بررسی واکنش مراحل رشد و صفات وابسته به عملکرد هیبریدهای آفتابگردان به تنش حذف برگ و دانه در تراکم های مختلف کاشت

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 1، دوره 3، شماره 4، اسفند 1390، صفحه 280-295   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

نویسندگان

ساناز افشاری بهبهانی زاده^{* 1}؛ غلام علی اکبری²؛ حمید ایران نژاد³؛ ابراهیم فرخی⁴؛ شینا زمان⁵

¹دانشجوی دکتری.گروه زراعت دانشگاه تهران

²استادیار گروه زراعت دانشگاه تهران

³دانشیار گروه زراعت دانشگاه تهران

⁴مربی پژوهشی.موسسه بذر ونهال کرج

⁵کارشناس ارشدگروه زراعت دانشگاه تهران

چکیده

به منظور بررسی تنش حذف برگ و دانه در تراکم های مختلف کاشت بر مراحل رشد و ارتباط آن با عملکرد هیبریدهای آفتابگردان آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل دو هیبرید آذرگل و هیبرید جدید ایرانی SHF81-90 و تراکم های 60، 80 و 100 هزار بوته در هکتار و عامل فرعی شامل پنج سطح حذف برگ و دانه (حذف 50% برگ های پایین ساقه، حذف 50% برگ های بالای ساقه، حذف 50% دانه های طبق، حذف 25% دانه های طبق) و تیمار شاهد (بدون حذف برگ و دانه) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای حذف برگ و دانه بر طول دوره زایشی، طول دوره پر شدن دانه، طول دوره رشد، عملکرد دانه در طبق، وزن خشک بوته، وزن طبق با دانه، تلاش بازآوری، درصد روغن و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر صفات مرتبط با عملکرد در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین طول دوره پر شدن دانه با وزن خشک طبق با دانه (r=+0.636)، تلاش بازآوری (r=+0.714) و وزن هزار دانه (r=+0.799) مشاهده شد. وزن خشک طبق با دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی داری (r=+0.965) با وزن خشک بوته داشت. با اعمال تنش حذف برگ در تراکم های مختلف کاشت، به دلیل کاهش تولید مواد فتوسنتزی، طول مدت مراحل فنولوژیک کاهش یافت و در نتیجه عملکرد نیز کاهش چشمگیری نشان داد.

کلیدواژه‌ها

آفتابگردان؛ تراکم کاشت؛ تنش حذف برگ و دانه؛ دوره پر شدن دانه؛ عملکرد دانه؛ درصد روغن