بررسی اثر کودهای بیولوژیک، هومیک اسید و نانو پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه یونجه یکساله (Medicago scutellata) تحت تنش کادمیوم

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 7، دوره 2، شماره 4، دی 1389، صفحه 320-336   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

نویسندگان

مرتضی محمدی^{* 1}؛ داوود حبیبی²؛ محمدرضا اردکانی³؛ احمد اصغرزاده⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد .زراعت دانشگاه آزاد کرج

²استاد یار دانشگاه آزاد کرج

³استاد دانشگاه آزاد کرج

⁴استاد یار تحقیقات آب وخاک ایران

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر جداگانه و توام باکتری های محرک رشد گیاه به صورت (Azotobacter crococom) mix،(Azospirillum lipoferum)، (Pseudomonas putida) و قارچ میکوریزا (Glomus intraradices) به همراه هومیک اسید و پلیمر سوپر جاذب در بهبود شرایط رشد و همچنین محتوای کلروفیل، میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و ظرفیت بیومارکرهای تخریبی در گیاه یونجه یکساله (Medicago scutellata) در شرایط سمیت فلز سنگین کادمیوم صورت پذیرفت. این آزمایش در پاییز سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول در این آزمایش سطوح فلز سنگین کادمیوم، که به ترتیب شامل (0- 40 - 80 میلی گرم در کیلوگرم خاک CdCl₂) و فاکتور دوم این آزمایش ترکیبات تیماری (باکتری های محرک رشد، قارچ میکوریزا، هومیک اسید و پلیمر سوپرجاذب) در 16 سطح بود. نتایج آزمایش حاکی از این امر بود که با افزایش غلظت کادمیوم در خاک میزان محتوای کلروفیل a، b و a+b کاهش معنی داری از خود نشان داد (P<0.05) و همچنین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و ظرفیت بیومارکرهای تخریبی مورد مطالعه به طور معنی داری افزایش پیدا کردند (P<0.05). با افزایش کادمیوم خاک و جذب این عنصر در گونه یونجه یکساله ظرفیت هر یک از نشاندارکنندگان زیستی، مالون دی آلدهید (MDA)، دی تیروزین و دی هیدروکسی گوآنوزین (8-oH-DG) افزایش معنی داری را نشان داد P<0.05)) به طوری که این افزایش ناشی از اثرات سمی کادمیوم به ترتیب بر لیپید آلدهیدی، پروتئین و هسته سلولی بود همچنین روندی کاهشی در محتوای کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل (a+b) در بالاترین غلظت کادمیوم (80 میلی گرم در کیلو گرم) به کار برده شده در خاک مشاهده شد. فعالیت و عملکرد سه آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAD) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) در پاسخ به سمیت ناشی از کادمیوم در اندام هوایی گونه مورد مطالعه افزایش معنی داری را نشان داد (P<0.05). با توجه به اثرات متقابل فاکتورهای آزمایش مشاهده شد که تیمار های ] b₅(کاربرد پلیمر سوپرجاذب + باکتری های محرک رشد) و b₉ (کاربرد باکتری های محرک رشد + هومیک اسید)[ در بالاترین سطح سمیت کادمیوم (80 میلی گرم در کیلو گرم خاک) دارای کمترین فعالیت آنزیم SOD، CAT و GPX بودند.

کلیدواژه‌ها

کادمیوم؛ MDA؛ SOD؛ آنزیم آنتی اکسیدانت؛ تنش اکس