تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های پیشرفته جو

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 1، دوره 7، شماره 1، اردیبهشت 1394، صفحه 1-21   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

نویسندگان

بهروز واعظی^{* 1}؛ نرگس رحمانی²

¹عضو هیات علمی و محقق غلات و گیاهان علوفه ای

²کارشناس آفات و بیماریهای گیاهی

چکیده

بررسی حاضر شامل 18 لاین پیشرفته جو بود که در ایستگاه تحقیقات گچساران در مدت دو سال در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و چهار تکرار اجراء شد. در طی فصل زراعی یادداشت برداری از صفات مهم زراعی انجام و تجزیه آماری با نرم افزارهای SAS9.4، Genstat و GGbiplot صورت گرفت. تجزیه واریانس مرکب بر روی برخی صفات مهم انجام و مقایسه میانگین دانکن در سطح 1% انجام شد. تجزیه واریانس عملکرد دانه در شرایط تنش نشان داد که اثر سال و اثر متقابل سال × واریته در سطح احتمال کمتر از 1% معنی‌دار و اثر واریته معنی‌دار نبود. در شرایط مساعد تنها اثر سال معنی‌دار و سایر اثرات معنی‌دار نبودند. مقایسه میانگین عملکرد دانه به روش دانکن در سطح احتمال 1% نشان داد که ژنوتیپ شماره 13 با عملکرد دانه 483/4 تن در هکتار تحت شرایط تنش و با عملکرد دانه 814/5 تن در هکتار در شرایط بدون تنش در کلاس (A) قرار گرفت. بررسی شاخص های تحمل به تنش نشان داد که ژنوتیپ شماره 13 متحمل ترین زنوتیپ به شرایط تنش بود. تجزیه به مولفه های اصلی با دو مولفه در مجموع 2/98% از تغییرات بین داده را را توجیه کرد. مولفه اول همبستگی بالا و مثبتی با شاخص های تحمل متوسط بهر دهی، متوسط هامونیک، متوسط هندسی، شاخص عملکرد، شاخص پایداری عملکرد ، شاخص تحمل فرناندز، شاخص تحمل تغییر یافته برای شرایط تنش و بدون تنش و در نهایت شاخص مقاومت به تنش با عملکرد در شرایط تنش را نشان داد لذا این مولفه به عنوان مولفه تحمل به تنش نام گذاری شد مولفه دوم که تنها 8/1 درصد از تغییرات بین اعداد را توجیه و با شاخص های تحمل و شاخص حساسیت فیشر همبستگی بالایی را نشان داد به عنوان مولفه حساسیت نام گذاری گردید.

کلیدواژه‌ها

تحمل"؛ " تنش خشکی"؛ " ژنوتیپ های جو

مراجع