بررسی شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای چهار رقم گندم دیم تحت شرایط تنش خشکی

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 2، دوره 2، شماره 2، تیر 1389، صفحه 105-110   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

نویسندگان

الهام مرتضی^{* 1}؛ غلام علی اکبری²؛ بهروز فوقی³؛ محمد عبدلی⁴

¹دانشجوی دکتری.گروه زراعت واصلاح نباتات.دانشگاه تهران

²استادیار گروه زراعت واصلاح نباتات .دانشگاه تهران

³مربی.گروه زراعت واصلاح نباتات.دانشگاه تهران

⁴دانشجوی دکتری.گروه زراعت واصلاح نباتات .دانشگاه شهید مدرس

چکیده

در دهه های آینده با گرم شدن جهانی هوا و تغییر اقلیم، لزوم دست یابی به ارقامی از گندم با کارآیی فتوسنتزی بالا در شرایط کمبود رطوبت و هوای گرم، از اهمیت زیادی بر خوردار است. بدین منظور، بررسی شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای چهار رقم گندم دیم به کند کننده رشد و سطوح نیتروژن (صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار)، پژوهشی مزرعه ای در دو سال زراعی 86-1385 و 87-86 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. نتایج نشان داد که در هر دو سال بین ارقام از نظر شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای تفاوت معنی داری وجود داشت. بیشینه میانگین شاخص سطح برگ (1.58) در سال اول از رقم آذر 2 و در سال دوم از رقم فاین 15 (1.24) از سطح 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و مصرف کلرمکوات بدست آمد. سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای در زمان ساقه رفتن بوته ها بیشینه بود. بیشینه سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای در هر دو سال از سطح 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار (به ترتیب، 10.64 و 6.62mmol CO2 m^-2 s^-1 و 0.33 و mol H2O m^-2 s^-1) بدست آمد. با بررسی نتایج به نظر می رسد انتخاب ارقامی مقاوم با ظرفیت فتوسنتزی بالا برای شرایط تحت تنش خشکی انتهای فصل، همراه با مصرف بهینه کود نیتروژن اثر بارزی در بهبود بهره وری از رطوبت خاک در مزارع دیم داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

ارقام گندم دیم؛ کود نیتروژن؛ تنش خشکی