آیین تعلیمی کفن و دفن و سوگواری در هشت اثر حماسی (شاه‌نامه، گرشاسب‌نامه، اسکندرنامه، ظفرنامه، مهابهارات، اودیسه، ایلیاد و انه‌اید)

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 5، دوره 4، شماره 13، آذر 1391، صفحه 83-98   

نویسندگان

سهیلا ذوقی^{* 1}؛ احمد ذاکری²

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی: واحد کرج ـ ایران

²دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد کرج

چکیده

سایه سیاه و سنگین مرگ، این دغدغه همیشگی ذهن بشر، همگام با زندگی همواره  با انسان بوده و این راز مخوف پیوسته ذهن او را به خود مشغول داشته است. بشر راه های بسیاری را برای مقابله با مرگ یا فرار از آن آزموده ولی راه به جایی نبرده، لذا تلخی حضورش را پذیرفته و بدان تن داده است. با قبول واقعیت مرگ، هر ملّتی به فکر افتاد تا این بخش از زندگی را بنا بر مذهب و فرهنگ و سنّت خویش با آداب خاصی پاس دارد.  رفتگان را بزرگ بشمارد و خود را در برابرش آماده کند. شاید وصیّت کردن، نمایش آمادگی در برابر مرگ باشد. در این مقاله سعی شده تا حدّ امکان به آداب سوگواری در چند اثر حماسی پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

مرگ؛ آیین کفن و دفن؛ سوگواری؛ فرهنگ تعلیمی؛ ادبیات حماسی

مراجع

 

1- آذرگشسب، موبد اردشیر (1358)، کتاب مراسم و آداب زرتشتیان، تهران: فروهر.

2- اسدی طوسی، حکیم ابونصر علی بن احمد(بی‌تا)، گرشاسب‌نامه، به اهتمام حبیب یغمایی، از روی نسخه‌های قدیم کتابخانه‌های ایران در اروپا

3- دهخدا، علی اکبر(1339)، لغت نامه، زیر نظر محمّد معین، تهران: سیروس.

4- فردوسی، ابوالقاسم(1378)،‌ شاه‌نامه؛ بر اساس نسخة نه جلدی، چ مسکو، تهران: ققنوس.

5- مستوفی، حمدالله (1380)، ظفرنامه، تصحیح و ترفیع: پروین باقری اهرجانی، زیر نظر مهدی مداینی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

6- مهابهارات(1380)، بزرگ‌ترین منظومة کهنة موجود جهان به زبان سانسکریت ، ترجمة: میر غیاث الدّین مشهور به نقب خان به تصحیح و تحشیة: سیّد محمّد رضا نائینی و ن.س. شوکلا، ج اول تا چهارم، تهران: طهوری.

7- نظامی گنجوی (1370)، اسکندرنامه (شرف‌نامه، اقبال‌نامه)، تصحیح و مقدمه: پژمان بختیاری، تهران: پگاه.

8- نظامی گنجوی (1376)، هفت پیکر، تصحیح حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.

9- ویرژیل (1369)، انه اید، ترجمة میرجلال الدیّن کزّازی، تهران: نشر مرکز.

10- هومر، اودیسه (1370)، ترجمة، سعید نفیسی، تهران: علمی فرهنگی.

11- هومر (1349)، ایلیاد، ترجمة سعید نفیسی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.