عشق از دیدگاه سنائی غزنوی و ملاصدرا

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 7، دوره 6، شماره 22، اسفند 1393، صفحه 135-152   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین اسماعیلی^{* 1}؛ مهدی تدین²

¹مربّی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد گچساران- ایران

²استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نجف آباد- ایران

چکیده

«عشق» یکی از موضوع­های ارزنده­ای است، که بیشتر عارفان و فیلسوفان اشراقی بدان نظر داشته­اند و درباره‌اش به سخنوری پرداخته‌اند. آنان عشق را مبنا و اساس عالم می­دانند که به واسطه­ی آن، همه‌ی موجودات از ادنی تا اعلی، در جنبش­اند و به سوی منبع و منشأ «عشق» یعنی ذات حق تعالی در حرکت هستند. سنائی غزنوی و ملاصدرای شیرازی، دو تن از عارفان و فیلسوفان اشراقی هستند که در آثار و نوشته­هایشان «عشق» نقش کلیدی و محوری دارد. نزدیکی دیدگاه­هایشان را به راحتی می­توان در آثار و اشعار سنائی و کتاب شواهد الربوبیه‌ی ملاصدرا دید. «اهمیت عشق» «سریان عشق» تقسیم‌بندی «عشق» به «عشق حقیقی» و «عشق مجازی» «تقارن محبت و عشق با درد و رنج» «عشق مجازی پلی برای رسیدن به حقیقت» «فناء فی الله» از جمله موضوع­هایی است که سنائی غزنوی و ملاصدرا در آنها هم عقیده­اند. در این جستار بر آنیم تا پس از بیان تعریف «محبت و عشق» تشابه دیدگاه سنائی غزنوی و ملاصدرای شیرازی را بررسی کنیم.

کلیدواژه‌ها

عشق حقیقی؛ عشق مجازی؛ محبت؛ سنائی؛ ملاصدرا