الگوی بهینه برنامه درسی برای دوره پیش از دبستان

نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)

مقاله 3، دوره 2، شماره 5، خرداد 1388، صفحه 53-82   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رباب پیری¹؛ یوسف ادیب²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی

²استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی بهینه برنامه درسی برای دوره های آمادگی و مقایسه آن با وضع موجود انجام گرفته با توجه به این که در ایران برای دوره آمادگی الگوی نسبتا جامع که دارای چهارچوب و سرفصل های مشخصی باشد و بتواند به همه جوانب کودک توجه نماید وجود ندارد. در این پژوهش با ارائه یک الگو،با عنوان "الگوی برنامه درسی رشد گرا و خلاقیت محور" برای کودکان دو زبانه ی آذربایجان و منطبق ساختن آن با سر فصلهای دروس ابتدایی به رشد همه جانبه کودک و خلاقیت توجه بیشتر شده است روش تحلیلی و استنتاجی برای تعیین عناصر الگوی بهینه و روش پیمایشی برای اعتبار یابی الگو مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج پژوهش:
1-  عناصر الگوی بهینه برنامه درسی شامل:اهداف کلی و جزیی،محتوا،سازماندهی محتوا، فعالیت های یادگیری،روشهای آموزشی و پرورشی،ارزشیابی،نقش مربی، نقش مدیر، نقش والدین در الگوی پیشنهادی می باشد.
2-      اعتباریابی الگوی پیشنهادی، بر اساس نظر اساتید مرتبط، 62/99./0می باشد.

کلیدواژه‌ها

آمادگی؛ پیش دبستانی؛ الگو؛ طراحی؛ عناصر؛ وضع مطلوب؛ وضع موجود؛ اعتبار یابی

اصل مقاله

	« علوم تربیتی» سال دوم _ شماره 5 _ بهار 1388 ص ص 82- 53

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

الگوی بهینه برنامه درسی برای دوره پیش از دبستان

 

رباب پیری[1]

دکتر یوسف ادیب[2]

 

چکیده

 

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی بهینه برنامه درسی برای دوره های آمادگی و مقایسه آن با وضع موجود انجام گرفته با توجه به این که در ایران برای دوره آمادگی الگوی نسبتا جامع که دارای چهارچوب و سرفصل های مشخصی باشد و بتواند به همه جوانب کودک توجه نماید وجود ندارد. در این پژوهش با ارائه یک الگو،با عنوان "الگوی برنامه درسی رشد گرا و خلاقیت محور" برای کودکان دو زبانه ی آذربایجان و منطبق ساختن آن با سر فصلهای دروس ابتدایی به رشد همه جانبه کودک و خلاقیت توجه بیشتر شده است روش تحلیلی و استنتاجی برای تعیین عناصر الگوی بهینه و روش پیمایشی برای اعتبار یابی الگو مورد استفاده قرار گرفت.

نتایج پژوهش:

1-  عناصر الگوی بهینه برنامه درسی شامل:اهداف کلی و جزیی،محتوا،سازماندهی محتوا، فعالیت های یادگیری،روشهای آموزشی و پرورشی،ارزشیابی،نقش مربی، نقش مدیر، نقش والدین در الگوی پیشنهادی می باشد.

2-      اعتباریابی الگوی پیشنهادی، بر اساس نظر اساتید مرتبط، 62/99./0می باشد.

واژه‌هایکلیدی:

آمادگی، پیش دبستانی، الگو، طراحی،عناصر، وضع مطلوب،وضع موجود، اعتبار یابی.

مقدمه

بنیان های دانش، مهارت و نگرش ها از دوره ی پیش دبستانی شکل می گیرند و اهمیت و ضرورت آنها برای خاص و عام پذیرفته شده اند. پس ضروری است که هر تحول و نوآوری آموزشی را از سالهای اولیه ی کودکی مورد توجه قرار داد و برنامه ریزی برای دوران کودکی و بعد از آن را بر پایه و بنیان قوی بنا نهاد.      برنامه ریزی موفق آن است که به حداکثر مولفه های تاثیرگذار توجه کند و    قابلیت های آنها را برای پرورش بیش ترین ابعاد وجودی انسان به کار گیرد. برنامه ریزی که به پرورش کل شخصیت انسان، با توجه به حداکثر استفاده از امکانات و شرایط موجود بیندیشد و چشم اندازهای آینده ی جامعه بشری، امروز و گذشته آن را مد نظر داشته باشد( بازرگان، 1386).

مراکز پیش دبستانی^[3] از مناسبترین مکانهایی می باشد که می تواند به آموزشهای صحیح جهت رفع مشکلات، هم به اولیاء دانش آموزان و هم به مربیان کمک نماید. کودکی که در کودکستان است از کودک دبستانی انعطاف پذیرتر بوده و جنبه پذیرش آنها بیشتر است و با ارائه آموزشهای مناسب می توان در پیشرفت تحصیلی آنان در دوره ی دبستان نیز موثر بود(مفیدی، 1386).

در سالهای اولیه کودکی، مفاهیم از راه بازی آموخته می شوند بنابراین فرایند کسب تجربه به طور طبیعی برای بچه ها اتفاق می افتد. بچه ها مفاهیم علمی را از راه آزمایش پدیده های پیرامونی خود، کسب می کنند. روند پرورش کودک در این دوره اساساً مبتنی بر فراهم کردن فرصت هایی برای کسب دانش، اطلاعات، مهارت  تفکر، تشویق، پرسش، اجرای پژوهش های ساده و شکوفایی توانایی های ذاتی کودکان می باشد. وظیفه مربی در این دوره تنها به تدریس منحصر نمی شود. مربی باید فرایندهایی را طراحی، هدایت و سرپرستی کند که به نوآموزان امکان بدهد دانش و مهارت های گفته شده را، شخصاً به دست بیاورد. برنامه های آموزشی این دوره باید به گونه ای باشد که از انعطاف لازم برای به ثمر رسیدن این خواسته ها و توجه به تمایلات و نیازهای کودکان برخوردار باشد. بر این اساس رویکرد  برنامه ها و فعالیت ها در این دوره باید کودک محور^[4] بوده و مبتنی بر علاقه ها، خواست و توانایی کودکان قرار گیرد (صادقیان، 1386).

مراکز پیش دبستانی، می توانند با استفاده از الگوهای آموزشی مناسب ضمن ایجاد جاذبه برای کودکان که تازه از والدین خود جدا شده اند، بطور غیرمستقیم تاثیر مثبتی در روند تحصیلات آتی آنان داشته باشد این مراکز فرصتهایی را فراهم می آورد که کودک با آزمایش ها، اشیاء و مکان های متنوع روبرو شده و کسب تجربه می کند. کودک با دیگر همسن و سالان خود مواجه می شود و به تمایل معنی دار و غنی می پردازد چون اساس کار در پیش دبستان بر مبنای بازی می باشد، الگوهای مورد استفاده در مراکز پیش دبستانی اکثراً کودک محور است که از رویکرد بازی و فعالیت ها پیروی می کند. این مراکز، مراکزی است که برنامه آن آماده کردن کودکان برای دوره ابتدایی و مبنایی برای رشد خواندن، نوشتن و حساب کردن تشکیل می شود و همچنین انضباط درونی را در کودکان بهبود می بخشد مرحله ای است برای رشد قوای جسمی، ذهنی و اعتقادی کودک آن هم بطور هماهنگ و متعادل نه به صورت تفکیک و جدا از هم (گنجی، 1376).

تحقیقاتی که در طی چندین دهه، انجام یافته اند اهمیت سالهای اول زندگی  ( از تولد تا 8 سالگی) را در رشد و تحول انسان به اثبات رسانیده اند، زیرا در طی این سال ها مسیر زندگی افراد تعیین می گردد.مطالعات بیانگر این مطلب هستند که تعلیم و تربیت اولیه و با کیفیت بالا موجب کاهش میزان ترک تحصیل، مردودی در سالهای ابتدایی و لزوم به کارگیری تعلیم و تربیت ویژه در سالهای آتی         می شود. این اثرات مثبت، به صورت پس اندازهای قابل توجهی برای مالیات دهندگان در می آیند.

آموزش و پرورش دوران اولیه کودکی در دوره معاصر، ریشه در اندیشه های متفکران اروپائی مثل کمینوس، روسو، پستالوزی، فروبل، رابرت آون، خواهران مک میلان و مونته سوری دارد که نظریه ها و عملکرد آنها، امروزه منبع اصلی فلسفه و کارهای تربیتی قرار گرفته است که برای تعلیم و تربیت تا سن 6 سالگی و تاثیر آن در دوره های بعدی اهمیت زیادی قائل شده اند. مجمع بین المللی آموزش همگانی در سال 1939 توصیه نمود: «آموزش و پرورش پیش از دبستان که به کودکان سنین پیش از آموزش اجباری اختصاص دارد؛ باید مورد توجه خاص مقامات آموزش و پرورش باشد و بتواند در دسترس همه کودکان قرار گیرد (عباسی، 1382).

اما با توجه به نگرشها، فرهنگها و ارزشهای متفاوت در جوامع مختلف، الگوهای آموزشی مختلفی در مراکز آموزش پیش دبستانی اجرا می شود. در حال حاضر بیشترین الگویی که مورد استفاده قرار می گیرد واحد کار می باشد اما مربیان برای ارائه واحد کار از چهارچوبهای متفاوت وسیله ای استفاده می نمایند و در این الگوها بیشتر بر رشد شناختی کودک تکیه می شود و در صد خیلی کمی به سایر موارد از قبیل رشد جسمی- عاطفی- زبان و پرورش خلاقیت و... اهمیت     می دهند، و الگویی که بتواند به همه جوانب رشد کودک به طور یکسان اهمیت داده و خلاقیت او را محور قرار دهد وجود ندارد و اغلب به طور جسته گریخته به آموزش و پرورش کودکان پرداخته می شود ضمن اینکه نظریه های برنامه درسی مورد استفاده بیشتر در راستای دیدگاه رفتاری و موضوع محور است.از طرف دیگر چون نظام برنامه درسی پیش از دبستان غیر متمرکز است مراکز پیش از دبستان حق دخل و تصرف در برنامه های از قبل آماده شده را دارند لذا طراحی الگویی که بتواند نیازهای منطقه ای را در برگیرد و بر ویژگیهای بومی استوار باشد ضروری به نظر می رسد. بنابراین، این تحقیق در نظر دارد با مطالعه الگوهای گوناگون و نیازهای واقعی کودکان، الگوی بهینه برنامه درسی دوره پیش از دبستان را طراحی و اعتبار یابی نماید.

متدلوژی: تجارب سالهای اولیه هر کودک در رشد همه جانبه وی از جمله شکل گیری شخصیت او بسیار موثر است. و دوره پیش دبستانی فرصت ارزشمندی را برای یادگیری، رشد و استفاده از مزایای علمی و از بین بردن شکاف سطوح فرهنگی فراهم می کند که در سالهای بالاتر دشوار است. توجه به نقش اساسی خلاقیت در زندگی، ضروری است وباید این توانایی ارزشمند را در کودکان پرورش داد. تحقیقات روانشناسی و تجربیات انجام شده، تا حدودی نشان داده اند که می توان خلاقیت را پرورش داد. اعتقاد به امکان پرورش خلاقیت و سایر خصوصیت های فرد، نگرش ما را نسبت به توانایی های عظیم انسانی، در جهت مثبت تغییر می دهد و ما را به جستجوی شیوه های مناسب برای رشد و شکوفایی آنها وا می دارد. همچنین هدف از دوره آمادگی در مراکز پیش ازدبستان بر محور رشد کودک می باشد و رشد و توانائی های کودک در همه فعالیت ها و برنامه ها باید در اولویت قرار گیرد.با توجه به اهمیت رشد و خلاقیت ،در الگوی پیشنهادی سعی شده است که در کلیه اهداف و برنامه ها اعم از روش ها، فعالیتهای یادگیری، محیط یادگیری، محتوا به این دو بعد توجه شود.

با نظر به اینکه در این پژوهش به دوزبانگی و ویژگی های بومی کودکان آذربایجان نیز مورد توجه بوده است لذا برای کودکان دو زبانه آذربایجان طراحی گردیده برای همین توجه مختصات فرهنگی و جغرافیایی وتقویت زبان مادری کودکان دوزبانه به عنوان هدف در نظر گرفته شده و در محتوا، فعالیتهای یادگیری و... برنامه هایی متناسب با آن ارائه گردیده است. همچنین به دوره آمادگی به عنوان یک دوره تقریبا رسمی نگریسته می شود در الگوی طراحی شده آماده شدن برای سال اول ابتدایی به عنوان یک هدف کلی می باشد و پیش نیاز فهرست دروس سال اول ابتدایی در الگوی پیشنهادی وجود دارد.الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور با الگوی طراحی شده عباسی1382 در عنصر فعالیتهای یادگیری،نقش  مربی، روشهای آموزشی و پرورشی وقسمتی از محتوا همسوست. و در عنصر نقش والدین، نقش مدیر، محیط یادگیری، قسمت عمده ای از اهداف از جمله فرهنگ و گویش محلی-آماده شدن برای سال اول ابتدایی و توجه به خلاقیت نا همسوست البته لازم به ذکر است که دلیل ناهمسو بودن این است که در موارد فوق، در الگوی طراحی شده اشاره ای نشده است.

بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که

• مفروضات و اصول برنامه دوره پیش از دبستان کدام است؟
• ویژگیهای عناصر الگوی بهینه برنامه درسی کدام است؟
• الگوی مطلوب از چه اعتباری برخوردار می باشد؟

 

مفروضات زیر بنایی الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور در مراکز پیش از دبستان کدام است؟

فرضهای مورد نظردر الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور شامل موارد زیر می باشد.

• کودکان از نظر توانائیها،علایق و نیازهایشان با یکدیگر متفاوتند و به میزان متفاوت نیز رشد می کنند.
• کودکان به طور ذاتی کنجکاو هستند و برای یادگیری درباره دنیای پیرامون شان انگیزه فراوانی دارند (در یافتن پاسخ سوالها و تحقق خواسته های خود پیگیرند).
• آمادگی و رسش شرط اساسی یادگیری است اما با فراهم کردن شرایط      می توان این آمادگی را زودتر فراهم نمود.
• آموزش قبل از دبستان بیشترین تاثیر را بر رشد ابعاد گوناگون شخصیت دارد بنابراین با ارائه برنامه های صحیح ابعاد گوناگون از جمله رشد عاطفی،جسمانی و... به طور متوازن رشد می یابد.
• آموزش های قبل از دبستان تاثیر قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی، سازگاری اجتماعی و.... در دوره های بالاتر دارد .
• در دوره پیش دبستانی کسب تجربه باید بر اساس مشاهده و عمل توام گردد.
• یکی از حقوق اساسی انسان آشنایی با دین، زبان، فرهنگ و موقعیت اجتماعی و جغرافیایی خویش است.
• تمامی کودکان فعال و پرجنب و جوش اند و تمام روز را می توانند بدوند،بپرند و بازی کنند.
• کودکان، موضوعات گوناگون را به سبک ها و روش های متفاوت یاد        می گیرند.
• آمادگی لازم برای یادگرفتن مهارت ها و پرورش یافتن بر اساس فرصتهای آموزشی طراحی شده را دارند.
• خلاقیت در کودکان پیش دبستانی به عنوان رویکردی برای تفکر،عمل یا ساختن چیزهایی که برای کودک بدیع هستند مورد نظر قرار می گیرد.
• خود مداری از خصوصیات برجسته همه کودکان پیش دبستانی می باشد.کودک خود را محور عالم احساس می کند و بر نظرات خود تکیه دارد.
• بازی عاملی است که از طریق آن کودک به توازن، تعادل و رشد و یکپارچگی و هماهنگی می رسد.
• کودکان دوره پیش دبستانی، آمادگی زیادی برای یادگیری زبان و مهارتهای زبانی دارند.
• کودکان با تجارب گوناگون وارد کودکستان می شوند بنابراین فراهم نمودن محرک های متنوع می تواند موجب پیشرفت آنها بر اساس تجارب پیش باشد.
• کودکان دوره پیش از دبستان تخیلی هستند و این تخیل زمینه ی مساعدی برای بروز خلاقیت و نوآوری است.

 

اصول حاکم بر الگوی برنامه ی  درسی رشدگرا و خلاقیت محورکدام است؟

ü      برنامه درسی باید به اقدام هدفمند در کودکان برای پایه گذاری سواد آموزی توجه نماید.

ü      برنامه درسی باید به اصل توجه به تجربه، عمل کردن و بازیهای خلاقانه در آموزش و تربیت کودک (توجه به هوش عملی) توجه نماید.

ü      برنامه درسی باید به فرهنگ و موقعیتهای جغرافیایی بومی- محلی توجه نماید.

ü      برنامه درسی باید به آموزش مهارتهای اولیه زندگی در کودک و حمایت از استقلال طلبی او کمک نماید.

ü      برنامه درسی باید به پرورش حواس پنجگانه کودک با اصول کودک محوری- بازی محوری توجه نماید.

ü      برنامه درسی باید به  تفاوت های فردی هر کودک و شناخت استعداد ها و توانائیهای فردی اهمیت دهد.

ü      برنامه درسی باید به تامین یک وضعیت حمایتی دو جانبه از سوی خانه و مدرسه برای رشد و تکامل کودک توجه نماید.

ü       برنامه درسی باید موجب عزت نفس، احساس ارزش و کفایت شخصیتی، خود اتکایی، سلامت و امنیت فردی در کودک شود.

ü      برنامه درسی باید فعالیتهایی را تدارک ببیند که موجب خلاقیت کودکان شود.

ü      برنامه درسی باید فعالیتهای آموزشی و تربیتی با ویژگیهای شناختی، جسمانی، عاطفی، اجتماعی کودکان تطبیق نماید.

ü      برنامه درسی باید به حفظ بهداشت روانی متناسب با ویژگیهای روان شناختی کودک پیش دبستانی توجه نماید.

ü    برنامه درسی باید  اهداف و برنامه ها ی پیش دبستانی را  با اهداف و برنامه های دبستان تطبیق دهد و پیش نیازی لازم را برای ورود به دوره ابتدایی فراهم نماید.

ü      برنامه درسی باید قوه مشاهده کودک را تقویت کند .

ü       برنامه های درسی دوره پیش از دبستان باید با سطح توانایی های کودک هماهنگ شود.

ü       محتوای برنامه درسی باید  با سطح دانش و تکنولوژِی نوین تطابق داشته باشد.

ü       برنامه درسی باید به اصل پرورش شادی، مهربانی، کوشایی، استقلال فردی، شهروندی در کودک توجه داشته باشد.

ü      برنامه درسی باید زمینه را برای انعطاف پذیری برنامه و چند رسانه ای بودن آنها فراهم نماید.

ü      برنامه درسی باید به مسائل دینی و قرآنی و پرورش کودکانی با فطرت خدا جویی توجه کند.

 

 

 

 

اهداف کلی و جزئی الگوی پیشنهادی کدام است؟

 

اهداف الگوی برنامه درسی رشد گرا و خلاقیت محور

 

 

1- آماده کردن کودکان در مراکز پیش از دبستان برای ورود به آموزش رسمی مدرسه

2- رشد خلاقیت و نوآوری و ابراز وجود و درک زیبائیها

3- کمک به رشد و پرورش جسمانی کودک

4- کمک به رشد و تکامل آداب و نگرشهای اجتماعی و عاطفی کودک

5- پرورش رشد ذهنی و شناختی کودک

6- کمک به رشد زبان  و زبان آموزی و گسترش زبان فارسی به خصوص برای کودکانی که گویش محلی دارند.

 7- آشنایی مقدماتی با ویژگیها، فرهنگ، گویش و محیط جغرافیایی آذربایجان

8- پرورش رشد معنوی و اخلاقی

محتوای برنامه درسی درالگوی پیشنهادی

محتوای دوره پیش از دبستان در برگیرنده ی انتظارات یادگیری درباره موضوعات متنوعی از قبیل: علوم طبیعی و اکتشاف- ریاضیات و حل مساله- علوم اجتماعی، شهروندی و نمایش خلاق- سواد آموزی و زبان آموزی و کاربرد- تربیت بدنی و کوشایی- مباحث بومی ،تاریخ- جغرافیا ، تجریه و تحلیل- هنر و خلاقیت- مسائل دینی و مذهبی و کنجکاو ی می باشد که از طریق فرصتهای یادگیری متنوع و سازنده در اختیار کودکان قرار می گیرد. انعطاف در انتخاب محتوا با توجه به شرایط زمانی، مکانی، نقش والدین، نقش مربی حتماً وجود خواهد داشت.

محتوای پیش دبستانی مطرح شده در زیر بر اساس دروس دوره ابتدایی  تنظیم شده است تا محتوای دوره آمادگی  به عنوان پیش نیازی برای دروس دوره ابتدایی محسوب گردد.

 محتوای الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

 

محتوای علوم طبیعی و اکتشاف درالگوی برنامه درسی رشد گرا و خلاقیت محور

ذکر چند نمونه:

• انسان ( بدن انسان، حواس پنجگانه، رشد انسان، عوامل موثر در رشد) بر اساس تجربیات واقعی و علت و معلولی).
• گیاهان ( انواع میوه ها،رشد آنها) بر اساس تجربیات واقعی و علت و معلولی
• جانوران ( انواع جانوران، رشد آنها، محل زندگی، تغذیه و...) براساس تجربیات واقعی و علت و معلولی
• وسایل نقلیه و عادات ایمنی

 

محتوای ریاضیات  و حل مساله در الگوی برنامه درسی  رشدگرا و خلاقیت محور

ذکر چند نمونه:

• مهارت اندازه گیری و تخمین زدن: مهارتهایی شامل بیان و کاربرد مناسب واحد ها( غیر استاندارد) در اندازه گیری، تخمین زدن، ارتباط فضایی، زمانی و مقایسه.
• مبداها: بالا، پایین، بالاتر، پایین تر، بالاترین، پایین ترین،دور، نزدیک،دورتر،نزدیک تر، دورترین، نزدیک ترین، وسط، چپ، راست، زیر، رو، عقب، جلو، داخل، خارج.
• مقایسه اندازه ها: زیاد، زیادتر، زیادترین- کم، کمتر، کمترین- پر، خالی، پهن- باریک، نازک، ضخیم- چاق، لاغر، کوتاه- کوتاهترین، بلند، بلندتر، بلندترین- سبک، سبک تر، سبک ترین،قبل،بعد،عمق،کنار،اینجا،آنجا.

 

محتوای دینی و قرآنی در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

ذکر چند نمونه:

• تقویت رفتار کنجکاوانه کودک برای جستجو، پرسش زیاد، ایجاد نگاهی تازه، نشاط و شادمانی و تقویت فطرت ذاتی
• فراهم آوردن موقعیتهای زیاد برای پاسخ به سوالات کنجکاوانه کودکان در مورد مسائل معنوی
• در حدآشنایی با پیامبر اسلام (ص)، کتاب قران، ائمه اطهار از طریق قصه، داستان، نمایش و...

 

سواد آموزی و زبان آموزی با محوریت کاربرد در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

ذکر چند نمونه:

• نشان دادن تصویرهای متنوع به کودک که در زیر آن اسم تصویر نوشته شده و تکرار و تداعی کلمه همراه با تصویر آگاهی از چگونگی نوشته ها ( نوشتن از راست به چپ، فاصله بین کلمات)
• آشنایی و استفاده از وسایل و لوازم التحریر برای آمادگی نوشتن
• آشنایی مقدماتی با حروف الفبا بدون نقطه در نوشتن و آشنایی با شکل الفبا بخصوص اگر کودک چند سال هست که در مهد کودک فعالیت دارد.

 

تربیت بدنی با محوریت کوشایی در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

ذکر چند نمونه:

• انجام حرکات درشت مانند راه رفتن، برقرار کردن تعادل، دویدن، پریدن، خزیدن چهار دست و پا راه رفتن، غلتیدن، لی لی کردن، بالا و پایین رفتن، حرکات موزون، پرتاپ کردن، گرفتن، لگد زدن.
• انجام حرکات ظریف مانند نخ کردن ( دوخت) ، پاره کردن، بریدن، چسبانیدن، نقاشی کردن،رنگ آمیزی کردن ترسیم، نوشتن، تا کردن کاغذ، بازی با خمیر، مرتب کردن ( دسته بندی) الگو سازی، دست ورزی با وسایل و مواد مختلف .
• ایجاد و کمک به حرکات تعادلی در هنگام راه رفتن، ایستادن، پریدن، دویدن.

 

هنر و خلاقیت با محوریت آفرینندگی در الگوی برنامه درسی رشد گرا و خلاقیت محور

ذکر چند نمونه:

• نقاشی آزاد( کمک بزرگی به رشد خلاقیت می کند بنابراین  از نقاشی آزاد استفاده بیشتری می کنیم)
• کاردستی و انجام کارهای چسباندنی، رنگ آمیزی
• کودک آزادی و حق انتخاب و عدم محدودیت کودک

 

علوم اجتماعی، شهروندی با محوریت مهارتهای زندگی

ذکر چند نمونه:

• توانایی کودک برای ورود به گروه همتایان و پذیرفته شدن در جمع
•  کار گروهی و تجربه ی کار در گروههای کوچک، بهترین فرصت ها را برای (همکاری، مخالفت، مشارکت، و برقراری ارتباط به عنوان عضو یک) فراهم می آورد.
• رعایت نویت از جمله مهارت های اجتماعی ضروری برای دست یابی کودک به رفتارهای مطلوب اجتماعی .

 

مباحث بومی- تاریخ و جغرافیا با محوریت نمایش خلاق

ذکر چند نمونه:

• بازدید از جاهای تاریخی آذر بایجان شهرستان ( موزه- مسجد کبود- ائل گلی- مقبره الشعرا و...) و توضیح مقدماتی در مورد این آثار.
• در حدآشنایی با اعیاد و مباداها از طریق برگزری مراسمات در مرکز پیش دبستانی مانند عاشورا- مبعث- تولد پیامبران و امامان- نیمه شعبان و...
• در حدآشنایی با لباسهای محلی آذری ها و پوشیدن این لباس ها در مهد کودک در روزهای خاص و گردشها.

 

سازماندهی محتوا در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

در سازماندهی محتوا سه محور 1ـ مضامین، مهارتها و نگرشهای مؤثر بر پرورش کل شخصیت کودک 2ـ پروژه های برگرفته از زندگی کودکان 3- بعد فعالیت های مورد علاقه کودکان درنظرگرفته می شود همچنین نیاز های شهری یا روستایی کودکان نیز مد نظر می باشند.در سازماندهی محتوای برنامه درسی در الگوی پیشنهادی ارتباط عمودی و افقی به شکل زیر برقرار می گردد.

 

الف: ارتباط عمودی ( توالی)

1- ارتباط عمودی بر اساس پیش نیاز مفاهیم، مضامین و موضوعات

2- ارتباط عمودی بر اساس توالی از آشنا به  نا آشنا

3- ارتباط عمودی بر اساس توالی از نزدیک به دور مثل خانه، محله- خیابان- شهر- استان- کشور.

4- ارتباط عمودی بر اساس تمیز دادن به مفاهیم محسوس و مفاهیم تعریف شده

5- ارتباط عمودی بر اساس علاقه به دیسیپلین و موضوع ( یعنی بر اساس علاقه موضوعی انتخاب می شود و در آن از موضوعهای گوناگون علمی مثل ریاضی،علوم طبیعی، علوم اجتماعی استفاده می گردد.

 

ب: ارتباط افقی ( ایجاد یکپارچگی  و وحدت)

در برقراری ارتباط افقی، برقراری تلفیق بین موضوعات بر اساس علائق و تمایلات دانش آموزان محور قرار می گیرد بدین ترتیب که موضوعی که احساس می شود منطبق بر علائق و خواست کودک است با شناسایی مربی انتخاب          می شود. سپس پروژه ای در قالب واحد های کار مرتبط با آن تعیین  می گردد و کودکان شروع به فعالیت می کنند.

 

روشهای آموزشی و پرورشی در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

موثرترین روش آموزشی در الگوی پیشنهادی استفاده از روش ترکیبی       می باشد که در الگوی پیشنهادی منظور از روش ترکیبی، ترکیب چندین روش به شرح زیر می باشد.

1- روشهای مشاهده محیط وکسب تجربه

2- روش عمل و تجربه مستقیم

3- روش الگو گیری ( داستان گویی و الگوگیری مستقیم )

4- روش ایفای نقش

5- روش پرورش تفکر خلاق

6- روش بازی

7- روش استفاده از شعر و موزیک

 8- روش طرح مسأله ومهارت حل مسأله

 9- روش های ترکیبی

10- روش تئاترو قصه گویی

11- روش تکلیف کلاسی.

 

فعالیتهای یادگیری در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

ü      علوم طبیعی(ذکر چند نمونه):

•  انجام فعالیت هایی که به تشخیص ابزارهایی که به انسان در ساختن چیزها کمک می کنند.
•  فعالیتهایی مانند ساختن ساختمان با استفاده از موادی مانند آجر، ماسه.
•  فعالیت هایی برای حواس پنچگانه ( بویایی- چشایی- بینایی- شنوایی- بساوایی).

ü      ریاضیات(ذکر چند نمونه):

• حرکت خود کودکان و اشیاء برای نشان دادن اعداد ترتیبی( اولین، دومین، بعدی، آخرین).
•  پیدا کردن مثالجهای ریاضی در داستانها ( شمردن، گذشت زمان، مقایسه کردن).
•  اجرای سرودهایی که از موسیقی استفاده می شود و شمارش اعداد و مفاهیم ریاضی در آن با استفاده از حرکات.

ü      مسائل دینی و مذهبی(ذکر چند نمونه):

•  فعالیت هایی مانند قصه های ائمه اطهار و مسائل دینی برای آشنایی بیشتر با ائمه اطهار.
•  آموزشی سوره های کوچک، آیات موضوعی و احادیث با استفاده از فعالیت هایی مانند بازیهای گروهی و فردی، مفهوم سوره ها، تصاویر، نقاشی و...
•  از طریق فعالیت هایی مانند شعر، آشنایی با نام پیامبران

ü      سواد آموزی و زبان آموزی (ذکر چند نمونه):

• گوش کردن به داستانها و اشعار برای لذت بردن- درک پیامها و افزایش اطلاعات.
• بحث و گفتگو با کودکان در مورد پروژه ها و ایجاد زمینه برای آنها تا سوال طرح کنند.
• قصه سازی با استفاده از ترتیب تصاویری که در وسایل کمک آموزشی وجود دارد.

ü      تربیت بدنی (ذکر چند نمونه):

•  بازرسی ماهانه قد و وزن.
•  تدارک تغذیه جبرانی.
•  بازرسی پزشکی به طور دوره ای.

ü      هنر و خلاقیت(ذکر چند نمونه):

•  استفاده از عکس (مثلاً عکسهایی که صورتهای شاد یا غمگین را نشان می دهد.) برای درست کردن کلاژ و عرضه عقاید کودکان.
•  آمیختن رنگها برای تهیه ترکیبات و رنگ های جدید.
•  بریدن، چسباندن و رنگ آمیزی.

ü      علوم اجتماعی و شهروندی(ذکر چند نمونه):

• استفاده از روشهای ساده در حل مسائل اجتماعی ( کمک خواستن از معلم- صحبت درباره راه حل ها).
•  استفاده از گردشهای علمی برای تشخیص ساختمانها و مکان های خاص و کارکردهای آنها ( پارکها- فروشگاهها- بیمارستانها- کتابخانه های عمومی).
• استفاده از حالتهای چهره، تن صدا، و سایر روشهای ارتباطی غیر گفتاری برای برقراری ارتباط با دیگران.

ü      مباحث بومی، تاریخی و جغرافیا(ذکر چند نمونه):

• بازدید از محلهای قدیمی و موزه های هنری و فرهنگی منطقه آذربایجان.
•  بازدید از محلهای تولیدی  و خدماتی مثل کبریت سازی، آتش نشانی و... منطقه آذربایجان.
•  فعالیت هایی برای  آشنا کردن کودکان با لباسهای محلی آذربایجانیها مثلا در مراسمات از مرکز پیش دبستانی از لباس محلی استفاده کنند.

 

محیط یادگیری در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

برای یادگیری و فعالیت کودکان در دوره پیش از دبستان هم به  فضای باز و هم فضای بسته نیاز داریم در الگوی رشد- خلاقیت محور سعی خواهیم کرد از وسایل طبیعی و ارزان قیمت استفاده شود.

در الگوی پیشنهادی ساختمان مرکز پیش دبستانی در یک و نهایتا دوطبقه به متراژ حداقل 300 متر در خیابان اصلی و یا فرعی قرار گرفته باشد و دارای فضایی برای ایاب و ذهاب کودکان و خودروهای سرویس و اولیای مهدکودک وجود داشته باشد.حیاط مهدکودک حداقل دارای متراژ 130 متر باشد و  وسایلی از قبیل حیاط مجهز به سرسره، تاب، الاکلنک و همچنین محل مناسب برای شن بازی، استخر توپ، تنه درخت، درخت و گلکاری، وسایل چرخدار از جمله چرخ دستی و گاری، بلوک، طناب، توپ در اندازه های مختلف، لاستیک چرخ و یا حلقه های پلاستیکی برای انواع مهارتهای حرکتی، دایره زنگی یا طبل برای ایجاد صداها و مطابق آن حرکات، فضای خالی دارای چمن مصنوعی یا طبیعی یا فوم برای دویدن، پریدن،لی لی کردن ،جهیدن، تخته پرش، چهارپایه های کوچک برای اجرای انواع بازیهای گروهی و خلاقانه وجود داشته باشد لازم به ذکر است که وسایل ارزان قیمت علاوه بر فعالیتهای بدنی برای انجام کارهای خلاقانه مناسب   می باشد حیاط مهدکودک حتما باید دارای باغچه جهت کاشت گیاه توسط کودک و در صورت امکان یک محل بهداشتی و مناسب برای نگهداری حیوانات کوچک و بی آزار مانند جوجه ،طوطی و... داشته باشد.  و در مورد محیط بسته  بهتر است مرکز پیش دبستانی دارای یک سالن بزرگ جهت نگهداری انواع وسایل داشته باشداگر فضای سالن خیلی بزرگ باشد مراکزی برای آموزش محتواها در نظر گرفته شود اما در صورتی که سالن کوچک باشد وسایل مربوط به محتواها را در سالن قرار دهیم و هر مربی برحسب نیاز خود و موقعیت به وجود آمده در کلاس این وسایل را به کلاس می آورد  مراکز ذکر شده در پایین        می تواند بر حسب فضای مرکز پیش دبستانی متفاوت باشد

مراکز یادگیری: مرکز آموزش علوم - مرکز موسیقی - مرکز تجهیزات هنر و کار دستی - مرکز تجهیزات کتابخوانی- تجهیزات صوتی و تصویری - مرکز  اسباب بازیها و بازی آزاد -مرکز آموزشهای قرآنی،معنوی- مرکز آموزش ریاضیات-  مرکز تربیت بدنی- مرکز خواندن و نمایش- مرکز دیداری.

مرکز ماجرا جویی : در مهدکودک دارای  فضاهایی که پر از پیچیدگی است وجود داشته باشد که قوه تجسم و تخیل کودکان به واسطه بودن در این فضاها تقویت می شود .

 

ارزشیابی در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

1- مشاهده معلم : مشاهدات ساده معلم در طی روز از فعالیتهای مختلف کودک با توجه به اهداف ذکر شده در نمودار بالا صورت میجگیرد این مشاهدات را      می توان از طریق عواملی چون پویایی جلسه ی دور هم نشستن ،گفتگو،جست و جو و بارش فکری انجام داد.

2- نمونه های کاراز فعالیتهای کودکان در زمنیه های مختلف: بسیاری از مربیان مراکز پیش دبستانی پوشه هایی برای هر کودک که حاوی نمونه های کارآنها است تهیه می کنند. طبییعتاً، تک تک کار های هر کودک در پوشه نگهداری نمی شود، بلکه فقط نمونه های متناوب و دوره ای در سراسر تحصیلی در پوشه گذاشته می شود. به این طریق، معلم قادر خواهد بود که در صورت لزوم کارهای قبلی هر کودک را پیش روی داشته و با وضعیت وکارفعلی او مقایسه نماید. چنین مجموعه ای از کارهای کودک می تواند به معلم در مورد نحوه پیشرفت و یا گام های لازم برای تقویت سطوح ویژه ای از رشد کودک، اطلاعات مناسبی بدهد. علاوه بر موارد فوق از آزمونها، نوارهای ویدئویی، نقطه نظر خود کودکان ، و نظر سایر مربیان و بزرگسالان برای جمع آوری اطلاعات استفاده می شود.

3- مشاهده بازیها و کارهای تخیلی: مشاهده بازیهای تخیلی کودکان از کارهای مهم و ضروری مربی می باشد در این شیوه رفتارها و حرکاتی مانند تقلید، آزمایش، تغییر شکل اشیا، همدلی، توانایی قرار دادن خود به جای دیگری، همبازیهای تخیلی،تعابیر خیالی، داستاهای تخیلی، استفاده جدید از قصه ها، ساختن، بازیهای جدید، رهبری در بازی و درک زیبایی شناسی، نقاشی و بیانات شفاهی هنگام نقاشی و طراحی مورد مشاهده و بازنگری قرار می گیرد و با توجه به آن مربی در مورد خلاقیت کودک ارزشیابی می کند.

4- چک لسیت ارزیابی:چک لیست ها در الگوی پیشنهادی شامل مواردی هستند که بر سطوح مختلف رشد کودک از قبیل شناختی،حرکتی، زبان آموزی، خلاقیت، اجتماعی،عاطفی و... تمرکز دارند و هر سه ماه یکبار از وضعیت عمومی کودک چک لیست تهیه می گردد.

5- نظرات والدین کودک: یکی دیگر از مواردی که در ارزشیابی کودک در الگوی پیشنهادی باید مورد نظر قرار گیرد استفاده از نظرات والدین در مورد رشد کودک در سطوح مختلف می باشد برای این کار می توان پرسشنامه ای که در آن به همه سطوح از قبیل شناختی،عاطفی،اجتماعی، جسمانی و... اشاره شده تهیه کرد و از اولیای کودک در مورد آنها نظر خواهی کرد.

 

مربیان در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

مربی آمادگی حتما باید واحد های زیر را در طی گذراندن دوره های تربیت مربی یا دانشگاهی آموزش ببیند:

1-  روانشناسی کودک

2-  روانشناسی رشد

3-  روانشناسی تربیت

4-  روانشناسی بازی

5-  آموزش مفاهیم (علوم- اجتماعی- دینی- ریاضی- زبان آموزی)

6-  آموزش حرکات پایه و نرمش ها در دوره پیش از دبستان

7-  سرودها و اشعار کودکانه

8-  نمایش برای کودکان در دوره پیش از دبستان

9-  برنامه ریزی درسی در دوره پیش از دبستان

علاوه بر داشتن مدارک مرتبط مربیان باید خصوصیات زیر را نیز دارا باشند .

گرمی و محبت- توانایی کوشش و تلاش -  حساسیت- حس خوش طبعی- انعطاف پذیری- پذیرش تفاوت های فردی کودکان - صداقت- قدرت و توانایی جسمی- یکپارچگی و هماهنگی در رفتار- مهربانی و مروت داشتن- طبیعی بودن- اعتماد به نفس- شادابی و شور زندگی داشتن- توانایی یادگیری از تجربه ها- پذیرش خود.

 

نقش والدین در آموزش و پرورش کودک در الگوی برنامه درسی  رشدگرا و خلاقیت محور

v  بهره گیری از کمک های والدین در فعالیت ها و پروژه ها.

v  کمک گرفتن از والدین در امر سواد آموزی فرزندان.

v  تعیین وظیفه اصلی والدین در قبال آموزش فرزندان.

v  ایجاد احساس صمیمیت در والدین و کارکنان مهد کودک برای تبادل اطلاعات پیشرفتی کودک.

v  شناسایی تجربیات والدین و تامین امکاناتی برای استفاده از این فرصت ها در مراکز پیش دبستانی.

v  شناسایی کودکان دارای خانواده نابسامان و اختلاف دار و توجه بیشتر به آنها در جهت رفع کمبودها.

v  استفاده از والدین به عنوان منبع اطلاعاتی در جمع آوری وسایل و مواد خام و بدون استفاده به منظور کاربرد  آن در مراکز پیش از دبستان.

v  آموزش والدین برای ایجاد توانایی بیشتر در امر آموزش و تربیت فرزندان.

 مدیران مراکز پیش دبستانی در الگوی برنامه درسی رشدگرا و خلاقیت محور

در این قسمت به وظایف مهم و اساسی مدیر در مرکز پیش دبستانی پرداخته می شود.

 

(ذکر چند نمونه):

• تامین رفاه و به وجود آوردن اطمینان و امنیت شغلی برای همه مربیان.
• ساماندهی به وضعیت تامین بیمه، بهداشت و سلامت روحی و روانی مربیان.
• ارائه برنامه سالانه،ماهانه و هفتگی به گروههای سنی مختلف با فراهم آوردن انعطاف پذیری لازم برای کودک و مربی.

 

سطح تحصیلات مدیر مرکز پیش دبستانی

تحصیلات و تجربه برای مدیر مرکز پیش دبستانی از موارد مهمی است که باید به آن اهمیت داده شود تحصیلات مدیر مهدکودک در حد کارشناسی، کارشناسی ارشد،دکتری مرتبط در رشته های روانشناسی- علوم تربیتی- علوم اجتماعی و رشته های مرتبط با پیش دبستانی می باشد علاوه بر آن مدیر مهدکودک قبل از تاسیس مرکز باید تجربه و تبحر لازم در این زمینه را داشته باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

الگوی طراحی شده از چه اعتباری برخوردار است؟

 

 

 

اعتباریابی الگوی بهینه ی برنامه درسی

	فراوانی درصد
نام عناصر	خیلی زیاد	زیاد	متوسط	کم	خیلی کم	جمع کل
مفروضات	45	30	25	-	-	100
اصول	30	70	-	-	-	100
اهداف کلی	45	40	15	-	-	100
محتوا	45	25	30	-	-	100
سازماندهی محتوا	35	55	10	-	-	100
روشهای آموزشی و پرورشی	50	45	5	-	-	100
فعالیتهای یادگیری	30	50	20	-	-	100
محیط یادگیری	35	30	30	5	-	100
ارزشیابی	40	50	10	-	-	100
دیدگاهها	25	40	35	-	-	100
مربی	45	30	25	-	-	100
والدین	40	45	15	-	-	100
مدیر	45	25	30	-	-	100
کل	2/39	2/41	2/19	4/0	-	100

 

نتیجه گیری و پیشنهادهای صاحب نظران در خصوص اعتبار الگو

با نظر به درصدهای بالا نتیجه گرفته می شود که حدود 62/99 از افراد در مورد الگوی بهینه برنامه درسی نظر خیلی زیاد، زیاد، متوسط داشته اند. نظرات، پیشنهادات،انتقادات اساتید مرتبط درباره پیش دبستانی در اعتباریابی  به قرار زیر می باشد:

• اگر پیش دبستانی پیش نیاز دوره دبستان باشد در این صورت ماهیت خلاقیت خود را از دست می دهد.
• برنامه درسی دوره پیش دبستانی باید یک فضای کاملا غیر قضاوتی برای کودکان مهیا نماید.
• روش بدیعه پردازی و روش بارش مغزی نیز در قسمت روش های آموزشی و پرورشی باید مورد توجه قرار گیرد.
• به نظر می رسد تا اصلاح اساسی در ساختار اجتماع خصوصا در آموزش و پرورش صورت نگیرد امکان اجرای برنامه ی فوق ممکن نیست.
• به مسائل تربیت بدنی به صورت عملی که بازی گونه نیز داشته باشد بیشتر توجه شود.
• فقط داشتن مدرک تحصیلی برای مربی کافی نیست باید برای استخدام مربی از تست های رغبت سنج و شخصیت سنج نیز استفاده شود.
• بسیاری از والدین انتظارات کمال گرایانه از کودکان خود دارند و آموزش بهتر را به معنای یادگیری زبان های دیگر و ریاضی و هنر و موسیقی و.... در حد بالایی می دانند. غافل از آنکه یادگرفتن هنر زندگی بزرگترین و مفیدترین آموزش است.
•   در این سنین کودکان باید بیشتر به بازی و فعالیتهای بدنی مشغول باشند.

 

بحث و نتیجه گیری

تجارب سالهای اولیه هر کودک در رشد همه جانبه وی از جمله شکل گیری شخصیت او بسیار موثر است. و دوره پیش دبستانی فرصت ارزشمندی را برای یادگیری، رشد و استفاده از مزایای علمی و از بین بردن شکاف سطوح فرهنگی فراهم می کند که در سالهای بالاتر دشوار است. توجه به نقش اساسی خلاقیت در زندگی، ضروری است وباید این توانایی ارزشمند را در کودکان پرورش داد. تحقیقات روانشناسی و تجربیات انجام شده، تا حدودی نشان داده اند که می توان خلاقیت را پرورش داد. اعتقاد به امکان پرورش خلاقیت و سایر خصوصیت های فرد، نگرش ما را نسبت به توانایی های عظیم انسانی، در جهت مثبت تغییر می دهد و ما را به جستجوی شیوه های مناسب برای رشد و شکوفایی آنها وا می دارد. همچنین هدف از دوره آمادگی در مراکز پیش ازدبستان بر محور رشد کودک  می باشد و رشد و توانائی های کودک در همه فعالیت ها و برنامه ها باید در اولویت قرار گیرد.با توجه به اهمیت رشد و خلاقیت ،در الگوی پیشنهادی سعی شده است که در کلیه اهداف و برنامه ها اعم از روش ها،فعالیتهای یادگیری، محیط یادگیری، محتوا به این دو بعد توجه شود.

با نظر به اینکه این پژوهش برای کودکان دو زبانه آذربایجان طراحی گردیده برای همین توجه به کودکان دوزبانه به عنوان هدف در این الگو در نظر گرفته شده و در محتوا،فعالیتهای یادگیری و... برای کودکان دوزبانه برنامه هایی ارائه گردیده است.همچنین به دوره آمادگی به عنوان یک دوره تقریبا رسمی نگریسته می شود در الگوی طراحی شده آماده شدن برای سال اول ابتدایی به عنوان یک هدف کلی می باشد و پیش نیاز فهرست دروس سال اول ابتدایی در الگوی پیشنهادی وجود دارد.الگوی برنامه درسی رشد گرا و خلاقیت محور با الگوی طراحی شده (عباسی،1382 )در عنصر فعالیتهای یادگیری،نقش  مربی ،روشهای آموزشی و پرورشی وقسمتی از محتوا همسوست. و در عنصر نقش والدین،نقش مدیر، محیط یادگیری، قسمت عمده ای از اهداف ازجمله فرهنگ و گویش محلی-آماده شدن برای سال اول ابتدایی و توجه به خلاقیت نا همسوست البته لازم به ذکر است که دلیل ناهمسو بودن این است که در موارد فوق، در الگوی طراحی شده اشاره ای نشده است.

اعتبار الگوی طراحی شده بر اساس نظر20  نفر اساتید مرتبط در زمینه علوم تربیتی 62/99/. می باشد که این رقم نشان دهنده اعتبار بالای الگوی بهینه برنامه درسی می باشد. نظر به اینکه پیشنهاد برای ارائه یک الگوی بهینه نیاز به تایید از طرف افراد یا سازمانهای متخصص در این زمینه دارد، لازم بود که این الگو توسط صاحب نظران اعتباریابی گردد.

 

بر اساس یافته های پژوهش پیشنهاد می شود که :

1- الگوی طراحی شده بعد از بررسی های آزمایشی در استان های دو زبانه کشور به عنوان چهارچوب اصلی برنامه های درسی دوره ی آمادگی مورد توجه قرار گیرد.

2- مواد و منابع یادگیری متناسب با الگو توسط مراکز ذی ربط طراحی و تدوین گردد.

3- مربیان و مدیران از آموزش های لازم در خصوص نحوه بکارگیری الگو برخوردار باشند.

4- برنامه های اجرایی بیشتر بازی محور،رشدمحور و خلاقیت محور باشد.

5- محیط غنی برای رشد خلاقیت کودکان تدارک ببینند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع و مآخذ

-   بازرگان، س(1386)، مقدمه ای بر برنامه ریزی چند بعدی- ماتریس زندگی،تهران: انتشارات مدرسه.

-   مفیدی، ف(1386)، برنامه آموزش و پرورش در دوره پیش دبستانی، تهران: انتشارات سمت.

-   مفیدی، ف(1386)، اصول و مفاهیم آموزش و پرورش پیش از دبستان، دفتر         برنامه ریزی درسی آموزشهای فنی و حرفه ای.

-   صادقیان، ن. و شعبانی، ا (1386)، فعالیتهای یاددهی-یادگیری برنامه درسی برای دوره پیش از دبستان، تهران: انتشارات توکا.

-   گنجی،ح(1383)،آزمونهای روانی، تهران: انتشارات ساوالان.

-   عباسی،ع(1382)، طراحی الگوی برنامه درسی بهینه برای دوره کودکستان، نقد و بررسی وضعیت این دوره در مقایسه با آن الگو،پایان نامه دوره دکترا دانشگاه تربیت مدرس.

 

منابع انگلیسی : از منابع زیر صرفا برای مطالعه در مورد طراحی الگو استفاده شده است.

-  Almon, J.,(1992) Educating for creative thinking, The waldorf approach  revison , vol. 15, Issue 2, p. p.71-8.

-  Braun, S And Edwards E.,(1972) History  and thery of early childhood Education , wadswov th.

-   Charlsworth. ,R(1998)Understanding child development,  Forth edition,Delmar publishers.

-  Cohen, D.,(1990) Moontessori methods  in  pubtic  schools. Education  Digest, sep. Vol, 56  Issue  I, P.P.63-40

-  Cunnarson , L.,1992, Sweden  in :(E.d) international  handbook  of  childcare  policies  and  programs.

-  Curtis, A.M.,(1996)A curriculum for preschool child: learning to learn. Routledge, London.

-  Cutwrith, V., (1997) A muticultural family project for primary, young Children.

-  Easton, F.,(1997) Educating the whole child. head, heart  and  hands, theory  into  practice,  spring  97, vol , 36. lssue 2.p.p. 87-9.

-  Gardner, H.,(1983) Famaous of mind. Ng, Basic Books, New york.

-  Hills,T.,(1993)Reaching potentials through appropriate   assessment, in S.Bread kamp and T. RoseGrant (Eds) researching potentials: appropriate curriculum and assessment for young children, vol.i (washington  D.C. NAEYE).

-  Hincle , p.,(1991)A school mastrest on the idea that all children  are  different,  News week, 12/2/1991 , vol  .118, issue 23, p.p.53-54

-  Jaeckel, j.,(1996) North  American  school   growth  developments, No.l,p.l, fair  ouks,  cA:  Association  of  waldorf  schols  of  North  America.

-  Kagan, S,and Hall m.,(2001),Early care and  education  policies  in  Sweden:  Implications   for   the  U.S.A. phi. Delta kappan, No. 2001, vol, 83. , Issue  3 , p. p. 234 – 246

-  Katz l, and chard s., (1989), Engaging childrens minds: the projects approach.  Greenwich.

-  Kennedy,D.,(1996),After Reggio Emillia : May the  conversation   begin ! , young children, July p. p. 24.26.

-  Mcdermott.R. and ….,(1992),Waldorf education in an innercity public  school , the  urban   review.

-  Meisels s.J,and Zablon, j.,(1994), The work  sampling  systems: an  overview  (Ann  Arbor, MI. Rebus  planning  Assoiation

-  Miller J.p.,(1988), The holistie curriculum Toronto: ontario institute  for  studies  in  education.

-  Montessori, M.,(1970), The  absorbent  mind. Newyork.

-  New, R.S.,(1993), Italy  in M. cochran  (Ed). International handbook on child development, and developmentally appropriate practices.

-  New, R.,(2000), Reggio  Emilia: some  lessons  for  U.S.

-  O. E.C.D.,(1999), Childhood education and care policy in  Sweden.

-  Rinaldi ,E.,(1998), Lascolto visible(ReggioEmilliaCenter:di. Documentalione   ericerca   Nidi  e  scuble ,  edell  infanzia.

-  Rob, B.,(1996) Waldorf  method  of  Education, Education  Digest, Vol. 62 issue3 , p64.

-  Rumbush,N.,(1992) Montessoris  method:  stwardship  of  the  spirit  Revision , Fall 1992, vol . 15, issue 2p.p. 79-82.

-  Smilansky, S.,(1990) Sociodramatic  play: Its relevance  to behavior and  a achivemetnt  in  school. In children, s play and learninged. Edgar Klugman and Sara smilansky. Teacher college   press.

-  Soesman, A.,(1983) The  twelve  senses.  Hawthron press, stroud U.K.

-  Spodek, B.,(1993)Art education  policy  review , Jul./ Aug. 1993, vol. 94, issue 6, p.11.

-  Sprinthall,R, and Sprinthall,N.,(1977) Educational  Psychology,A  Developmental  Approach , Addison Wesley publishing  company  Inc.

-  Stimpson,J.,(1988)Contemporary  questions, Houghton- Mifflin  Newyork.

-  Vecchi , V.,(1996) Birth  of  two  horses  in: municipality of Raggio  Emillia  the  hundred languages  of  children   catalog (Reggio  Emillia , Italy , Reggio  children)

 

 

---

1- دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی

2- استادیار دانشگاه تبریز

[3]- Pre school

[4]- child  - centered

مراجع

-   بازرگان، س(1386)، مقدمه ای بر برنامه ریزی چند بعدی- ماتریس زندگی،تهران: انتشارات مدرسه.

-   مفیدی، ف(1386)، برنامه آموزش و پرورش در دوره پیش دبستانی، تهران: انتشارات سمت.

-   مفیدی، ف(1386)، اصول و مفاهیم آموزش و پرورش پیش از دبستان، دفتر         برنامه ریزی درسی آموزشهای فنی و حرفه ای.

-   صادقیان، ن. و شعبانی، ا (1386)، فعالیتهای یاددهی-یادگیری برنامه درسی برای دوره پیش از دبستان، تهران: انتشارات توکا.

-   گنجی،ح(1383)،آزمونهای روانی، تهران: انتشارات ساوالان.

-   عباسی،ع(1382)، طراحی الگوی برنامه درسی بهینه برای دوره کودکستان، نقد و بررسی وضعیت این دوره در مقایسه با آن الگو،پایان نامه دوره دکترا دانشگاه تربیت مدرس.

 

منابع انگلیسی : از منابع زیر صرفا برای مطالعه در مورد طراحی الگو استفاده شده است.

-  Almon, J.,(1992) Educating for creative thinking, The waldorf approach  revison , vol. 15, Issue 2, p. p.71-8.

-  Braun, S And Edwards E.,(1972) History  and thery of early childhood Education , wadswov th.

-   Charlsworth. ,R(1998)Understanding child development,  Forth edition,Delmar publishers.

-  Cohen, D.,(1990) Moontessori methods  in  pubtic  schools. Education  Digest, sep. Vol, 56  Issue  I, P.P.63-40

-  Cunnarson , L.,1992, Sweden  in :(E.d) international  handbook  of  childcare  policies  and  programs.

-  Curtis, A.M.,(1996)A curriculum for preschool child: learning to learn. Routledge, London.

-  Cutwrith, V., (1997) A muticultural family project for primary, young Children.

-  Easton, F.,(1997) Educating the whole child. head, heart  and  hands, theory  into  practice,  spring  97, vol , 36. lssue 2.p.p. 87-9.

-  Gardner, H.,(1983) Famaous of mind. Ng, Basic Books, New york.

-  Hills,T.,(1993)Reaching potentials through appropriate   assessment, in S.Bread kamp and T. RoseGrant (Eds) researching potentials: appropriate curriculum and assessment for young children, vol.i (washington  D.C. NAEYE).

-  Hincle , p.,(1991)A school mastrest on the idea that all children  are  different,  News week, 12/2/1991 , vol  .118, issue 23, p.p.53-54

-  Jaeckel, j.,(1996) North  American  school   growth  developments, No.l,p.l, fair  ouks,  cA:  Association  of  waldorf  schols  of  North  America.

-  Kagan, S,and Hall m.,(2001),Early care and  education  policies  in  Sweden:  Implications   for   the  U.S.A. phi. Delta kappan, No. 2001, vol, 83. , Issue  3 , p. p. 234 – 246

-  Katz l, and chard s., (1989), Engaging childrens minds: the projects approach.  Greenwich.

-  Kennedy,D.,(1996),After Reggio Emillia : May the  conversation   begin ! , young children, July p. p. 24.26.

-  Mcdermott.R. and ….,(1992),Waldorf education in an innercity public  school , the  urban   review.

-  Meisels s.J,and Zablon, j.,(1994), The work  sampling  systems: an  overview  (Ann  Arbor, MI. Rebus  planning  Assoiation

-  Miller J.p.,(1988), The holistie curriculum Toronto: ontario institute  for  studies  in  education.

-  Montessori, M.,(1970), The  absorbent  mind. Newyork.

-  New, R.S.,(1993), Italy  in M. cochran  (Ed). International handbook on child development, and developmentally appropriate practices.

-  New, R.,(2000), Reggio  Emilia: some  lessons  for  U.S.

-  O. E.C.D.,(1999), Childhood education and care policy in  Sweden.

-  Rinaldi ,E.,(1998), Lascolto visible(ReggioEmilliaCenter:di. Documentalione   ericerca   Nidi  e  scuble ,  edell  infanzia.

-  Rob, B.,(1996) Waldorf  method  of  Education, Education  Digest, Vol. 62 issue3 , p64.

-  Rumbush,N.,(1992) Montessoris  method:  stwardship  of  the  spirit  Revision , Fall 1992, vol . 15, issue 2p.p. 79-82.

-  Smilansky, S.,(1990) Sociodramatic  play: Its relevance  to behavior and  a achivemetnt  in  school. In children, s play and learninged. Edgar Klugman and Sara smilansky. Teacher college   press.

-  Soesman, A.,(1983) The  twelve  senses.  Hawthron press, stroud U.K.

-  Spodek, B.,(1993)Art education  policy  review , Jul./ Aug. 1993, vol. 94, issue 6, p.11.

-  Sprinthall,R, and Sprinthall,N.,(1977) Educational  Psychology,A  Developmental  Approach , Addison Wesley publishing  company  Inc.

-  Stimpson,J.,(1988)Contemporary  questions, Houghton- Mifflin  Newyork.

-  Vecchi , V.,(1996) Birth  of  two  horses  in: municipality of Raggio  Emillia  the  hundred languages  of  children   catalog (Reggio  Emillia , Italy , Reggio  children)