تحلیل همدیدی بارش های سیل زای حوضه آبریز دریای مازندران مطالعه موردی : سیل نوشهر در زمستان سال 1391

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 4، دوره 10، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 44-58   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

علی محمدی^{* 1}؛ محمد سلیقه²؛ اسحاق حمیدی میرکلایی³؛ علی حسامی¹

¹گروه هواشناسی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره)، نوشهر

²گروه آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی، تهران

³ایستگاه هواشناسی نوشهر

چکیده

بارش های سیل آسا در حاشیه جنوبی دریای مازندران همواره مورد توجه محققان قرار داشته و ساز و کارهای متفاوتی برای آن ذکر شده است. تحلیل ساز و کارهای پیشنهادی نشان می دهد، علی رغم تفاوت ظاهری در بین نظریه های ارائه شده، همگی منشعب از یک الگوی واحد هستند. این الگوی واحد بر اساس بارش های دریای خزر در فصل پاییز و زمستان است (بارش های سیل آسا بیشتر در پاییز و کمتر در زمستان رخ می دهد). در پژوهش حاضر، سیل زمستان سال 1391 در شهر نوشهر مورد تحلیل قرار گرفته است و با کنار هم قرار دادن نظریه های متفاوت حاکم بر بارش دریای خزر سعی شده است تا الگوی حاکم بر بارش های سیل آسا معرفی گردد. یافته ها بیان گر این است که سیل اشاره شده ناشی از عبور سامانه کم فشار از شمال دریای خزر و عبور جبهه سرد این مرکز از روی شهر نوشهر در روز 11 نوامبر سال 2012 بوده است. این جبهه سرد در روز 12 نوامبر 2012 در حدود عرض جغرافیایی 35 درجه قرار گرفته و با هجوم هوای سرد پشت جبهه سرد بر روی شهر نوشهر، زمینه ایجاد بارش زیاد و سیل فراهم گردیده است. همچنین نتایج نشان داده است که پشته مرکز  پرفشار مهاجر از شمال دریای مدیترانه، نقش مهمی در عبور جبهه سرد از روی شهر نوشهر دارد. این پشته به علت فرارفت هوای سرد بر روی دریای خزر در شمال کشور مستقر می گردد.

کلیدواژه‌ها

دریای خزر؛ پر فشار مهاجر؛ بارش سیل آسا؛ فرارفت هوای سرد