از اشتغال‌زایی است. این برداشت از این مفهوم و هم­چنین تورم نیروی انسانی بیکار در جامعه (به ویژه در بین دانش‌آموختگان دانشگاهی) موجب شده بسیاری از سیاست‌هایی که برای توسعه آن اتخاذ شده و نیز بخشنامه‌ها و سخنرانی‌های مسئولان در این خصوص، صرفاً جنبه اشتغال‌زایی برای آن در نظر گرفته شود(همان: 33).

ایالات متحده آمریکا در بین کشورهای جهان به عنوان پیشتاز برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های حمایت و توسعه کارآفرینی محسوب می‌گردد. همین امر سبب شده­ که الگوی این­ کشور، مورد اقتباس سایر کشورهای جهان قرار گیرد.

در ایران تا آغاز برنامه سوم توسعه اقتصادی واجتماعی و فرهنگی به کارآفرینی توجه جدی نشده بود، اما دراین برنامه با توجه به بیکاری گسترده به­ویژه درمیان جوانان، دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها و پیش‌بینی تشدید این معضل در دهه 1380، کارآفرینی مورد توجه قرار گرفت. کشور ما دارای منابع عظیم طبیعی، اقتصادی، انسانی و غیره است. متأسفانه به دلایل گوناگون استفاده مؤثر از این منابع برای رشد و توسعه متوازن و پایدار به کار گرفته نشده است. یکی از این منابع، منابع انسانی است.

کارآفرینی به معنی ایجاد شغل مؤثر و پویا در جامعه است. کسانی را که در زمینه ایجاد شغل مؤثر و پویا در جامعه فعالیت دارند، کارآفرین می‌نامند. کارآفرین باید علاوه بر آگاهی، تجربه، قدرت نوآوری بالایی داشته باشد. در کشورمان سازمان­ها و مراکز دولتی و غیردولتی وجود دارند که می‌توانند کارآفرین باشند. دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی خصوصاً دانشگاه آزاد یکی از این مجموعه‌هاست. این گونه مراکز توانایی ایجاد اشتغال در زمینه تولید را می‌توانند داشته باشند. در حال حاضر این توانایی در برخی از آن­ها وجود ندارد و در برخی بسیار ضعیف است لذا ضرورت دارد جهت تقویت اشتغال‌زایی و ایجاد زمینه اشتغال دانشجویان خصوصاً دانشجویان فنی­که انگیزه میل­به انجام کار وشغل درآن‌ها به چشم می‌خورد، اقداماتی هرچند کم و بیش انجام گردد و گام‌های مهم برداشته شود.

اکنون در عرصه جهانی، افراد خلاق، نوآور و مبتکر به عنوان کارآفرینان، منشاء تحولات بزرگی در زمینه‌های صنعتی، تولیدی و خدماتی شده‌اند و از آن­ها به عنوان «قهرمان ملی» یاد می‌کنند. چرخ‌های توسعه اقتصادی همواره با توسعه کارآفرینی به حرکت در می‌آید. در اهمیت کارآفرینی همین بس که طی 20 سال در کشور هند تنها 500 مؤسسه کارآفرینی شروع به کار کرده‌اند و حتی پاره‌ای از شرکت‌های بزرگ جهان برای حل مشکلات خود به کارآفرینان روی آورده‌اند. این در حالی‌ است که در ایران حتی یک مؤسسه کارآفرینی در دهه‌های اخیر نداشته‌ایم.

تغییرات سریع جامعه و ضرورت سازگاری فعالانه با چنین جوامعی، ارزش کارآفرین‌ها را روز‌افزون نموده است. پژوهش‌ها نشان داده که بین رشد اقتصادی و تعداد کارآفرین‌ها در یک کشور همبستگی وجود دارد، زیرا کشوری که دارای تعداد زیادی کارآفرین باشد از محرک­های تجاری و اقتصادی قویتری برخوردار است. باتوجه به نقش نیروی انسانی به عنوان یک منبع نامحدود در محور هر نوع توسعه، کارآفرین‌ها به گونه‌ای خاص دارای نقشی مؤثر درفرآیند توسعه اقتصادی می‌باشند. بعلاوه آنان به علت قابلیت اشتغال‌زایی که دارند، به کاهش نرخ بیکاری که خود از اهداف کلان اقتصادی- اجتماعی دولت­ها است، کمک می‌کنند.

امروزه اهمیت کارآفرینی به مرحله­ای رسیده است­که بعضی از صاحب­نظران آن را یکی ازعوامل تولید شناخته و از آن بعنوان موتور توسعه اقتصادی نام می‌برند. هرساله کتب و مقالات زیادی درباره کارآفرینی نوشته وسمینارها، کنفرانس­ها و پژوهش­های مختلفی درباره­کارآفرینی، کارآفرینان وسازمان­های کارآفرین و ... برگزار می‌شود که همه بیانگر اهمیت و ضرورت کارآفرینی است.

واژه کارآفرین در ترجمه از لغت آنتروپرونور و از فعل آنتروپراندر فرانسوی که به معنای متعهد شدن است، مشتق شده است. بعضی از دانشمندان نظیر شومپیتر، کارآفرین را مهم‌ترین عامل توسعه اقتصادی دانسته‌اند. وی معتقد است، کارآفرین یک مدیرصاحب فکر و ابتکار است­که همراه باخلاقیت، خطرپذیری، هوش، اندیشه و وسعت دید، فرصت­های طلایی می‌آفریند. به عبارتی، کارآفرین فردی است­که ایده جدید را به محصول یا خدمات تبدیل می‌کند وکارآفرین به قول جیمز تیمونز، کسی است که باعث خلق بینشی ارزش­مند از هیچ می‌شود. هدف کلی تحقیق شناسایی عوامل اجتماعی مرتبط با روحیه کارآفرینی دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد می‌باشد.

 

ادبیات تحقیق

برای تبیین تغییرات روحیه کارآفرینی رویکردها، مدل‌ها و نظریات متعددی ارائه شده است، اما در این مقاله برای تبیین روابط متغیرهای مستقل با متغیر وابسته 3 مدل فردیث جفری، ویلیام بای‌گریو و جفری تیمونز مورد توجه قرار گرفته است­که در زیر هر یک از مدل­های مذکور به اختصار مطرح شده و در پایان فرضیه­ها ارائه می‌شوند.

فردیث جفری ویژگی‌های عمومی کارآفرینان را در شش گروه اصلی ارایه و در ارتباط با هر ویژگی، مجموعه‌ای از صفات ویژه را برشمرده است. در جدول ذیل ویژگی‌های کارآفرینان از نظر وی ارائه شده است:

جدول شماره (1): ویژگی‌های عمومی و صفات ویژه‌ی کارآفرینان

ویژگی‌های عمومی	صفات ویژه
خودباوری	اعتماد به نفس، استقلال رأی، شخصیت فردی، خوش‌بینی
میل به نتیجه	نیاز به کامیابی، منفعت‌شناسی، ایستادگی، پشتکار، شوق، انرژی، پیش‌قدمی
ریسک‌پذیری	توانایی ریسک‌پذیری، اشتیاق به کارهای بزرگ
هدایت و رهبری	رفتار هدایت‌گرانه، مردم‌داری، واکنش نسبت به پیشنهاد، انتقادپذیری
خلاقیت	نوآوری، ابتکار، انعطاف‌پذیری، فکرباز
آینده‌نگری	کاردانی و تدبیر، تغییرپذیری، دانایی، دوراندیشی، قدرت درک

منبع: (فردیث جفری، 1371: 2).

در مدل فرآیندی جفری تیمونز و دیگران(1985)، محیط، ویژگی‌های شخصیتی، انگیزه‌ها، رفتار، اهداف و نتایج را در نظر می‌گیرد و بر توانایی سرمایه‌گذاری در فرصت‌ها تکیه می‌کند. هم­چنین کارآفرین را فردی می‌پندارد که دارای مهارت‌های چندگانه است.

 

شکل شماره (1): نمودار فرآیند کارآفرینی جفری تیمونز

در مدل رویدادی ویلیام بای‌گریو(1994)، عوامل مهم در رخداد کارآفرینی عوامل شخصی، روانی و محیطی می‌باشند. یک شخص، فکر نو برای ایجاد تشکیلات اقتصادی جدید را یا از طریق تحقیقات دقیق و یا به طور تصادفی به دست می‌آورد. تصمیم‌گیری یا عدم تصمیم‌گیری برای پیگیری آن فکر به عواملی هم­چون زمینه‌های شغلی، خانواده، دوستان، الگوی نقش، وضعیت اقتصاد و قابل دسترس بودن منابع بستگی دارد.

 

شکل شماره (2): فرآیند شکل‌گیری رویداد کارآفرینانه بای گریو

منبع: (هزارجریبی، 1387: 127).

پیشینه تحقیق

در مطالعاتی که قاسمی و همکاران در رابطه با بررسی عوامل تأثیر‌گذار در ایجاد روحیه کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد، نتایج پژوهش­ها نشان دادکه بین امکانات وتجهیزات آزمایشگاهی، دسترسی به کامپیوتر و اینترنت دارای بیشترین تأثیر و مدرک‌گرایی در بین دانشجویان و جنسیت و محیط خوابگاه و تحصیل در دانشگاه دارای کمترین تأثیر در ایجاد روحیه کارآفرینی دانشجویان بوده اند(قاسمی و همکاران، 1386: 40).

یافته‌های تحقیقی انجام شده توسط اچ پاتریشیا وهمکاران در رابطه باعضویت درشبکه‌های اجتماعی، نشان داد که برای یکپارچه­سازی ازدیدگاه نظری، عوامل اجتماعی وفرهنگی و فعالیت کارآفرینی ضروری است و رویکرد سازمانی می‌تواند یک چارچوب مستعد برای توسعه تحقیقات در آینده و تجزیه و تحلیل عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر تصمیم‌گیری برای ایجاد کسب و کار فراهم نماید(اچ پاتریشیا و همکاران، 2011: 118-105).

نتایج حاصل از پژوهش­های انجام شده توسط مرادی و همکاران در رابطه با آموزش مهارت‌آموزی و روحیه کارآفرینی نشان داد که 33 درصد از بیکاران علت بیکاری خود را عدم وجود مهارت­های مورد نیاز کار برشمردند(مجموعه مقالات کارآفرینی و جامعه، 1388: 64).

نتایج به دست آمده از تحقیق هانگ کونلیان درارتباط با میزان مطالعه و روحیه کارآفرینی دانشجویان سبب ایجاد یک مدل کلیدی تعیین کننده کارآفرینی در کشور چین شده است. هم­چنین راهکارهای جدید حمایتی برای رشد کارآفرینی دربین دانشجویان را فراهم­نموده و نشان دادکه درصورت استفاده این کشور از مدل کلیدی کارآفرینی، تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌ها و استراتژی‌های حمایتی کارآفرینی بهبود یافته و این امر در تشویق کارآفرینان دانشجو و افزایش توانایی‌ها و روحیه کارآفرینی آنان مؤثر خواهد بود(هانگ کونلیان، 2012: 239- 228).

نتایج به دست آمده از تحقیقات مرادلو و همکاران در رابطه با جنسیت و روحیه کارآفرینی دانشجویان نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه جنسی دانش‌آموختگان از لحاظ ویژگی نیاز به توفیق، نیاز به استقلال، خلاقیت و منبع کنترل درونی وجود ندارد ولی از لحاظ ویژگی مخاطره‌پذیری، تفاوت معنا‌داری بین دانش‌آموختگان جنس مذکر ومؤنث مشاهده شد. بعبارت دیگر، پسران مخاطره‌پذیری بیشتری نسبت به دختران دارند(مجموعه مقالات کارآفرینی و جامعه، 1388: 30).

نتایج به دست آمده از پژوهش انجام شده توسط عزیزی و یوسفی در ارتباط با وضعیت تأهل و روحیه کارآفرینی دانشجویان نشان داد که بین روحیه کارآفرینی افراد مجرد و متأهل اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بنابراین می‌توان چنین اظهار کرد که افراد متأهل روحیه کارآفرینی بالاتری دارند. لذا بین تحقیقات انجام گرفته و یافته‌های پژوهش‌ حاضر همگونی وجود دارد(مجله علوم کشاورزی ایران، 1386: 38).

 

فرضیه­ها

• بین میزان استفاده از اینترنت و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

• بین سطح عضویت درشبکه‌های اجتماعی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

• بین سطح مهارت‌آموزی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

• بین میزان مطالعه و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

• میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان برحسب جنسیت آن­ها متفاوت است.

• میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان برحسب وضعیت تأهل آن­ها متفاوت است.

   

  روش تحقیق

  تحقیق حاضر از نظر هدف یک مطالعه کاربردی و از نظر زمان مطالعه مقطعی و از نظر گردآوری داده‌ها یک بررسی پیمایشی می‌باشد.

   

  جامعه آماری، حجم نمونه و شیوه نمونه‌گیری

  در این پژوهش جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در دانشکده‌ فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد در نیمسال دوم سال تحصیلی 91-90 می‌باشد که با توجه به نسبت جنسی دانشجویان 34 نفر دانشجوی زن و 302 نفر دانشجوی مرد می‌باشد و حجم نمونه آن با استفاده از فرمول کوکران ، 336 نفر تعیین شده و شیوه نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم نمونه انتخاب شده است.

   

  جامعه آماری     2659=N،         حجم نمونه     336=n،     ضریب اطمینان       96/1=t

  دقت احتمالی مطلوب     05/0=d،        نسبت صفت در جامعه     5/0= p،    q=1-p   

   

  ابزار گردآوری داده‌ها

  ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ محقق ساخته درخصوص روحیه کارآفرینی دانشجویان مورد مطالعه، متشکل از 52 گویه با سؤالات بسته می‌باشد که با استفاده از طیف لیکرت طراحی شده است و بین دانشجویان فنی کاردانی،کارشناسی و کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد مهاباد توزیع شد. بعد از جمع‌آوری پرسشنامه داده‌ها با استفاده از برنامه spss تجزیه‌ و تحلیل آماری شده است.

   

  اعتبار و پایایی

  پرسشنامه به وسیله خود محقق طراحی وتدوین شده است، ضمن آن­که جهت تعیین «روایی صوری» از طریق مراجعه به  چند نفر آگاه و کارشناس و استفاده از نظرات آن­ها صحت پرسشنامه محقق‌ساخته مورد تأیید قرار گرفته شد. جهت تعیین پایایی پرسشنامه به ویژه گویه‌های سنجش کارآفرینی از «ضریب آلفای کرونباخ» استفاده شد. پایایی ابزار اندازه‌گیری از طریق پری‌تست (پیش‌آزمون) با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ، که مقدار آن 813/0 بدست آمد و این خود دلیلی بر پایایی تحقیق است. با توجه به سطح اندازه‌گیری متغیرهای مستقل و متغیر وابسته از آزمون‌های همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تی‌تست استفاده شده است.

   

  یافته‌ها ی پژوهش

  الف) توزیع فراوانی جنسیت پاسخگویان:

  نمونهآماریبرایتحقیق حاضر، 336نفر از دانشجویان رشته های فنی دانشگاه آزاد اسلامیدرنظرگرفتهشده است. تانظراتآناندرخصوصموضوعاتمطرحشدهدرپرسشنامهموردسنجشقرارگیرد. بر اساس اطلاعات جدول شماره (2) ملاحظه می‌شود که ازاین تعداد 34 نفر (10 % نمونه مورد بررسی) زن و 302 نفر (90 % نمونه مورد بررسی) مرد می‌‌باشند.

   

  جدول شماره (2):توزیع فراوانی و درصد جنسیت پاسخگویان

نوع پاسخ کمیت پاسخ	زن	مرد	جمع
فراوانی	34	302	336
درصد	10٪	90٪	100٪

 

 

ب) توزیع فراوانی وضعیت تأهل پاسخگویان:

براساس اطلاعات جدول شماره (3) ملاحظه می‌شود که ازمجموع پاسخگویان درتحقیق حاضر 268 (80 % نمونه مورد بررسی) مجرد و 68 نفر (20 % نمونه مورد بررسی) متأهل می‌‌باشند.

 

جدول شماره (3): توزیع فراوانی و درصد وضعیت تأهل پاسخگویان

نوع پاسخ کمیت پاسخ	مجرد	متأهل	جمع
فراوانی	268	68	336
درصد	80٪	20٪	100٪

 

آزمون فرضیه‌ها

فرضیه 1: بین میزان استفاده از اینترنت و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

بر اساس اطلاعات جدول شماره (4) ملاحظه می شود که یک رابطه ضعیف بین دو متغیر به میزان 010/0=r، در سطح معناداری 05/0= وجود دارد. با توجه به سطح معنی­داری 855/0 به دست آمده که بیشتر از آلفای 05/0 است، می‌توان گفت که بین میزان استفاده از اینترنت و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه معناداری وجود ندارد.

 

جدول شماره (4): محاسبه ضریب همبستگی پیرسون برای رابطه بین میزان استفاده از اینترنت و میزان روحیه کارآفرینی

		استفاده از اینترنت
روحیه کارآفرینی	ضریب همبستگی پیرسون	010/0
	سطح معنی­داری	855/0
	حجم نمونه	336

 

 

فرضیه 2: بین سطح عضویت در شبکه‌های اجتماعی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

بر اساس اطلاعات جدول شماره (5) ملاحظه می­شود که یک رابطه نسبتاً متوسط بین دو متغیر به میزان 341/0=r، در سطح معناداری 05/0= وجود دارد و بیانگر این است که با افزایش میزان عضویت در شبکه­های اجتماعی، روحیه کارآفرینی به همان اندازه بالاتر می‌رود و برعکس. هم­چنین با توجه به سطح معنی­داری 047/0 به دست آمده­که کمتر از آلفای 05/0 است، می‌توان گفت بین سطح عضویت در شبکه های اجتماعی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد.

 

جدول شماره (5): محاسبه ضریب همبستگی پیرسون برای رابطه بین
سطح عضویت  در شبکه‌های اجتماعی و میزان روحیه کارآفرینی

		سطح عضویت در شبکه‌های اجتماعی
روحیه کارآفرینی	ضریب همبستگی پیرسون	341/0
	سطح معنی­داری	047/0
	حجم نمونه	336

 

 

فرضیه 3: بین سطح مهارت­آموزی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

بر اساس اطلاعات جدول شماره (6) ملاحظه می‌شود، میزان روحیه کارآفرینی در بین سطوح مختلف مهارت‌‌آموزی، تفاوت معناداری وجود دارد و با توجه به سطح معنی­داری 000/0 به دست آمده که کمتر از آلفای 05/0 است، لذا می‌توان گفت در بین سطوح مختلف مهارت­آموزی، میزان روحیه کارآفرینی متفاوت است و رابطه معناداری بین سطح مهارت آموزی دانشجویان و میزان روحیه کارآفرینی وجود دارد.

 

جدول شماره (6): بررسی رابطه بین سطح مهارت آموزی و میزان روحیه کارآفرینی

متغیرها	سطح مهارت‌آموزی	میانگین	انحراف معیار	مقدار F	سطح معنی­داری
روحیه کارآفرینی	خیلی زیاد	4/256	4/28	928/5	000/0
	زیاد	1/257	8/27
	نسبتاً زیاد	9/253	0/26
	نسبتاً کم	3/252	1/24
	کم	2/238	1/28
	خیلی کم	6/210	7/16

 

فرضیه 4: بین میزان مطالعه و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه وجود دارد.

براساس اطلاعات جدول شماره (7) ملاحظه می­شودکه میزان روحیه کارآفرینی دربین سطوح مختلف مطالعه، رابطه معناداری وجود دارد و با توجه به سطح معنی­داری 000/0 به دست آمده که کمتر از آلفای 05/0 است، رابطه معناداری بین سطح مطالعه دانشجویان و میزان روحیه کارآفرینی وجود دارد.

 

جدول شماره (7): بررسی رابطه بین میزان مطالعه و میزان روحیه کارآفرینی

متغیرها	میزان مطالعه	میانگین	انحراف معیار	مقدار F	سطح معنی­داری
روحیه کارآفرینی	کمتر از یک ساعت	5/242	4/25	797/8	000/0
	یک الی 2 ساعت	6/256	0/22
	2 الی 3 ساعت	4/259	5/29
	3 الی 4 ساعت	1/274	3/25
	4 الی 5 ساعت	3/243	5/32
	5 ساعت به بالا	0/261	7/30

 

فرضیه 5: میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان بر حسب جنسیت آن­ها متفاوت است.

براساس اطلاعات جدول شماره (8) ملاحظه می­شود که بین میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان مرد و زن تفاوت معنی­داری وجود ندارد و با توجه به سطح معنی­داری 938/0 به دست آمده که بیشتر از آلفای 05/0 است، بین میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان مرد و زن تفاوت چندانی وجود ندارد.

 

جدول شماره (8):  مقایسه میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان بر حسب جنسیت

متغیرها	جنسیت	میانگین	مقدار t	سطح معنا‌داری
روحیه کارآفرینی	مرد	56/28	077/0	938/0
	زن	32/26

 

 

 

فرضیه 6: میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان بر حسب وضعیت تأهل آن­ها متفاوت است.

براساس اطلاعات جدول شماره (9) ملاحظه می­شود، بین میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان مجرد و متأهل تفاوت معنی­داری با توجه به سطح معنی­داری 016/0 بدست آمده که کمتر از آلفای 05/0 است، تفاوت معناداری وجود دارد.

 

جدول شماره (9):  مقایسه میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان بر حسب وضعیت تأهل

متغیرها	وضعیت تأهل	میانگین	مقدار t	سطح معنا‌داری
روحیه کارآفرینی	مجرد	05/252	42/2-	016/0
	متأهل	30/261

 

بحث و نتیجه‌گیری

با شتاب روزافزون تحولات و دگرگونی‌ها در دنیای کنونی که عصر اطلاعات و ارتباطات است و به دلیل بی‌ثباتی و تغییرپذیری و نیز غیرقابل پیش‌بینی بودن این تغییرات فرآیند تغییر و تحول و پرشتاب در آغاز هزاره سوم میلادی از عمده جریانات حاکم بر حیات بشری و از مشخصات بارز آن به شمار می‌رود. آن‌چه­که به کشورهای جهان به ویژه کشورهای درحال توسعه درجهت افزایش بهره‌وری و پیشرفت آن‌ها مدد می‌رساند. همانا استفاده از فرصت‌ها در رقابت با سایر کشورهاست و این امر میسر نمی‌گردد مگر با درایت، خلاقیت و نوآوری وتقویت روحیه کارآفرینی دانشجویان با توجه به رویکردهای اجتماعی مرتبط با آن. برهمین اساس در پژوهش حاضر رابطه‌‌ عوامل اجتماعی با روحیه کارآفرینی دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد بررسی شده است.

نتایج تحلیل در رابطه با استفاده از اینترنت و روحیه کارآفرینی نشان داد که بین میزان استفاده از اینترنت ومیزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه معناداری وجود نداردکه با یافته‌های انجام شده توسط قاسمی و همکاران(1386) همخوانی ندارد.

در رابطه با سطح عضویت در شبکه‌های اجتماعی و میزان روحیه کارآفرینی نتایج تحقیقات به دست آمده نشان داد که بین سطح عضویت در شبکه‌های اجتماعی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد. که با یافته‌های اچ پاتریشیا و ریبیرو(2011) همخوانی دارد.

در رابطه با سطح مهارت‌آموزی و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان نتایج به دست آمده نشان دادکه رابطه معناداری بین سطوح مهارت‌آموزی دانشجویان و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان وجود دارد که با پژوهش­های انجام یافته مرادی و همکاران(1388) همخوانی دارد.

در رابطه با میزان مطالعه و میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان برحسب جنسیت نتایج به دست آمده نشان داد که بین دانشجویان مرد و زن از نظر میزان روحیه کارآفرینی درتحقیق حاضر تفاوتی وجود ندارد که با یافته‌های مرادلو و همکاران(1388) همخوانی دارد.

در رابطه با میزان روحیه کارآفرینی دانشجویان برحسب وضعیت تأهل نتایج به دست آمده نشان داد که بین­دانشجویان مجرد ومتأهل ازنظر میزان روحیه کارآفرینی تفاوت معناداری وجود داردکه با تحقیقات انجام شده عزیزی و یوسفی(1388) همخوانی دارد.

 

پیشنهادها

- ایجاد و توسعه و گسترش دانشگاه‌های کارآفرین در مراکز استان‌ها به خصوص مناطق محروم و فاقد امکانات و ارائه بستر لازم جهت شکوفایی استعدادها و پتانسیل‌های موجود در جوانان دانشجوی دانشگاه آزاد در شهرستان مهاباد.

- ایجاد و راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی بیشتر و پایگاه‌های اینترنتی مرتبط با اشتغال و کارآفرینی.

- از آنجایی که کارآفرینی، علم دانستن مسائل و هنر به کار بستن آن دانسته‌هاست به همین دلیل با نگاه صرف به یادگیری تئوری‌ها و بدون دانستن هنر به کارگیری و استفاده از آن‌ها، کسی کارآفرین نمی‌شود، لذا دولت بعنوان مهم‌ترین رکن می‌تواند نقش بسزایی در بسترسازی فرآیند کارآفرینی در کشور ایفا نماید. بنابراین پیشنهاد می‌شود توسط مسئولین و نهادها و مؤسسات مربوط به کارآفرینی زیر نظر دولت تحقیقات و پژوهش‌ها و مطالعات بیشتری انجام گیرد.

- پیشنهاد می‌شود که در صورت امکان طرح‌های کسب وکار و کارآفرینی و تهیه و تنظیم طرح‌های کسب و کار توسط نهادها و سازمان­های مستقل (جهاد دانشگاهی، سازمان همیاری اشتغال، بانک‌ها، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی) به ارائه منابعی به صورت کتاب در قالب کار گروه‌های ویژه کارآفرینی بپردازند که این امر به نو به خود به تقویت روحیه کارآفرینی در دانشجویان و جوانان و متعاقب آن در جامعه و توان­مندسازی آنان مؤثر خواهد بود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع

پورسلیمانی، ع؛ و دیگری. (1386). بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی جنسیت کارآفرینان در بنگاه‌های خرد و کوچک. مجله کارآفرینان.

قاسمی، ج؛ و دیگران. (1386). بررسی عوامل تأثیرگذار در ایجاد روحیه کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2- 40، شماره 2.

مجله علوم کشاورزی ایران. (1386). دوره 2- 38، شماره 2.

مجموعه مقالات کارآفرینی و جامعه.(1388). اولین همایش کارآفرینی دانشگاه پیام‌نور استان آذربایجان‌شرقی، مراغه، مهرگان.

نخعی، ک؛ ودیگری. (1388). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی. فصلنامه رهبردی آموزش. دوره 4، شماره 2.

نیازی، م؛ و دیگری. (1389). مبانی و اصول کارآفرینی با تکیه بر جنبه‌های نظری و عملیاتی. تهران: نشر سخنوران.

هزارجریبی، ج. (1387). کارآفرینی. تهران: انتشارات پژوهشکده امور اقتصادی.

Citation: Hong Qunlion (2012).The major difficulties and countermeasures of current university graduates entrepreneurship in China. journal of Chinese Entrepreneurship. v. 3l ss. 3. pp. 228-239.

International Small Business Journal. (2011). 29 (2), No 105-118.

International Small Business Journal. (2011). 29 (2), No 108-118.

 

---

 .[1] کارشناسی ارشد جامعه­شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز- ایران.

  E- mail:[e-mail]

[2]. استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697-19395، تهران- ایران (نویسنده مسئول). 

3. دانشگاه پیام نور، گروه علوم اجتماعی؛ تهران 4697-19395، ج. ا. ایران.

 

مراجع

پورسلیمانی، ع؛ و دیگری. (1386). بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی جنسیت کارآفرینان در بنگاه‌های خرد و کوچک. مجله کارآفرینان.

قاسمی، ج؛ و دیگران. (1386). بررسی عوامل تأثیرگذار در ایجاد روحیه کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2- 40، شماره 2.

مجله علوم کشاورزی ایران. (1386). دوره 2- 38، شماره 2.

مجموعه مقالات کارآفرینی و جامعه.(1388). اولین همایش کارآفرینی دانشگاه پیام‌نور استان آذربایجان‌شرقی، مراغه، مهرگان.

نخعی، ک؛ ودیگری. (1388). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی. فصلنامه رهبردی آموزش. دوره 4، شماره 2.

نیازی، م؛ و دیگری. (1389). مبانی و اصول کارآفرینی با تکیه بر جنبه‌های نظری و عملیاتی. تهران: نشر سخنوران.

هزارجریبی، ج. (1387). کارآفرینی. تهران: انتشارات پژوهشکده امور اقتصادی.

Citation: Hong Qunlion (2012).The major difficulties and countermeasures of current university graduates entrepreneurship in China. journal of Chinese Entrepreneurship. v. 3l ss. 3. pp. 228-239.

International Small Business Journal. (2011). 29 (2), No 105-118.

International Small Business Journal. (2011). 29 (2), No 108-118.