مطالعة دعا و نیایش در شاهنامه فردوسی

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 10، دوره 6، شماره 22، اسفند 1393، صفحه 181-198   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

شمس‌ الحاجیه اردلانی^*

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد بوشهر- ایران

چکیده

فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی­ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می­گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوسی شاید بیش از سایر شاعران کاربرد داشته باشد، اشخاص شاهنامه در تنگنا پس از تطهیر، در خلوت پیشانی بر درگاه باری تعالی سائیده، با تضرع خواهان بازگشایی گره از مشکلات خود می­گردند و گاه بدون اندیشیدن به خواسته­ای، با خدای خود خلوت گزیده، ابراز بندگی می­کنند. در شاهنامه در پایان بعضی دعاها تصریح به استجابت دعا شده است. دعا در شاهنامه از نظر محتوایی دارای تنوع است. این مقاله کنکاشی است در شاهنامه از منظر نیایش­های آن که با هدف شناخت خداشناسی در شاهنامه صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

خداشناسی شاهنامه؛ دعا؛ نیایش؛ عبادت