بررسی رابطه هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان دختر دوره‌ی دبیرستانی تیزهوش و عادی شهرستان خوی در سال تحصیلی 89-88

نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)

مقاله 8، دوره 2، شماره 5، خرداد 1388، صفحه 185-210   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شعله لیوارجانی¹؛ غلامرضا گل‌محمدنژاد¹؛ معصومه قاسم شهانقی²

¹عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تبریز و استادیار

²کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی تیز هوش و عادی شهرستان خوی در سال تحصیلی 89-1388 می‌باشد. این تحقیق از نظر روش توصیفی و از نوع همبستگی می‌باشد.  جامعه‌ی آماری پژوهش، کلیه دانش‌آموزان دختر تیز هوش و عادی پایه‌ی دوم و سوم متوسطه رشته‌های علوم تجربی و ریاضی فیزیک (شاخه نظری) دبیرستانهای دولتی شهرستان خوی به تعداد  1892 نفر است که از این تعداد 1774 نفر دانش آموز عادی و 118 نفر دانش‌آموز تیز هوش می‌باشند تعداد نمونه آماری مطالعه حاضر با استفاده از فرمول کوکران به ترتیب 268 نفر و 51 نفر می باشدکه با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، شامل دو پرسشنامه هوش هیجانی (شرینگ) و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان  (جرج هربرت( است.
نتایج مطالعه نشانگر ان بود که بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان تیزهوش  و عادی رابطه معنی‌داری وجود ندارداما میانگین نمرات هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان تیز هوش بطور معنی‌داری بیشتر از دانش آموزان عادی است. 

کلیدواژه‌ها

هوش هیجانی؛ مهارت‌های اجتماعی؛ دانش‌آموزان تیزهوش؛ دانش‌آموزان عادی

اصل مقاله

	« علوم تربیتی» سال دوم _ شماره 5 _ بهار 1388 ص ص 210- 185

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بررسی رابطه هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان دختر دوره‌یدبیرستانیتیزهوشوعادی شهرستانخویدرسالتحصیلی89-88

 

 

دکتر شعله لیوارجانی^[1]

دکتر غلامرضا گل‌محمدنژاد^[2]

معصومه قاسم شهانقی^[3]

 

 

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی تیز هوش و عادی شهرستان خوی در سال تحصیلی 89-1388 می‌باشد. این تحقیق از نظر روش توصیفی و از نوع همبستگی می‌باشد.  جامعه‌ی آماری پژوهش، کلیه دانش‌آموزان دختر تیز هوش و عادی پایه‌ی دوم و سوم متوسطه رشته‌های علوم تجربی و ریاضی فیزیک (شاخه نظری) دبیرستانهای دولتی شهرستان خوی به تعداد  1892 نفر است که از این تعداد 1774 نفر دانش آموز عادی و 118 نفر دانش‌آموز تیز هوش می‌باشند تعداد نمونه آماری مطالعه حاضر با استفاده از فرمول کوکران به ترتیب 268 نفر و 51 نفر می باشدکه با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، شامل دو پرسشنامه هوش هیجانی (شرینگ) و مهارتهای اجتماعی دانش‌آموزان  (جرج هربرت( است.

نتایج مطالعه نشانگر ان بود که بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان تیزهوش  و عادی رابطه معنی‌داری وجود ندارداما میانگین نمرات هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان تیز هوش بطور معنی‌داری بیشتر از دانش آموزان عادی است.

واژه‌هایکلیدی:

هوش هیجانی، مهارت‌های اجتماعی، دانش‌آموزان تیزهوش، دانش‌آموزان عادی

مقدمه

هوش هیجانی یک سازه چند عاملی است که از توانایی به هم پیوسته عاطفی، شخصی و اجتماعی تشکیل شده که ما را در رویارویی با مقتضیات زندگی روزمره یاری می دهد. هوش هیجانی توانایی های یک شخص در مواجهه با چالش‌های محیطی است و موفقیت فرد را در زندگی پیش بینی می کند. بنابراین هوش هیجانی را می توان بکارگیری قابلیت‌های عاطفی خود و دیگران، در رفتارهای فردی و گروهی، برای کسب حداکثر نتایج تعریف کرد ( وثوقی کیا، 1383، 2).

شواهد بسیاری ثابت می کند افرادی که مهارت هیجانی دارند – یعنی کسانی که احساسات خود را به خوبی می شناسند و هدایت می کنند و احساسات دیگران را نیز درک و به طرز اثربخشی با آنان برخورد می کنند- در هر حیطه ای اززندگی ممتازند (پارسا،1383).

در سال های اخیر هوش هیجانی^[4] به عنوان عاملی که بالقوه در درک و پیش بینی عملکرد فرد، مفیداست مورد توجه زیادی قرار گرفته است.

آنچه که فکر روانشناسان را به خود معطوف داشته، این است که چرا تعداد زیادی از افراد با وجود داشتن هوش شناختی بالا در کارهای خود شکست         می خورند و برعکس تعداد زیادی از افراد با بهره هوشی پایین‌تر در تلاشهای خود موفق می‌شوند؟ اینجاست که افراد باید بدانند برای موفقیت بیشتر در محیط های کار، تحصیل و یا زندگی صرفاً استفاده از هوش شناختی کافی نیست و هوش هیجانی هم در دستیابی به موفقیت بیشتر ،نقش دارد (رضویان شاد،1384).

دانیل گلمن (1997) معتقد است که برنامه های آموزش مهارتهای هیجانی بایستی در مدارس بکار برده شوند.این برنامه‌ها نه تنها به آگاهی دانش آموزان از حالات هیجانی‌شان کمک می کنند و عزت نفس آنان را تقویت می نمایند، بلکه موجب می شوند که آنان در آزمونهای شناختی نیز نمرات بهتری را کسب کنند. او براین باور است که مدارس باید چگونگی اداره و کنترل هیجانها را به کودکان بیاموزند و معلمان باید با تعامل محترمانه با کودکان و مراقبت از آنان، الگوهای مناسبی برای تقویت این نوع رفتار در آنان باشند. در صورت عدم توجه به این مسأله در سیستم تعلیم و تربیت، کسانی که امروز دانش آموزهستند فردا به عنوان بزرگسالان و جوانان در محیط های کار،تحصیل و زندگی قادر نخواهند بود به نحو مطلوبی به موفقیت های بالایی دست پیدا کنند و جامعه ی خود را به سطح بالاتری ارتقاء دهند (گلمن،1997).

مهارتهای اجتماعی توانایی برقراری روابط بین فردی با دیگران است به نحوی که از نظر جامعه قابل قبول ،ارزشمند، منطبق برعرف و درعین حال برای شخص، خانواده وجامعه سودمند بوده و بهره های دوجانبه داشته باشند.یکی از نشانه های سلامت روانی و اجتماعی، وجود همین ارتباطات اجتماعی است. داشتن چنین روابط گرم و صمیمی با انسانهای دیگر منبع ایمنی، اعتماد، راحتی و آسایش هرانسان ، سازمان وجامعه ای است (هارجی وهمکاران،1382).

مهارتهای اجتماعی یادگرفتنی هستند،شامل رفتارهای کلامی و غیرکلامی اند با قصد، نیت، واکنشها و پاسخ های متناسب همراه اند، مستلزم زمان متناسب و کنترل رفتارهای خاص می باشند، متأثر از عوامل محیطی هستند، تقویتهای اجتماعی دیگران را به حداکثرمی رسانند (هارجی،1382).

مهارتهای ارتباطی، فردی ، میان فردی،مهارت گروهی،مکانیسم اجتماعی شدن انسان(جرج هربرت مید،1929)، دیدگاه کنش متقابل نمادی(اچ ترنروبیگلی، 1370)، مهارت ارتباط جهانی(گی روشه، 1374) نمونه ای از مهارتهای فوق به شمار می رود (نقل از سلیمان‌زاده، علی،  1388 ).

اگردانش آموزان با این مهارتهای اجتماعی آشنا بشوندمی توانند در جامعه، عقاید خود را بیان نموده و از نظرات خود دفاع کنند و با دوستان، همکلاسان و همسایگان ارتباط بگیرند و به آنان همدردی و همفکری نشان دهند.در صورت عدم برخورداری از این مهارتها وقتی وارد جمعی شوند نمی دانند چه بگویند و چگونه رفتار نمایند و قادر به برقراری رابطه متقابل اجتماعی و تعامل با دیگران نیستند.مشکلاتی نظیر بزهکاری، افت تحصیلی،ناسازگاری در مدرسه و اعتیاد و سوء مصرف دارو، ضعف درمهارتهای اجتماعی به شمار می‌رود و لذا از نهادآموزش و پرورش انتظارمی رود که امکان رشد تمام استعدادهای بالقوه ی کودکان و نوجوانان را فراهم سازد.

در واقع تحقیقات نشان داده است که کلید تعیین و پیش بینی موفقیت و کامیابی تنها هوش شناختی نیست.  بسیاری از افراد با هوش شناختی بالا در زندگی حیرانند حال آنکه بسیاری با هوش شناختی پایین تر به موفقیت و کامیابی دست یافته‌اند. شاید افراد باهوشی را بشناسیم که به علت بی لیاقتی اجتماعی یا فقدان انگیزه، در زندگی اجتماعی چندان موفق نیستندو چه بسا افراد باهوش عمومی متوسط وبا اتکاو اعتماد به توانایی‌هایشان به موقعیتهای اجتماعی و شغلی بالا و موفقیتهای چشمگیری دست یافته باشند (بار- ان،2000).

مشکل روابط امروزی، عدم آگاهی از این موضوع است که چگونه میتوانیم با خلق واحساس خود طوری زندگی کنیم که با دیگران نیز سازگاری وهمنوائی داشته باشیم . بزرگترین چالش بشری ، توسعه روابط معنی دار و رضایت بخش است و هسته اصلی هر گونه روابط موفقی، آمیزه درستی از احساسات، منطق و استدلال است. کیفیت و میزان گستردگی شبکه روابط اجتماعی، تحت تأثیر هوش هیجانی است، یعنی افرادی با هوش هیجانی بالا، تعاملات مثبت بیشتری برقرار می‌کنند (آوستین و همکاران، 2005) و زندگی عاطفی غنی‌تری دارند (گلمن، 1995).

داشتن مهارتهای اجتماعی و هوش هیجانی  از ضرورتهای اساسی زندگی امروز است. این ضرورت بویژه برای سنین نوجوانی و جوانی که افراد را در رویارویی با موقعیتهای متعدد قرار می دهد، بیشترملموس می باشد. در این رابطه نقش مدرسه و معلمان از اهمیت بسزایی برخوردار است. فردی که به تحصیل می پردازد نه تنها باید بتواند از آموخته های علمی خود بهره ببرد بلکه باید به عنوان یک شهروند، به وظایف اجتماعی خود نیز عمل کند و بداند که در روابط اجتماعی و بده بستان های روانی وعاطفی، در شرایط خاص چه عملی مناسب وچه عملی نامناسب است. هدف اساسی پژوهش، تعیین رابطه بین هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان دختر دبیرستانی تیزهوش و عادی شهرستان خوی است. همچنین پژوهشگران بدنبال یافتن پاسخ مناسب به سوالات ذیل هستند:

 

 

 

1- آیا بین هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان تیزهوش رابطه وجود دارد؟

2- آیا بین هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان عادی رابطه وجود دارد؟

3-کدام یک از مؤلفه‌های هوش هیجانی پیش‌بینی کننده مناسبی برای متغیر مهارتهای اجتماعی است؟

4- آیا دانش آموزان تیزهوش از هوش هیجانی بیشتری نسبت به دانش آموزان عادی برخوردارند؟

5- آیا دانش آموزان تیزهوش از مهارتهای اجتماعی بیشتری نسبت به دانش آموزان عادی برخوردارند؟

 

روش تحقیق

با توجه به اینکه این تحقیق رابطه­ی بین هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی را موردمطالعه قرار می­دهد، لذا فقط به توصیف وضع موجود می­پردازد و بدون دستکاری یا کنترل متغیرها رابطه­ی بین دو متغیر هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی را مورد مطالعه قرار می­دهد. از اینرو تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی می­باشد.

 

جامعه­ی آماری

 جامعه­ی آماری پژوهش شامل کلیه­ی دانش­آموزان دختر تیزهوش و عادی پایه­ی دوم و سوم متوسطه (شاخه نظری) دبیرستانهای دولتی شهرستان خوی در سال تحصیلی 89-1388 می­باشد. تعداد افراد جامعه آماری 1892 نفر است که از این تعداد 1774 نفر، دانش آموز عادی محسوب می‌شوند. لازم به توضیح است که در دبیرستان تیزهوشان این شهرستان فقط رشته­های علوم تجربی و ریاضی فیزیک دایر می­باشد که از بین جامعه آماری تیزهوشان 118 نفر در این رشته­ها مشغول به تحصیل می­باشند.

 

نمونه آماری

در رابطه با جامعه آماری دانش آموزان عادی که 1774 نفر است با استفاده از فرمول کوکران و با فرض مقدار اشتباه مجاز (d) به مقدار 05/0 و در سطح اطمینان 95 % ،  316= n بدست آمد. چون نسبت حجم نمونه به حجم جامعه بیش از 05/0 می‌باشد، یعنی  بنابراین تعداد نمونه را برای حجم نهایی تعدیل کرده  و  بدست آمد.

و در رابطه با جامعه آماری دانش آموزان تیز هوش که 118 نفر است با استفاده از فرمول کوکران و با فرض مقدار اشتباه مجاز (d) به مقدار 05/0 و در سطح اطمینان 95/0 ،  90= n بدست آمد. چون نسبت حجم نمونه به حجم جامعه بیش از 05/0 می‌باشد، یعنی  بنابراین تعداد نمونه را برای حجم نهایی تعدیل نموده و   بدست آمد.

 

 

ابزارهای اندازه­گیری

 به منظور جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز از ابزار اندازه­گیری مناسب که پرسشنامه­های استاندارد می­باشد، استفاده گردیده است.

1- پرسشنامه­ی هوش هیجانی سیبر یا شرینگ: این پرسشنامه 33 ماده دارد و 5 مؤلفه­ی هوش هیجانی را می­سنجد و در قالب مقیاس پنج گزینه­ای لیکرت تنظیم شده است. هر سؤال حاکی از یک موقعیت می­باشد و آزمودنی باید خود را در آن موقعیت قرار دهد و یکی از گزینه­ها را که با حالات روحی و روانی­اش سازگاری بیشتری دارد انتخاب نماید.

این پرسشنامه توسط منصوری (1380) بر روی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاههای تهران مورد هنجاریابی قرار گرفته است. لازم به ذکر است که پرسشنامه­ی هوش هیجانی بر روی گروه­های سنی مختلف اجرا شده است. هر آزمودنی 6 نمره­ی جداگانه دریافت می­کند که 5 نمره­ی آن مربوط به هرکدام از مؤلفه­ها و 1 نمره بصورت کل می­باشد.

2- سؤالات 24گانه­ی مربوط به مهارتهای اجتماعی دانش­آموزان که مبتنی بر تئوری­های مکانیسم اجتماعی شدن انسان (جرج هربرت مید)، کنش متقابل نمادین، نقش اجتماعی و خودآیینه­سان طراحی گردیده­اند.

مهارتهای اجتماعی دانش­آموزان در شش بعد اصلی تعلق گروهی، میزان همدردی، توانایی اظهارنظر و کنترل خود، توانایی اصلاح افکار و عقاید و وفاق اجتماعی آن سنجیده خواهد شد. بطوریکه پس از تحلیل عاملی انجام شده، هرکدام از شاخص­ها با 4 سؤال که هرکدام نیز در مقیاس رتبه­ای 5 درجه­ای طراحی شده­اند، ارزیابی خواهند شد.  در نهایت نمره­ی مهارت اجتماعی دانش­آموزان از ترکیب نمرات تعلق گروهی، میزان همدردی، توانایی اظهارنظر، کنترل خود، توانایی اصلاح افکار و عقاید و وفاق اجتماعی بدست خواهد آمد .

 

100×	24- جمع نمرات سؤالات 24گانه	= مهارتهای اجتماعی
	4-16

 

روش اجرا

در این پژوهش نمونه گیری براساس روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای صورت گرفته است. یعنی ابتدا از بین مدارس متوسطه مورد نظر تحقیق با توجه به  حجم نمونه  چند مدرسه به طور تصادفی انتخاب شدند. کلاس‌ها و دانش‌آموزان نیز به طور تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه‌ها اجرا گردیدند.

 

یافته‌ها

 

آیا بین هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان تیزهوش رابطه وجود دارد؟

 

جدول (1) شاخص های آمار توصیفی متغیر هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی مدرسۀ تیزهوشان

	میانگین	انحراف استاندارد	فراوانی
هوش	67/103	79/10	51
مهارت های اجتماعی	14/61	48/13	51

 

جدول (2) ضریب همبستگی متغیرهای هوش هیجانی  و مهارتهای اجتماعی  مدرسۀ تیزهوشان

		هوش	مهارت های اجتماعی
هوش	همبستگی پیرسون	1	155/0
	سطح معنی‌داری (دو دامنه)		277/0
	فراوانی	51	51
مهارت های اجتماعی	همبستگی پیرسون	155/0	1
	سطح معنی‌داری (دو دامنه)	277/0
	فراوانی	51	51

 

 

 

نمودار (1) نمودار خط رگرسیون متغیر هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی مدرسۀ تیزهوشان

 

 

در جدول (1) شاخص‌های آمار توصیفی متغیرهای هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدرسۀ تیزهوشان شامل فراوانی، انحراف استاندارد و میانگین گزارش شده است. با توجه به جدول میانگین و انحراف استاندارد نمرات هوش هیجانی دانش آموزان مدرسۀ تیزهوشان به ترتیب برابر 67/103 و 79/10 و میانگین و  انحراف استانداردنمرات مهارتهای اجتماعی به ترتیب برابر 14/61 و 48/13 است. در جدول (2) ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون متغیرهای هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی گزارش شده است چون مقدار ضریب همبستگی محاسبه شده ( 155/0 = r) دو دامنه معنی دار نیست (277/0= sig) بنابراین فرض صفر تأیید و فرض تحقیق رد می شود و می توان نتیجه گرفت که بین نمرات هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدرسۀ تیزهوشان رابطۀ معنی داری وجود ندارد و این نتیجه همسو با نمودار خطی شمارۀ (1) است.

 

آیا بین هوش هیجانی و  مهارتهای اجتماعی دانش آموزان عادی رابطه وجود دارد.؟

 

جدول (3) شاخص های آمار توصیفی متغیر هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی مدرسه عادی

	میانگین	انحراف استاندارد	فراوانی
هوش هیجانی	241/100	1081/11	268
مهارت های اجتماعی	412/56	76416/13	268

 

جدول (4) ضریب همبستگی متغیرهای هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی مدرسه عادی

		هوش هیجانی	مهارت های اجتماعی
هوش هیجانی	همبستگی پیرسون	1	098/0-
	سطح معنی‌داری (دو دامنه)		108/0
	فراوانی	248	258
مهارت های اجتماعی	همبستگی پیرسون	098/0-	1
	سطح معنی‌داری (دو دامنه)	108/0
	فراوانی	268	268

 

 

نمودار (2) نمودار خط رگرسیون متغیر هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی مدرسه عادی

 در جدول (3) شاخص های آمار توصیفی نمرات متغیرهای هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدارس عادی گزارش شده است.  میانگین و انحراف استاندارد نمرات هوش هیجانی به ترتیب برابر 24/100 و 11/ 11و میانگین و انحراف استاندارد نمرات مهارتهای اجتماعی  هم به ترتیب برابر 41/56 و 76/13 است. برای بررسی فرضیۀ 2 از آزمون ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون به شرح جدول (4) استفاد شده است . مقدار ضریب همبستگی محاسبه شده (098/0- = r) دو دامنه معنی دار نیست (108/0= sig) بنابراین فرض صفر تأیید و فرض تحقیق رد می شود و می توان نتیجه گرفت که بین نمرات هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدارس عادی  رابطۀ معنی داری وجود ندارد و این نتیجه همسو با نمودار خطی شمارۀ (2) است.

 

کدام یک از مؤلفه های هوش هیجانی پیش بینی کنندۀ مناسبی برای متغیر مهارتهای اجتماعی است ؟

 

جدول (5) شاخص های آمار توصیفی نمرات مؤلفه های هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی

	میانگین	ریشه مجذور میانگین	فراوانی
مهارت های اجتماعی	2580/57	89449/58	319
خود انگیزی	1630/21	34806/21	319
خود آگاهی	3260/26	75138/26	319
خود کنترلی	5047/18	01814/19	319
هوشیاری اجتماعی	0909/19	39185/19	319
قابلیت های اجتماعی	6489/15	95026/15	319

 

 

جدول (6) ضریب همبستگی مؤلفه های هوش هیجانی با مهارتهای اجتماعی

		مهارت های اجتماعی	خود انگیزی	خود آگاهی	خود کنترلی	هوشیاری اجتماعی	قابلیت های اجتماعی
ضریب همبستگی پیرسون	مهارت های اجتماعی	1	962/0	955/0	947/0	957/0	951/0
	خود انگیزی	962/0	1	976/0	963/0	975/0	970/0
	خود آگاهی	955/0	976/0	1	971/0	981/0	977/0
	خود کنترلی	947/0	963/0	971/0	1	967/0	964/0
	هوشیاری اجتماعی	957/0	975/0	981/0	967/0	1	975/0
	قابلیت های اجتماعی	951/0	970/0	977/0	964/0	975/0	1
سطح معنی‌داری یک دامنه	مهارت های اجتماعی	0	000/0	000/0	000/0	000/0	000/0
	خود انگیزی	000/0	0	000/0	000/0	000/0	000/0
	خود آگاهی	000/0	000/0	0	000/0	000/0	000/0
	خود کنترلی	000/0	000/0	000/0	0	000/0	000/0
	هوشیاری اجتماعی	000/0	000/0	000/0	000/0	0	000/0
	قابلیت های اجتماعی	000/0	000/0	000/0	000/0	000/0	0
فراوانی	مهارت های اجتماعی	319	319	319	319	319	319
	خود انگیزی	319	319	319	319	319	319
	خود آگاهی	319	319	319	319	319	319
	خود کنترلی	319	319	319	319	319	319
	هوشیاری اجتماعی	319	319	319	319	319	319
	قابلیت های اجتماعی	319	319	319	319	319	319

 

 

در جدول (5) شاخص های آمار توصیفی مهارت اجتماعی و مؤلفه های هوش هیجانی گزارش شده است و در جدول (6) ضریب همبستگی مؤلفه های هوش هیجانی با مهارت اجتماعی گزارش شده است و همبستگی بین مؤلفه های هوش هیجانی با مهارت اجتماعی معنی دار است.  چون مقدار سطح معنی‌داری همه آنها از 01/0 کمتر است.

جدول (7) مؤلفه هایی که به ترتیب وارد معادله شده اند را نشان می دهد چون مقدار ضریب همبستگی خود انگیزی با مهارت اجتماعی (962/0= r) بیشتر از بقیه است بنابراین اول این مؤلفه وارد معادله شده است و بعد از آن به ترتیب مؤلفه‌های هوشیاری اجتماعی  و خود کنترلی  وارد معادله شده‌اند.

دلیل عدم ورود دو مؤلفه دیگر  (خودآگاهی و قابلیت‌های اجتماعی) به علت همپوشی داشتن با سه مؤلفه قبلی است. با توجه به مقادیر مندرج در جدول (8)، چون مقدار R محاسبه شده برای متغیر خودانگیزی (962/0= r) در سطح 01/0 معنی‌دار است بنابراین بطور معنی‌داری مهارت اجتماعی را پیش‌بینی می‌کند و اضافه شدن مؤلفه هوشیاری اجتماعی و بعد از آن خودکنترلی قدرت پیش‌بینی را بالا برده است که مقدار ضریب همبستگی آنها به ترتیب (967/0= r ، 966/0= r) که هر دوتای آنها نیز در سطح 01/0 معنی‌دار هستند چون مقدار سطح معنی‌داری هوشیاری اجتماعی برابر 001/0 و خودکنترلی برابر 007/0 است، توان دوم هر یک از مقادیر ضریب همبستگی بین خودانگیزی، هوشیاری اجتماعی و خودکنترلی با مهارت اجتماعی به ترتیب برابر 925/0 ، 933/0 و 934/0 است و این بیانگر این نکته است 5/92 % واریانس یا تفاوت مهارتهای اجتماعی مربوط به واریانس  مؤلفه‌ی خودانگیزی و 3/93 % واریانس مهارتهای اجتماعی مربوط به واریانس مؤلفه‌های خودانگیزی و هوشیاری اجتماعی و 4/93 % واریانس مهارتهای اجتماعی مربوط به واریانس مؤلفه‌های خودانگیزی، هوشیاری اجتماعی و خودکنترلی است و این مقادیر ذکر شده (5/92 % ، 3/93 % و 4/93% ) معنی‌دار هستند چون مقدار F محاسبه شده برای آنها با توجه به جدول (9) یعنی 86/3912= F₁ و 89/2197= F₂ و 81/1496= F₃ در سطح 01/0 معنی‌دار هستند. در جدول (10) که ضرایب خام و استاندارد رگرسیون به نمرات t تبدیل شده‌اند را نشان می‌دهد و مقدار t محاسبه حالت اول خودانگیزی وارد معادله شده،  برابر 55/62 = t در سطح 01/0 معنی‌دار است و در حالت دوم که خودانگیزی و هوشیاری اجتماعی وارد معادله شده‌اند برابر 78/6=t و 1/6=t در سطح 01/0 معنی‌دار است و در حالت سوم که خودانگیزی، هوشیاری اجتماعی و خودکنترلی وارد معادله شده‌اند برابر
 15/4= t ،  3/7= t ، 7/2= t در سطح 01/0 معنی‌دار هستند. می‌توان نتیجه گرفت که در مرتبه اول، خودانگیزی بهترین پیش‌بینی کننده برای متغیر مهارت‌های اجتماعی بوده و در مدل دوم، مجموعه خودانگیزی و هوشیاری اجتماعی و در مدل سوم، مجموعه خودانگیزی، هوشیاری اجتماعی و خودکنترلی پیش‌بینی کننده مناسبی برای متغیر مهارت‌های اجتماعی می‌باشد.

 

جدول (7) مؤلفه های وارد شده در تحلیل رگرسیون

روش	متغیرهای حذف شده	متغیرهای وارده شده	مدل
Stepwise (Criteria: Probability-of-F-to-enter <= .050, Probability-of-F-to-remove >= .100).	0	خود  انگیزی	1
Stepwise (Criteria: Probability-of-F-to-enter <= .050, Probability-of-F-to-remove >= .100).	0	هوشیاری  اجتماعی	2
Stepwise (Criteria: Probability-of-F-to-enter <= .050, Probability-of-F-to-remove >= .100).	0	خود کنترلی	3

 

 

جدول (8) تحلیل رگرسیون مؤلفه های هوش هیجانی با مهارت اجتماعی

مدل	مقدار R	مجذور R	مجذور R تعدیل شده	برآورد خطای استاندارد	مقادیر تعدیل یافته
					مجذور R  تعدیل یافته	F تعدیل شده	df1	df2	سطح معنی‌داری  Fتعدیل یافته
1	962/0	925/0	924/0	1632/16	925/0	905/3	1	318	000/0
2	966/0	933/0	932/0	3176/15	008/0	063/37	1	317	000/0
3	967/0	934/0	934/0	1645/15	002/0	446/7	1	316	007/0

 

 

جدول (9) تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت عاملها با مهارت اجتماعی

مدل		مجموع مجذورات	df	مجذور میانگین	مقدار F	سطح معنی‌داری sig
1	رگرسیون	472/1023306	1	472/1023306	864/3912	000/0
	باقیمانده	510/83164	318	524/261
	جمع	982/1106470	319
2	رگرسیون	575/1032045	2	788/516022	895/2197	000/0
	باقیمانده	407/74425	317	780/234
	جمع	982/1106470	319
3	رگرسیون	581/1033725	3	194/344575	806/1496	000/0
	باقیمانده	400/72745	316	207/230
	جمع	982/1106470	319

 

جدول (10) ضرایب خام و استاندارد رگرسیون که به t تبدیل شده اند.

مدل	ضرایب غیراستاندارد		ضرایب استاندارد	مقدار t	سطح معنی‌داری Sig
	B	خطای استاندارد	Beta بتا
خود انگیزی                      1	653/2	042/0	962/0	553/62	000/0
خود انگیزی                       2	582/1	180/0	573/0	785/8	000/0
هوشیاری اجتماعی	210/1	198/0	398/0	101/6	000/0
خود انگیزی                       3	396/1	191/0	506/0	301/7	000/0
هوشیاری اجتماعی	925/0	223/0	305/0	153/4	000/0
خود کنترلی	510/0	189/0	165/0	701/2	000/0

 

آیا دانش آموزان تیزهوش از هوش هیجانی بیشتری نسبت به دانش آموزان عادی برخوردارند؟

 

جدول (11) شاخص های آمار توصیفی نمرات هوش هیجانی دانش آموزان عادی و تیزهوش

	نوع مدرسه	فراوانی	میانگین	انحراف استاندارد	خطای استاندارد میانگین
نمرات هوش هیجانی	عادی	268	24/100	108/11	678/0
	تیز هوشان	51	66/103	79/10	51/1

 

 

جدول (12) تجزیه و تحلیل آزمون tاستیودنت نمرات هوش هیجانی دانش آموزان عادی و تیزهوش

		نمرات هوش هیجانی
		با واریانس‌های ادغام شده	با واریانس‌های مجزا
آزمون لِون برای همسانی واریانس‌ها F		33/0
سطح معنی‌داری sig		856/0
آزمون t برای مقایسه میانگین‌ها		027/2-	068/2-
درجه آزادی df		317	665/71
سطح معنی‌داری دو دامنه		043/0	042/0
تفاوت میانگین‌ها		425/3-	424/3-
خطای استاندارد تفاوت		689/1	656/1
فاصله اعتماد 95 درصد	حد پایین	748/6-	726/6-
	حد بالا	1009/0-	233/1-

 

 

نمودار (3) نمودار جعبۀ (BOX PLOT) برای مقایسۀ نمرات هوش هیجانی دانش آموزان عادی و تیزهوش

 

 

به طور کلی از نمودار جعبه‌ای می‌توان به اطلاعات زیر دسترسی پیدا کرد: این نمودار علاوه بر نشان دادن میزان پراکندگی داده‌ها، نقاطی را که از مرکزیت داده‌ها دورند را نشان می‌دهد و ضلع کوچک جعبه‌ها که ضلع بالایی مقدار Q₃ و ضلع پایینی  مقدار Q₁ را نشان می‌دهد و هر چه  فاصله‌ی بین Q₁ و Q₃ بیشتر باشد دلیل بر پراکندگی بیشتر داده است و با توجه به نمودار (3) چون فاصله‌ی بین دو ضلع جعبه‌ی  مربوط به دانش آموزان عادی نسبت به دانش ‌آموزان تیز هوش بیشتر است. بنابراین پراکندگی نمرات دانش آموزان عادی از دانش آموزان تیز هوش بیشتر است و چون این خط برای دانش آموزان عادی متقارن‌تر است دلیل براین است که توزیع میانگین هوش هیجانی برای دانش آموزان مدارس عادی نسبت به مدارس تیز هوش متقارن‌تر است.

در جدول (11) شاخص های آمار توصیفی نمرات هوش هیجانی  دانش آموزان مدارس عادی و تیزهوش  شامل فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و خطای استاندارد میانگین گزارش شده است. و فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد نمرات هوش هیجانی  دانش آموزان مدارس عادی به ترتیب برابر 268 ، 24/100 و 11/11 و همان مقادیر برای دانش آموزان مدارس تیزهوشان به ترتیب برابر 51، 66/103و 79/10 است برای بررسی فرضیه از آزمون t استیودنت به شرح جدول (12) استفاده شده است. قبل از اجرای آزمون t به نتایج آزمون همسانی واریانسها مراجعه می کنیم و چون مقدار F محاسبه شده ( 33/0= F)  معنی دار نیست (05/0<856/0= sig) بنابراین شرط همسانی واریانسها تحقق یافته و در ادامه به نتایج آزمون t  با واریانسهای ادغام مراجعه خواهیم کرد و با توجه به جدول (12) چون مقدار t محاسبه شده ( 027/2 =t) با درجه آزادی (317= d.F) در سطح  کمتر از 05/0 معنی دار است ( 05/0> 043/0= Sig) بنابراین  فرض صفر در سطح 05/0 رد و فرض تحقیق  با اطمینان بیش از  95% تأیید می شود و می توان نتیجه گرفت که بین میانگین نمرات هوش هیجانی دانش آموزان مدارس تیزهوش و عادی تفاوت  معنی داری وجود دارد و میانگین نمرات هوش هیجانی دانش آموزان مدارس تیزهوش بطور معنی داری بیشتر از میانگین نمرات دانش آموزان مدارس عادی است و   این نتیجه با نمودار جعبۀ شمارۀ (3) همخوانی دارد. 

 

آیا دانش آموزان تیزهوش از مهارتهای اجتماعی بیشتری نسبت به دانش آموزان عادی برخوردارند؟

 

جدول (13)  شاخص های آمار توصیفی نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان عادی و تیزهوش

	نوع مدرسه	فراوانی	میانگین	انحراف استاندارد	خطای استاندارد میانگین
نمرات مهارت‌های اجتماعی	عادی	268	4122/56	76/13	84078/0
	تیز هوشان	51	14/61	4815/13	88779/1

 

 

جدول (14) تجزیه و تحلیل آزمون t برای مقایسه میانگین  نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان عادی و تیزهوش

		نمرات مهارت‌های اجتماعی
		با واریانس‌های ادغام شده	با واریانس‌های مجزا
آزمون لون برای همسانی واریانس‌ها F		062/0
سطح معنی‌داری sig		803/0
آزمون t برای مقایسه میانگین‌ها		255/2-	287/2-
درجه آزادی df		317	278/71
سطح معنی‌داری دو دامنه		025/0	025/0
تفاوت میانگین‌ها		72611/4-	72611/4-
خطای استاندارد تفاوت		096/2	066/2
فاصله اعتماد 95 درصد	حد پایین	85/8-	85/8-
	حد بالا	602/0-	657/0-

 

 

 

نمودار (4) نمودار جعبۀ (BOX PLOT) برای مقایسۀ میانگین نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان عادی و تیزهوش

 

با توجه به نمودار (4) پراکندگی ویژگی‌ مهارت اجتماعی دانش آموزان تیزهوش از دانش آموزان عادی بیشتر است و همچنین نقطه 50 درصدی دانش آموزان تیز هوش از دانش آموزان عادی بالاتر است و توزیع مهارت اجتماعی در دانش آموزان هیچکدام از دو گروه تیز هوش و عادی متقارن نیست و توزیع آن در دو طرف نقطه 50 درصدی اندکی متفاوت است.

در جدول (13) شاخص های آمار توصیفی نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدارس عادی و تیزهوش  شامل فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و خطای استاندارد میانگین گزارش شده است. و فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدارس عادی به ترتیب برابر 268 ، 41/56 و 76/13 و همان مقادیر برای دانش آموزان مدرسه تیزهوشان به ترتیب برابر 51، 14/61 و 48/13 است. برای بررسی فرضیه از آزمون t با واریانسهای ادغام شده به شرح جدول (14) استفاده شده است. چون مقدار F محاسبه شده (062/0= F)  معنی دار نیست چون مقدار سطح معنی‌داری از 05/0 است (05/0<025/0= sig) با توجه به جدول (14) چون مقدار t محاسبه شده (255/2 =t) با درجه آزادی (317= d.F) در سطح کمتر از 05/0 معنی دار است و  با اطمینان بیش از 95/0 می توان ادعا کرد که بین میانگین نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدارس تیزهوش و عادی تفاوت  معنی داری وجود دارد و چون میانگین نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدرسه تیزهوشان بیشتر از مدارس عادی است فرض صفر رد و فرض تحقیق تأیید می شود و می‌توان با اطمینان بیش از 95/0 ادعا کرد که میانگین  نمرات مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدرسه تیزهوشان بیشتر از دانش آموزان مدرسه  عادی است و   این نتیجه همسو با نمودار جعبۀ شمارۀ (4) است.

 

 

بحث و نتیجه گیری

اغلب زمانی را که برای نزاع با یکدیگر سپری می کنیم بیشتر از زمان دوست داشتن ماست. روابط امروزی از فشارهایی چون بازار رقابت، آشفتگی جهانی، مسئولیت‌های مالی و انتظار موفقیت رنج می برد. کار فرمایان اغلب از زیردستان و همکاران شاکی هستند که تلاش زیاد نمی کنند و طبقات پایین از کارفرمایان که حق و حقوقشان را عادلانه پرداخت نمی‌کنند و با آنها مثل ماشین برخورد می شود، این داستانی دیرینه است. آنچه هوش هیجانی می خواهد به ما بیاموزد ایجاد روابط فردی و شغلی خود و ارتقاء و بهبود می باشد و در واقع رسیدن به موفقیت ها در زندگانی است.

ارتباط میان فردی اساس و شالوده هویت و کمال انسان است و مبنای اولیه پیوند وی با دیگران را تشکیل می دهد. مهارتهای اجتماعی مؤثر،موجب شکوفایی افراد و بهبود کیفیت روابط می شود.این درحالی است که مهارتهای اجتماعی غیرمؤثر جلوشکوفایی انسان رامی گیردو برای روابط، حکم سم را دارد و حتی روابط را تخریب می کند.انسانها درگیر ارتباط می شوند تا هویت پیدا کنند وپیوندهای خود را بادیگران عمیق تر می کنند ودر ضمن ،مشکلات خود و جامعه را رفع می کنند (وود،1384).

مهارتهای اجتماعی به عنوان یک تکلیف برای افراد جامعه برای بهتر زیستن لازم می باشد. جامعه شناسان و روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات اجتماعی به این نتایج رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خودو موقعیت خویش و عدم احساس کنترل و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آگاهی برای حل مشکلات و مسائل اجتماعی به شیوه مناسب، ریشه دارد. بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جوامع، گسترش روابط اجتماعی و آماده سازی افراد،  به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد.

با توجه به آنچه اشاره شد ونظر به اینکه توسعه ی جامعه در دنیای کنونی در گرو توسعه و پیشرفت علمی و فرهنگی افراد و مخصوصاً جوانان که ذخیره های انسانی و فکری کشورمان هستند می باشد، اهمیت توجه به جنبه های مؤثردرپیشرفت و تعالی آنان در تعلیم و تربیت بیش از پیش روشن می شود ولزوم تحقیق و تفحص بیشتررا در عوامل مؤثر در این پیشرفت، بویژه هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی و مؤلفه های آنها نمایان می کند.

سوال اول به بررسی رابطه بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان تیزهوش پرداخته است و نتایج حاصل بیانگر این است که بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان مدرسه تیزهوشان رابطه وجود ندارد و این نتیجه با نتیجه حاصل از تحقیقات شاته و مالوف (2001) مغایرت دارد و شاید یکی از دلایل مغایرت، ویژگی ها و امکانات فرهنگی و آموزشی و اجتماعی حاکم بر مناطق مختلف است.

سوال دوم به بررسی رابطه بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان مدارس عادی پرداخته است و نتیجه حاصل بیانگر این است که بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان مدارس عادی رابطه وجود ندارد و این نتیجه مغایر با نتایج حاصل از تحقیق رضویان شاد (1384) واینگلبرگ (2004) و کانگلوسی و پیترسون (1998) می‌باشد و دلیل مغایرت نتایج شاید این باشد که در رابطه‌ی بین هوش هیجانی و مهارت‌های اجتماعی عوامل موثرتر دیگری وجود داشته باشد.

سوال سوم به بررسی این موضوع می‌پردازد که کدام یک از مؤلفه‌های هوش هیجانی پیش‌بینی کننده مناسبی برای متغیر مهارتهای اجتماعی است و این نتیجه حاصل شد که در مرتبه اول، خودانگیزی بهترین پیش‌بینی کننده برای متغیر مهارت‌های اجتماعی بوده و در مدل دوم، مجموعه خودانگیزی و هوشیاری اجتماعی و در مدل سوم، مجموعه خودانگیزی، هوشیاری اجتماعی و خودکنترلی پیش‌بینی کننده مناسبی برای متغیر مهارت‌های اجتماعی می‌باشد و 5/92 % واریانس مربوط به مهارت اجتماعی  مربوط به واریانس مؤلفه‌ی خود انگیزی و 3/93 % واریانس مهارت اجتماعی مربوط به واریانس مؤلفه‌های خود انگیزی  و هوشیاری اجتماعی و 4/93% واریانس مهارتهای اجتماعی مربوط به واریانس مؤلفه‌های خود انگیزی و هوشیاری اجتماعی و خود کنترلی است و این نتیجه همسو با نتایج حاصل از تحقیقات رضویان شاد (1384) که به شکلی رابطه‌ی مؤلفه‌های هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی را مورد بررسی قرار داده و همچنین  با تحقیق گریتس و همکاران (2005) که در پی یافتن رابطه‌ی بین هوش هیجانی و سازگاری با شرایط دشوار محیط کار بود، می‌باشد.

سوال چهارم  به بررسی تفاوت میزان هوش هیجانی دانش آموزان تیز هوش و عادی پرداخته است و نتیجه حاصل از آزمون فرضیه ی سوم این است که بین میانگین نمرات هوش هیجانی دانش آموزان عادی و تیز هوش تفاوت معنی دار وجود دارد و میانگین نمرات هوش هیجانی دانش آموزان تیز هوش بطور معنی داری بیشتر از دانش آموزان عادی است و این نتیجه با نتایج حاصل از تحقیق انجام گرفته توسط آبرومز ( 1989) که به بررسی تفاوت مهارت های اجتماعی دانش اموزان تیز هوش و عادی پیش دبستانی پرداخته است، شباهت دارد.

سوال پنجم که به بررسی تفاوت مهارتهای اجتماعی دانش آموزان تیز هوش و عادی پرداخته است و نتیجه اینکه بین مهارت های اجتماعی دانش آموزان تیز هوش و عادی تفاوت معنی داری وجود دارد و میانگین نمرات مهارت های اجتماعی دانش آموزان تیز هوش بیشتر از دانش آموزان عادی است و این نتیجه همسو با نتیجه حاصل از تحقیق انجام گرفته توسط آبرومز (1989) است که ایشان هم به این نتیجه رسیده بودند که مهارت های اجتماعی دانش آموزان تیز هوش از کودکان متوسط بیشتر است.

 

پیشنهادات

- مدرسه از جایگاه ویژه ای در پرورش هوش هیجانی به عنوان مؤلفه تاثیر گذار در روند تکامل جنبه‌های تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان برخوردار است. بنابراین ضرورت دارد که در برنامه های رسمی و غیر رسمی مدارس جایگاه ویژه ای برای پرورش مهارتهای هیجانی دانش آموزان در نظر گرفته شود.

- آموزش مهارتهای اجتماعی نباید محدود به کودکان باشد بلکه نوجوانان و جوانان و بزرگسالان نیازمندی را که اجتماعی شدن آنها با مشکل مواجه شده است در بر گیرد. به بیان دیگر آموزش مهارتهای اجتماعی باید از یک سو به عنوان بخشی از آموزش همگانی و از سوی دیگر به مثابة بخشی از آموزش بزرگسالان تلقی شود.

- در برنامه های رسمی و غیر رسمی مدارس جایگاه ویژه ای برای پرورش مهارتهای اجتماعی و هوش هیجانی دانش آموزان در نظر گرفته شود.

- نظر به اهمیت هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی در زندگی پیشنهاد می شود که در مدارس جهت استفاده از روشهای آموزش هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی، برنامه ریزی و هماهنگی لازم از طرف مدیران و معلمان و سایر دست‌اندرکاران برنامه های آموزشی و پرورشی بعمل آید.

 

 

 

منابع و مآخذ

-   پارسا، ن (1383)،هوش هیجانی ،تهران:رشد،چاپ سوم.

-   رضویان شاد، م(1384)،رابطه هوش هیجانی باسازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی،پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.

-   سلیمان زاده،ع(1388)، بررسی رابطه بین مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه شهرستان ملکان در سال تحصیلی 88-87 پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.

-   سیاروچی، ژ و همکاران(1383)،هوش عاطفی در زندگی روزمره ترجمه نوری امام زاده ای،اصغر و نصیری،حبیب ا..، اصفهان:نشر نوشته،چاپ اول.

-   کارتلج،جی و میلبرن،جی.اف(1372)،آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان،نظری نژاد،محمد حسین، مترجم ، مشهد:آستان قدس رضوی

-   گلمن، د(1382)،هوش هیجانی،ترجمه پارسا،نسرین.،چاپ دوم،تهران:رشد

-   گلمن، د(1383)،هوش هیجانی در کار،ترجمه:ابراهیمی،بهمن،جوینده،محسن،تهران: بهین دانش.

-   منصوری، ب (1380)، هنجاریابی پرسشنامه هوش هیجانی سیبریاشرینگ در بین دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاههای تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.

-   نظری،ش(1382)، بررسی مهارتهای اجتماعی دختران نوجوان سرآمد شاغل به تحصیل در مراکز آموزشی استعدادهای درخشان، غیرانتفاعی و عادی تهران، جواد اژه ای (گردآورنده)، ویژگیهای شخصیتی تیزهوشان در پژوهشهای روانشناختی در ایران، تهران: نشر سمپاد:468-450.

-   هارجی،ا و همکاران(1382)، مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میان فردی، چاپ سوم،تهران:رشد

-   وثوقی‌کیا (1383)، هوش هیجانی، تهران: دانشگاه الزهرا.

-   وود، ح، (1384)، ارتباطات میان فردی (روانشناسی تعامل اجتماعی)، ترجمه فیروز بخت، مهرداد، تهران: مهتاب

-  Bar–on, R., 1999, The Emotional Quotient Inventory (EQ-I).A Measure of Emotional Intelligence. Toronto, Canada: Multi- Health system.

-  Bar-on, R., 1997, The Emotional Quotient Inventory (EQ-I): Technical manual. Toronto: multi- Health system. INC...

-  Bar-on, R., 2000, Emotional Quotient Inventory (EQ-I).Handbook of   Emotional Intelligence .sanfrancisco: Jossey-Bass.

-  Goleman, D., 1998, working with Emotional Intelligence. Bantam book.

-  Goleman, D., 1997, working with Emotional Intelligence. New York: Bantam book.

-  Goleman, D., 1995, Emotional Intelligence, why is can matter more than IQ. New York: bantam book.

-  Gerits, L.etal., 2005, Emotional Intelligence profiles of Nurses caring for people with severe Behavior problems. Personality and Individual Differences, 36, 1,33-43.

-  Schotte, N.S., Malouff, J.M., Thorsteinsson, E.B., Bhullar, N., & Rooke, S.E., 2007, a Meta-analytic Investigation of Relation between Emotional Intelligence and Health. Personality and Individual Differences 42, 921-933.

 

---

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تبریز و استادیار تمام وقت

2 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد تبریز و استادیار تمام وقت

3- کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی

Emotional Intelligence-¹

مراجع

-   پارسا، ن (1383)،هوش هیجانی ،تهران:رشد،چاپ سوم.

-   رضویان شاد، م(1384)،رابطه هوش هیجانی باسازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی،پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز.

-   سلیمان زاده،ع(1388)، بررسی رابطه بین مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه شهرستان ملکان در سال تحصیلی 88-87 پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.

-   سیاروچی، ژ و همکاران(1383)،هوش عاطفی در زندگی روزمره ترجمه نوری امام زاده ای،اصغر و نصیری،حبیب ا..، اصفهان:نشر نوشته،چاپ اول.

-   کارتلج،جی و میلبرن،جی.اف(1372)،آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان،نظری نژاد،محمد حسین، مترجم ، مشهد:آستان قدس رضوی

-   گلمن، د(1382)،هوش هیجانی،ترجمه پارسا،نسرین.،چاپ دوم،تهران:رشد

-   گلمن، د(1383)،هوش هیجانی در کار،ترجمه:ابراهیمی،بهمن،جوینده،محسن،تهران: بهین دانش.

-   منصوری، ب (1380)، هنجاریابی پرسشنامه هوش هیجانی سیبریاشرینگ در بین دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاههای تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.

-   نظری،ش(1382)، بررسی مهارتهای اجتماعی دختران نوجوان سرآمد شاغل به تحصیل در مراکز آموزشی استعدادهای درخشان، غیرانتفاعی و عادی تهران، جواد اژه ای (گردآورنده)، ویژگیهای شخصیتی تیزهوشان در پژوهشهای روانشناختی در ایران، تهران: نشر سمپاد:468-450.

-   هارجی،ا و همکاران(1382)، مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میان فردی، چاپ سوم،تهران:رشد

-   وثوقی‌کیا (1383)، هوش هیجانی، تهران: دانشگاه الزهرا.

-   وود، ح، (1384)، ارتباطات میان فردی (روانشناسی تعامل اجتماعی)، ترجمه فیروز بخت، مهرداد، تهران: مهتاب

-  Bar–on, R., 1999, The Emotional Quotient Inventory (EQ-I).A Measure of Emotional Intelligence. Toronto, Canada: Multi- Health system.

-  Bar-on, R., 1997, The Emotional Quotient Inventory (EQ-I): Technical manual. Toronto: multi- Health system. INC...

-  Bar-on, R., 2000, Emotional Quotient Inventory (EQ-I).Handbook of   Emotional Intelligence .sanfrancisco: Jossey-Bass.

-  Goleman, D., 1998, working with Emotional Intelligence. Bantam book.

-  Goleman, D., 1997, working with Emotional Intelligence. New York: Bantam book.

-  Goleman, D., 1995, Emotional Intelligence, why is can matter more than IQ. New York: bantam book.

-  Gerits, L.etal., 2005, Emotional Intelligence profiles of Nurses caring for people with severe Behavior problems. Personality and Individual Differences, 36, 1,33-43.

-  Schotte, N.S., Malouff, J.M., Thorsteinsson, E.B., Bhullar, N., & Rooke, S.E., 2007, a Meta-analytic Investigation of Relation between Emotional Intelligence and Health. Personality and Individual Differences 42, 921-933.