ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی در شهر زنجان (مطالعه ی موردی: محلّه ی اسلام آباد)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 7، دوره 7، شماره 26، دی 1394، صفحه 151-176   

نویسندگان

محمد جواد حیدری^{* 1}؛ فاطمه لطفی²

¹مدرّس دانشگاه پیام نور زنجان، کارشناس ارشد رشته شهرسازی

²کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی پدیده ای است که در نتیجه ی جریان شهرنشینی شتابان دهه های اخیر و به دنبال مهاجرت لجام گسیخته ی روستایی در بیشتر کشورهای جهان، به ویژه کشورهای جهان سوم پدیدار گشته است. این پدیده به عنوان یک چالش عمده ی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و غیره، دامن گیر بسیاری از شهرهای کشورمان می باشد. شهر زنجان نیز همانند بسیاری از شهرهای کشور با پدیده ی اسکان غیررسمی مواجه است. محلّه ی اسلام آباد که بیشتر ساکنین آن را مهاجرین روستایی (7/83 درصد) تشکیل می دهد، یکی از سکونتگاه های غیررسمی شهر زنجان می باشد که در این پژوهش به عنوان مطالعه ی موردی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش نیز شناخت شرایط و ویژگی های ساکنین و محلّه ی مورد مطالعه به منظور کاهش آسیب های کالبدی و اجتماعی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که علی رغم پایین بودن نرخ رشد جمعیّت در این محلّه (4/1 درصد) نسبت به شهر زنجان (02/2 درصد)، تراکم جمعیّت بالا بوده و در نتیجه به کاهش سطح سرانه ی مسکونی منجر شده است. همچنین نتایج حاصل از پژوهش حاکی از پایین بودن سطح استاندارد شاخص های اجتماعی و کالبدی، به خصوص شاخص مسکن در محلّه ی اسلام آباد نسبت به شهر زنجان می باشد.

کلیدواژه‌ها

سکونتگاه های غیررسمی؛ ساماندهی؛ توانمندسازی؛ محلّه ی اسلام آباد؛ شهر زنجان