پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 9,997 |
| تعداد مقالات | 83,560 |
| تعداد مشاهده مقاله | 77,801,249 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,843,894 |
بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با انواع هویت در دانش آموزان دختر سوم راهنمایی شهر تبریز سال تحصیلی 89-1388 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقاله 4، دوره 2، شماره 6، شهریور 1388، صفحه 81-98 اصل مقاله (177.69 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سید داود حسینی نسب1؛ حمید پورشریفی پورشریفی2؛ ویدا محمدی3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه تبریز | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3کارشناس ارشد روانشناسی عمومی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| این پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با انواع هویت دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی تبریز با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی انجام گرفت، حجم نمونه مورد مطالعه 370 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه هویت بنیون و آدامز (OMEIS-2)، پرسشنامه شخصیتی نئو فرم کوتاه (NEO-FFI) بود. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین نوروزگرایی با هویت آشفته، بین نوروزگرایی با هویت تعویق افتاده، بین انعطاف پذیری با هویت زودهنگام، بین برون گرایی با هویت پیشرفته، بین وجدان گرایی با هویت پیشرفته، رابطه مثبت و معنی دار دیده شد. اما بین دلپذیری با هویت زود هنگام رابطه معنی دار دیده نشد. به نظر می رسد توجه به شخصیت دانش آموزان دختر می تواند در شکل گیری هویت آنها مفید باشد. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هویت؛ ویژگی های شخصیتی؛ دختران راهنمایی تبریز | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با انواع هویت در دانش آموزان دختر سوم راهنمایی شهر تبریز سال تحصیلی 89-1388
دکترسید داود حسینی نسب[1] دکتر حمید پورشریفی[2] ویدا محمدی[3] چکیده این پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با انواع هویت دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی تبریز با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی انجام گرفت، حجم نمونه مورد مطالعه 370 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه هویت بنیون و آدامز (OMEIS-2)، پرسشنامه شخصیتی نئو فرم کوتاه (NEO-FFI) بود. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین نوروزگرایی با هویت آشفته، بین نوروزگرایی با هویت تعویق افتاده، بین انعطاف پذیری با هویت زودهنگام، بین برون گرایی با هویت پیشرفته، بین وجدان گرایی با هویت پیشرفته، رابطه مثبت و معنی دار دیده شد. اما بین دلپذیری با هویت زود هنگام رابطه معنی دار دیده نشد. به نظر می رسد توجه به شخصیت دانش آموزان دختر می تواند در شکل گیری هویت آنها مفید باشد. واژه‌های کلیدی:هویت، ویژگی های شخصیتی ،دختران راهنمایی تبریز. مقدمه هویت یابی در دوران نوجوانی به موازات رشد فیزیکی، شناختی، اجتماعی و عاطفی اهمیت خاصی می یابد. بسیاری از نوجوانان با شور زیادی از خود سئوال می کنند که جایگاه اجتماعی من کجاست؟ شغل آیندهی من چیست؟ رشته ی تحصیلی من چه خواهد بود؟ و سرانجام با چه کسی ازدواج خواهم کرد؟ این سئوالات در واقع تلاش برای یافتن هویت است که در نحوۀ برخورد نوجوان با دیگران اثر می گذارد و با تغییر زمینه اجتماعی دچار دگر گونی می شود ( احدی و جمهری، 1385). یکی از روانشناسان معروف که نام او با « هویت یابی » در دوره نوجوانی تداعی می شود اریکسون است. او دورۀ نوجوانی را به عنوان پلی بین کودکی و بزرگسالی در نظر گرفته که دارای اهداف و ویژگی های خاصی می باشد، که این اهداف عبارتند از: الف) پذیرش تغییرات فیزیولوژیکی و جسمانی بلوغ ب) اکتساب استقلال ج) پیدایش یک هویت محکم و منسجم د) رشد الگوهای شناختی بزرگسالی (نقل از آدامز و مونته مایر، 1989).
اریکسون رشد انسان را به هشت مرحله تقسیم می نماید و هرمرحله را با خصایص و بحرانهای خاص توصیف می کند، به طوری که هدف هر مرحله، برطرف کردن آن بحران خاص می باشد. وی نوجوانی را زمان وقوع بحران هویت می داند او معتقد است زمانی که بحران هویت برطرف شود فرد به هویت متشکل و منسجم خود می رسد (نقل از حسین زاده، 1387). او معتقد است تا قبل از بلوغ و نوجوانی، شخصیت فرد وحدت و هماهنگی ندارد، با گذر از این مراحل است که وحدت هماهنگی درونی، خودپذیرش و ثبات نسبی سازمان «من» کسب میشود. نوجوان در تمام کشمکشها و تلاش های خویش، درپی کشف هویت است. وی میل دارد جا، مقام و مکان، مفهوم و معنی خویشتن خویش را بیابد، آن را بازسازی کند و یا دگرگون سازد و از نو پی ریزی نماید. این جریان سرتا سر وجود و هستی او را به خود مشغول می کند (نقل از نقی زاده، 1387). او معتقد است که عمدهترین تکلیف یک نوجوان حل بحران « هویت در برابر سردرگمی نقش» است. برای رسیدن به هویتی کم و بیش با ثبات، نوجوان باید نیازها و آرزوها و تواناییهای خود را به شکل تازهای سازماندهی کند، تا از این طریق بتواند خود را با انتقادات موجود در جامعه وفق دهد ( احدی و جمهری، 1385). بحران هویت که اریکسون (1959) حل آن را نشانه پیروزی و رسیدن به تعادل خود دورۀ نوجوانی می داند، بحران خودیابی و تشکیل شخصیت است. در تعریف هویت، استمرار شخصیت به عنوان یک واژه کلیدی به کار میرود. استمرار شخصیت به این معنی است که فرد در طول زمان و مکان همان شخص است و نه شخص دیگر. در این حالت هم خود فرد و هم دیگران او را «همان فرد» تشخیص داده و می شناسند. این نوع از هویت معمولاً با استفاده از نام، حالات و موقعیت اجتماعی، حرفه ، نشانی و نظایر آن بیان میشود . مارسیا[4]پس از اریکسون به این نتیجه رسید که شکل گیری هویت در مراحل مختلفی صورت میگیرد. به عقیده وی نوجوانان در پیشرفت خود به سوی یک هدف منسجم چهار حالت را پشت سر میگذارند. این چهار حالت هویت عبارتنداز: 1- هویت آشفته: در این حالت به ندرت تعهدی نسبت به اشخاص، عقاید، اصول وجود دارد. در عوض تاکید عمده برای زندگی در لحظه حاضر می باشد. همچنین به نظر می رسد فرد از درون خالی است و یا فاقد خود بوده و سرگردان می باشد. 2- هویت زود شکل گرفته: از مشخصات آن اجتناب آزادانه است. فرد بیشتر توسط دیگری جهت داده می شود تا توسط خودش، نقشی را که افراد قدرتمند یا دوستان با نفوذ به او توصیه می کنند، با فراغ بال میپذیرند. به نظر میرسد که فرد از مسئولیتی که به دنبال آزادی وجود دارد، میترسد. 3- هویت به تعویق افتاده: این نوع هویت معمولاً نتیجه یک تصمیم سنجیده و یا تعمق می باشد که فرد به خود فرصت می دهد تا از فشار ناشی ازمدرسه، دانشگاه و یا اولین شغل تا حدی خلاصی یابد. هدف این است که فرصتی برای نفس کشیدن ایجاد شود تا طی آن فرد جنبه های روانی خود و حقیقت عینی را بهتر کشف کرده و بشناسد. 4- هویت موفق یا پیشرفته : مارسیا، هویت موفق را تقریباً شامل رویاروئی و با بحرانهای شخصی و تصمیم گیری متفکرانه می داند. فرد نسبت به انتخاب های گوناگون و دشواری که زندگی برایش فراهم نموده، آگاه می گردد و این تقریباً رسیدن به مرحله میان واگرائی است که پیاژ مطرح می نماید. انتخابی که میکند، همراه با تعهد می باشد، تعهدی که منابع روانی فرد را در خدمت به رسیدن هدفی قرار میدهد(نقل از حسین زاده، 1387).
با این حال کیفیت و کمیت تجارب آدمی و ویژگی های شخصیتی وتغییرات محیطی، در چگونگی مواجهه وی با چالش های زندگی نقش ماندگار بر جا می گذارد و حتی در هویت یابی نوجوانان نیز نقش دارد. تدریجاً مهارت های ویژه نهادینه شده، در فرد به وجود می آید که او را در تقابل تغییرات زندگی همراهی می کنند (موس و بیلینگ[5]، 1990). مککری و کوستا شخصیت را در امتداد پنج بعد یا پنج عامل اصلی شامل نوروزگرایی[6]، برونگرایی[7]، انعطافپذیری[8]، دلپذیر بودن[9] و باوجدان بودن[10] توصیف کردند. نوروزگرایی به تمایل برای تجربة اضطراب، تنش، خودخوری، خصومت، کم رویی، تفکر غیرمنطقی، افسردگی و عزت نفس پایین اطلاق میشود. برونگرایی به تمایل برای مثبتبودن، قاطعیت، تحرک، مهربانی و اجتماعی بودن گفته میشود. انعطافپذیری عبارت است از تمایل به کنجکاوی، هنرنمایی، خردورزی، با وجدانبودن، روشنفکری و نوآوری و همسازی به تمایل برای گذشت، مهربانی، سخاوتمندی، اعتمادورزی، همدلی، فرمانبرداری، فداکاری و وفاداری اطلاق میشود. با وجدان بودن عبارت است از تمایل به سازماندهی، کارآمدی، قابلیت اعتماد، خویشتنداری، پیشرفت‌گرایی، منطق‌گرایی و تعمق (بشارت، 1386). در پژوهش دولینجر[11] (2002) که در ارتباط با سبک های هویت و پنج عامل شخصیت صورت گرفت، نتایج حاکی از این بود که : بین سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری و ویژگی های شخصیتی، برون گرایی و دلپذیر بودن و با وجدان بودن رابطه مثبت وجود دارد، برون گرایی یک رابطه مثبت با هویت اطلاعاتی دارد اما یک رابطه منفی با هویت هنجاری، اما هویت پراکنده و اجتنابی یک رابطه مثبت با ویژگی های شخصیتی و روان رنجوری دارد و یک رابطه منفی با ویژگی های شخصیتی دلپذیر بودن وبا وجدان بودن. ماللری طرحی ارائه کرد که یافته های بعدی مارسیا از آن حمایت کردند. در این طرح اولیه هر دو جفت از چهار پایگاه هویت من مارسیا همبستگی منفی بالا داشتند که اساسا ابعاد دوقطبی را به وجود آوردند، که عبارتند از: هویت موفق در برابر هویت آشفته و هویت دیررس در برابر هویت زود هنگام. طبق این طرح شخص با هویت موفق، مستقل و اثربخش بوده و ارزش های منسجم و روابط گرمی با دیگران دارد. بنابراین هویت موفق، انسجام انواع متفاوتی از ویژگی های شخصیت را منعکس می سازد که شامل سودمندی روابط بین فردی و ارزش های شخصی است. درمقابل شخص با هویت آشفته دچار تعارض است، نیازها و اهدافش در این که به سمت نوعی از تعهد که زیربنای هویت است گرایش یابند، دچار مشکل است. شخصی که در مهلت خواهی (تعویق افتاده) است، سرکش، مضطرب و درون گراست و نسبت به تغییرات و ایده های جدید باز است، در حالی که شخص با هویت زود هنگام تا حد زیادی کنترل یافته بوده و با مردم به شکل متعارف در ارتباط است (هلن و استوارت، نقل از حسین زاده،۱٣۸٧). آگاهی از ویژگی های شخصیتی، برای مقابله مؤثر با مشکلات زندگی مفید و سودمند است. ازآنجائی که ویژگیهای شخصیتی عمیقاً با نحوۀ ادارک و تفسیر فرد از جهان و واکنش او به رویدادهای استرس زا مرتبط است، طبیعی است که برخی ویژگی های شخصیتی از ویژگیهای دیگر انعطافپذیرتر است. افرادی که دارای ویژگیهای شخصیتی انعطافناپذیر می باشند و همچنین کسانی که نمی توانند پاسخهای خود را با تقاضای یک موقعیت خاص منطبق سازند فاقد مهارت های زندگی بوده و بدترین واکنشها را به زندگی نشان می دهند(کلینیکه، 1386). با بررسی رابطه بین شخصیت و هویت دانش آموزان ، میتوان آگاهی لازم در جهت دست یابی به هویت موفق که گامی در جهت ایجاد شخصیت سالم آنها می باشد، اقدامات لازم را انجام داد. چرا که دانش آموزان آینده سازان جامعه هستند و توجه کردن به آنها از ضروریات است.با توجه به مطالب و نظریه های ذکر شده، هدف کلی انجام این تحقیق، تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با انواع هویت در دانش آموزان دختر سوم راهنمایی تبریز می باشد.
سوالها و فرضیههای تحقیق میزان مولفه های چهارگانه هویت تا چه اندازه است؟ میزان مولفه های پنج گانه شخصیت تا چه اندازه است؟ بین نوروزگرایی با هویت آشفته رابطه وجود دارد. بین نوروزگرایی با هویت تعویق افتاده رابطه وجود دارد. بین انعطافپذیری با هویت زود هنگام رابطه وجود دارد. بین دلپذیری با هویت زود هنگام رابطه وجود دارد. بین برون گرایی با هویت پیشرفته رابطه وجود دارد. بین باوجدان بودن با هویت پیشرفته رابطه وجود دارد. روش شناسی پژوهشی تحقیق حاضر از نظر کنترل شرایط پژوهش یک مطالعة پیمایشی[12] و از نظر زمانی یک مطالعة مقطعی[13] می باشد که گردآوری داده‌ها با پرسشنامه های استاندارد شده ،شخصیت و هویت انجام شده است. در کل یک مطالعه همبستگی است. جامعة آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی شهر تبریز در170 مدرسه می باشد که در سال 1388 تعداد آنان طبق آخرین آمار از سازمان آموزش و پرورش شهرستان، 12.748 نفرمی باشد که از بین آنها طبق فرمول تعیین حجم نمونة کوکران با خطای 01/0 و دقت برآورد 05/0= d و حداکثر واریانس 25/0= pq حدود 370نفر به طور تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. شیوه نمره گذاری و تفسیر نمرات هویت بدین ترتیب است که این پرسشنامه از 64 آیتم تشکیل شده و شامل چهار خرده مقیاس آشفته، زودشکل گرفته، تعویق افتاده و پیشرفته می باشد که هر یک شامل 16 سوال می باشندکه شیوه نمره گذاری در مقیاس طیف لیکرت به گونه ای است که از کاملا موافق تا کاملا مخالف به ترتیب نمره های 6 تا 1 تعلق می گیرد و .دامنه هر یک از چهار مولفه بین 16 و 96 می باشد که تفسیر هر یک از مقیاسها به این شرح است: در حالت هویت آشفته نمره 53 و بالاتر نشان دهنده وجود هویت آشفته در نوجوان است.درحالت هویت زود شکل گرفته نمره 53 و بالاتر نشان دهنده تشکیل هویت زود شکل گرفته می باشد. درحالت هویت به تعویق افتاده نمره 63 و بالاتر نشانگر وجود هویت تعویق افتاده در نوجوان می باشدو در حالت هویت پیشرفت نمره 73 و بالاترنشانگر تشکیل این نوع هویت در نوجوان می باشد. شامل پنج مولفه نوروزگرایی، برون گرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و وجدان گرایی می باشد که هر یک طی 12 سوال در مقیاس طیف 5 گزینه ای لیکرت سنجیده شده است که دامنه هر یک از مولفه های 5گانه شخصیت بین 12 تا 60 می باشد. هر چه نمره ها بیشتر باشند، بیانگر وجود آن نوع ویژگی شخصیتی در فرد می باشد. جهت سنجش پایایی مولفه های هویت: کارلسون با انتخاب 162 دانشجو، همسانی درونی 69/0 برای خرده مقیاس هویت آشفته، 81/0 برای خرده مقیاس زودشکل گرفته، 66/0 برای خرده مقیاس هویت به تعویق افتاده و 76/0 برای خرده مقیاس هویت پیشرفته با میانگین 77/0 بدست آورد (بنیون و آدامز، نقل از آقا سلطانی، 1378). برای ارزیابی اعتبار ملاکی پرسشنامه شخصیتی نئوفرم کوتاه (NEO–FFI) از همبستگی بین دو فرم گزارش شخصی(فرمS) و ارزیابی مشاهده گر(فرم R) استفاده شده است. که میزان همبستگی در پنج عامل اصلی و 30 رویه است. در بین عوامل اصلی حداکثر همبستگی به میزان 66/0 در عامل برونگرایی(E) و حداقل آن به میزان 45/0 در عامل دلپذیر بودن (A) است. در بین رویه ها حداکثر همبستگی به میزان 70/0 در رویه اعتماد و حداقل آن به میزان 29/0 در رویه های انعطاف پذیردر احساسها و دلرحم بودن دیده می شود. برای ارزیابی پایائی پرسشنامه شخصیتی نئوفرم کوتاه(NEO–FFI)شارون وهمکارانش ضریب پایائی 86/0 برای روان رنجور خوئی (نوروتیسم) و 77/0 برای برونگرائی، 73/0 برای انعطاف پذیری، 86/0 برای دلپذیر بودن و 81/0 برای با وجدان بودن را گزارش کرده اند آلفای کرونباخ توسط واین و همکارانش بدین ترتیب است: 89/0= A، 60/0= C، 74/0= N، 76/0= O در ایران ضریب پایائی بدست آمده برای C. A. O. E. N به ترتیب 83/0، 75/0، 80/0، 79/0، 79/0 بوده است (گروسی،1380).
یافته‌هاو بحث و تفسیردر مقاله حاضر ابتدا به توصیف متغیرهای فردی و سازه‌های بررسی شده پرداخته‌ایم، سپس بررسی روابط متغیرها با استفاده از آزمونهای دو متغیری انجام شده است.
در نمودار ذیل ملاحظه می گردد مولفه های چهارگانه هویت دانش آموزان ذیل به شرح ذیل می باشد: هویت آشفته : نمره 18/50 و کمتر از نمره 53 می باشد بنابراین این نوع هویت در بین دانش آموزان شکل نگرفته است.هویت زودهنگام: با نمره 76/49 و کمتر از نمره 53 می باشد.بنابراین این نوع هویت نیز در بین دانش آموزان شکل نگرفته است.هویت تعویق افتاده: با نمره 98/64 و بیشتر از نمره 63 می باشد. بنابراین این نوع هویت در بین دانش آموزان شکل گرفته است.هویت پیشرفته: با نمره 78/67 و بیشتر از نمره 73می باشد. بنابراین این نوع هویت نیز در بین دانش آموزان شکل گرفته است.
در نمودار ذیل ملاحظه می گردد مولفه های پنج گانه شخصیت دانش آموزان مورد مطالعه به شرح زیر می باشد: نوروزگرایی 52%، برون گرایی 59%، انعطاف پذیری54%، دلپذیر بودن 53% و وجدان گرایی 60% میباشد.همانگونه که در نمودار نیز ملاحظه می گردد مولفه وجدان گرایی از سایر مولفه های شخصیت بیشتر در بین دانش آموزان پرورش یافته است.
آزمون فرضیه ها با توجه به آزمون های همبستگی انجام گرفته ملاحظه می گردد از بین 6 فرضیه جدول ذیل، فقط یک فرضیه که مشخص گردیده ، رد شد و 5 فرضیه دیگر با شدتهای مختلف تایید گریدند.
نتیجه‌گیری و بحث و تفسیر یافته های موجود از طریق ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین نوروزگرایی و هویت آشفته رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد و سطح معنی داری آزمون 000/0= P و زیر 05/0 می باشد. این یافته با یافته های پژوهش های قبلی از جمله (کروگر، 2000 ؛ دولینجر، 2002 ) و همچنین با یافته های (ماللری به نقل از حسین زاده ،1387 و پاشا و همکاران به نقل از فارسی نژاد،1384) همسو می باشد. آنها در تبیین این یافته ها به نقش شکل گیری موفق هویت فردی در نوجوانی براساس تجربیات حاصل از برخورد صحیح اجتماعی تاکید می کنند و نیز بر این باورند که نوجوان باید خود را بشناسد و از دیگران جدا سازد تا تعادل روانی وی تضمین شود، ولی اگر سرخوردگی و عدم اطمینان جایگزین گردد و به جای تماس با مردم، نوجوان گوشه گیر و به جای تحرک به رکود گراید، به نابهنجاری و هویت آشفته دست می یابد(کلارک، 1992). یافته های موجود از طریق ضریب همبستگی پیرسون در نشان می دهد که بین نوروز گرایی و هویت تعویق افتاده رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد و سطح معنی داری آزمون 001/0= P و زیر 05/0 می باشد. این یافته با یافته های پژوهشی قبلی از جمله (دولینجر، 2002) و( اریکسون و ماللری ه نقل از حسین زاده،1387؛ پاشا و همکاران به نقل از فارسی نژاد ،1384) همسو می باشد. مارسیا معتقد است تعویق در هویت، ویژگی افرادی است که براساس اهداف خود، فعالانه در جستجوی تحقق هویت اند ولی در راه اهداف انتخابی، ملاک تلاشهای آنها جهت رسیدن به تعهدات است (نقل از حسین زاده 1387) و همچنین گلاسر معتقد است که هویت به تعویق افتاده، فرصت مناسبی به نوجوان می دهد تا امکانات موجود را ارزیابی کند تا با تجربه شرایط متنوع، بتواند نقش ایده آل خویش را در جامعه پیدا کند و از آن طریق جایگاه خویش را ترسیم کند، این گونه دانش آموزان امکانات بیشتری پیش روی خود دارند تا با تجربه آن امکانات، به ترسیم جایگاه مطلوب خویش در جامعه دست یابند(همان منبع). یافته های موجود از طریق ضریب همبستگی پیرسون در نشان می دهد که بین انعطاف پذیری و هویت زود هنگام همبستگی معنی دار و مثبت وجود دارد و سطح معنی داری آزمون 02/0= P و زیر 05/0 می باشد. این یافته با یافته های پژوهش قبلی از جمله (مارسیا و فرودمن به نقل از آقاسلطانی،1378 و ماللری به نقل از حسین زاده،1387) همسو می باشد. ولی با یافته های (آرچر و واترمن به نقل از برک ،2003 و پاشا و همکاران به نقل از فارسی نژاد ،1384) غیر همسو می باشد.در دیدگاه مارسیا، افراد با هویت زود شکل گرفته توسط دیگری جهت داده می شود و نقشی که افراد قدرتمند یا دوستان بانفوذ به او توصیه می کنند، با فراغ بال می پذیرد. بنابراین این دو متغیر نمی توانند با همدیگر رابطه داشته باشد (نقل از حسین زاده، 1387). یافته های موجود از طریق ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین دلپذیری و هویت زود هنگام رابطه ای وجود ندارد و سطح معنی داری آزمون 7/0= P و بالای 05/0 است. بنابراین بین این دو متغیر همبستگی وجود ندارد. این یافته، با یافته های پژوهش هی قبلی از جمله (مارسیا، 1980 ؛ کروگر، 2000 ؛ بروزنسکی، 1993 ) (پاشا و همکاران، به نقل از فارسی نژاد،1384) همسو می باشد و با یافته های (دولینجر، 2002) غیر همسو می باشد.دلپذیری با صفاتی همچون همکاری، گذشت و مهربانی و همدردی و خویش مشربی و اعتماد توصیف می شود (مک کری و جان، 1992). در مقابل هویت زود هنگام ویژگی افرادی است که بیشتر توسط دیگری جهت داده می شود تا توسط خودش. به نظر می رسد که فرد مسئولیتی که به دنبال آزادی وجود دارد می ترسد (نقل از حسین زاده). یافته های موجود از طریق ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین برون گرایی و هویت پیشرفته رابطه معنادار و مثبت وجود دارد و سطح معنی داری آزمون 000/0= P و زیر 05/0 می باشد. این یافته، با یافته های پژوهش های قبلی از جمله (اسپرینتال و کولینز، 1995 ؛ واترمن، 1982 ؛ مارسیا، 1980؛ دولینجر، 2002 ) (مارسیا و فردمن به نقل از آقاسلطانی،1378 و ماللری به نقل از حسین زاده،1387) همسو می باشد. در تبیین یافته های فوق چنین می توانیم بگوییم که برون گرایی، آمادگی فرد را برای تجربه حوادث لذت بخش افزایش می دهد و این آمادگی ها می تواند به فرد کمک کند تا مخصوصا در حوزه روابط شخصی و اجتماعی کارآمدتر ظاهر شود که باعث پیشرفت در هویت فرد می شود (واتسون و کلارک، 1992). ویژگی دیگر برون گرایی شامل مثبت بودن، قاطعیت و اجتماعی بودن است که نیز می توانند به سهم خود آمادگی های فرد را در زمینه روابط و عواطف اجتماعی تقویت کنند و از این طرفی باعث تقویت هویت فرد شوند (جان، 1989). و نیز افراد برونگرا نسبتاً سطوح بالائی از شادی و انرژی و علاقه را از خودشان می دهند (واتسون و هیو بارد، 1996). یافته های موجود از طریق ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین وجدان گرایی و هویت پیشرفته رابطه معنادار و مثبت وجود دارد و سطح معنی داری آزمون 001/0=P وزیر 05/0 می باشد. این یافته ، با یافته های پژوهش های قبلی از جمله ( دولینجر2002) همسو می باشد. در تبیین این یافته ها به نقش وجدان گرایی در پیشرفت هویت اشاره دارد چرا که افراد با وجدان بالا، معمولاً وظیفه شناس ، منظم و قابل اعتماد هستند و رفتارهایی جهت دهی شده به سوی هدف دارند (نقل از مهبد، 1388) و نیز افرادی که در وضعیت هویت موفق و پیشرفته به سر می برند. به احتمال زیاد دارای خصایص وجدان گرایی بوده اند، چرا که از ویژگی این نوع هویت از دیدگاه مارسیا فرد نسبت به انتخاب های گوناگون و دشواری که در زندگی برایش فراهم نموده، آگاه می گردد. و تصمیم گیری متفکرانه ای انجام می دهد. (نقل از حسین زاده، 1387 ).
پیشنهادهای تحقیق از پیشنهادات این تحقیق این است که برای والدین نیز جلسات آموزشی تربیت داده شود تا آنها محیط غنی تری برای فرزندان خود فراهم کنند، تا آنها بتوانند در مسائل اجتماعی انعطاف پذیری بیشتری از خود نشان دهند. و همچنین پیشنهاد می شود راه های کسب هویت در محتوی دروسی مانند علوم اجتماعی و پرورشی گنجانده شود. و از ابزارهایی غیر از پرسشنامه برای اندازه گیری متیغرها استفاده شود.
منابع و مآخذ: - آقاسلطانی، س. (1378). بررسی رابطه بین هویت و خلاقیت در بین دانشجویان سال اول دانشگاه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان. - احدی، ح. جمهری، ف. (1385). روانشناسی رشد2 (نوجوانی، جوانی، میانسالی، پیری) تهران: انتشارات پردیس. بشارت،م ع. رضازاده، م. فیروزی، م. حبیبی، م. (1386). بررسی تاثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی در مرحله انتقال از دبیرستان به دانشگاه. مجله علوم روانشناختی. دوره 4، شماره13، ص37-26. - بشارت،م ع. رضازاده، م. فیروزی، م. حبیبی، م. (1386). بررسی تاثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی در مرحله انتقال از دبیرستان به دانشگاه. مجله علوم روانشناختی. دوره 4، شماره13، ص37-26. - حسین زاده، م. (1387). بررسی نقش تغییرات سبک های هویت یابی و شیوه های مقابلهای در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد. - فارسی نژاد، م. (1384). بررسی رابطه سبک های هویت با سلامت اجتماعی و خودکارآمدی. پایان نامه دانشگاه تهران: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. - کاشی پزها،ج. (1384). بررسی رابطه بین تیپ های شخصیتی و شغل در پرسنل هوایی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد رودهن. - کلینیکه کرسیس، ال. (1386). مهارت های زندگی. ترجمه محمدخانی. تهران: انتشارات رسانه تخصصی. - گروسی فرشی،ن. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت. تبریز: انتشارات جامعه پژوه، نشر دانیال. - مهبد،ن.(1388). بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی و رضایت زناشویی زوجین شهر تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تبریز. - نقی زاده، ع. (1387). ارتباط سبک های هویت، اختلالات شخصیت و رفتارهای پرخطر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک. پایان نامه کارشناسی ارشد.
- Adams, C. R. & montemayor, R. (1989), Biology of adolescent behavior and development. New Yourk: sage publication. - Berk. L. (2003), Developmental psychology. Scientific American MC Graw, hill press. - Clark, L.A. (1992), on traits and temperament: General and specific factors of emotional experience and their relation to the Five-Factor model. Journal of personality, 60, 44-476. - Dollinger, stepanic. C.M. Clancy. (2002), Identity, styles and the Five- Factor model of personality. American: Basic Books. - Erikson, E. (1959),Identity and the life cycle Newyork: International universities press, Inc. directions (pp.201- 271). Newyork: springer. - GuilFord.R.(1959), Measuring marital satisfaction in three generations: positive and negative dimensions. Journal of marriage and the family, 39, 381, 298. - Harige. O., Saunders, C. & Dickson, D. (1994), social Skills in interpersonal communication. Landau: Routledye. - John, O.P. (1989), Towards a taxonomy of personality descriptors. In D.M. Buss, & N. Cantor (Eds.), personality psychology: recent trends and emerging - Killgore, W.& Yyrgelun, D.,(2006), Neural correlates buff emotional intelligence in adolescent children, 7(2): 140-510. - Marcia, J.E. (1980), Identity in adolescence in J.Adelson (Ed). Hand book of ad descent Psychology. Newyourk: Wiley. - Mccrae, R & john, O.P (1992), An introduction to the Five Factor model and its application. Journal of personality, 60, 175 215 - Moos, R. h, S Billings, P. (1990), Risk, resistance and psychological distress. Journal of Abnormal psychology, 90, 3-13. - Sprinthall, N.A & collins, W.A. (1995), Adolescent Psychology a developmental view (3nded). New yourk: by McGrow Hill, Inc. - Waterman, A.S. (1982), Identity development from adolescence to adulthood: an extension of theory and review of research Developmental Psychology 18 (3), 34-358. - Watson, D., & Hubbard, B. (1996), Adaptation style and disposititional structure: Coping in the context of the five factor model. Journal of personality, 64, 735-774. - Watson,D., & clark, A. (1992), On traits and temperament general and specific factors of emotional experience and their relation to the five factor-model journal of personality, 60(2): 44,476. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- آقاسلطانی، س. (1378). بررسی رابطه بین هویت و خلاقیت در بین دانشجویان سال اول دانشگاه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان. - احدی، ح. جمهری، ف. (1385). روانشناسی رشد2 (نوجوانی، جوانی، میانسالی، پیری) تهران: انتشارات پردیس. بشارت،م ع. رضازاده، م. فیروزی، م. حبیبی، م. (1386). بررسی تاثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی در مرحله انتقال از دبیرستان به دانشگاه. مجله علوم روانشناختی. دوره 4، شماره13، ص37-26. - بشارت،م ع. رضازاده، م. فیروزی، م. حبیبی، م. (1386). بررسی تاثیر هوش هیجانی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی در مرحله انتقال از دبیرستان به دانشگاه. مجله علوم روانشناختی. دوره 4، شماره13، ص37-26. - حسین زاده، م. (1387). بررسی نقش تغییرات سبک های هویت یابی و شیوه های مقابلهای در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد. - فارسی نژاد، م. (1384). بررسی رابطه سبک های هویت با سلامت اجتماعی و خودکارآمدی. پایان نامه دانشگاه تهران: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. - کاشی پزها،ج. (1384). بررسی رابطه بین تیپ های شخصیتی و شغل در پرسنل هوایی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد رودهن. - کلینیکه کرسیس، ال. (1386). مهارت های زندگی. ترجمه محمدخانی. تهران: انتشارات رسانه تخصصی. - گروسی فرشی،ن. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت. تبریز: انتشارات جامعه پژوه، نشر دانیال. - مهبد،ن.(1388). بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی و رضایت زناشویی زوجین شهر تبریز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تبریز. - نقی زاده، ع. (1387). ارتباط سبک های هویت، اختلالات شخصیت و رفتارهای پرخطر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک. پایان نامه کارشناسی ارشد.
- Adams, C. R. & montemayor, R. (1989), Biology of adolescent behavior and development. New Yourk: sage publication. - Berk. L. (2003), Developmental psychology. Scientific American MC Graw, hill press. - Clark, L.A. (1992), on traits and temperament: General and specific factors of emotional experience and their relation to the Five-Factor model. Journal of personality, 60, 44-476. - Dollinger, stepanic. C.M. Clancy. (2002), Identity, styles and the Five- Factor model of personality. American: Basic Books. - Erikson, E. (1959),Identity and the life cycle Newyork: International universities press, Inc. directions (pp.201- 271). Newyork: springer. - GuilFord.R.(1959), Measuring marital satisfaction in three generations: positive and negative dimensions. Journal of marriage and the family, 39, 381, 298. - Harige. O., Saunders, C. & Dickson, D. (1994), social Skills in interpersonal communication. Landau: Routledye. - John, O.P. (1989), Towards a taxonomy of personality descriptors. In D.M. Buss, & N. Cantor (Eds.), personality psychology: recent trends and emerging - Killgore, W.& Yyrgelun, D.,(2006), Neural correlates buff emotional intelligence in adolescent children, 7(2): 140-510. - Marcia, J.E. (1980), Identity in adolescence in J.Adelson (Ed). Hand book of ad descent Psychology. Newyourk: Wiley. - Mccrae, R & john, O.P (1992), An introduction to the Five Factor model and its application. Journal of personality, 60, 175 215 - Moos, R. h, S Billings, P. (1990), Risk, resistance and psychological distress. Journal of Abnormal psychology, 90, 3-13. - Sprinthall, N.A & collins, W.A. (1995), Adolescent Psychology a developmental view (3nded). New yourk: by McGrow Hill, Inc. - Waterman, A.S. (1982), Identity development from adolescence to adulthood: an extension of theory and review of research Developmental Psychology 18 (3), 34-358. - Watson, D., & Hubbard, B. (1996), Adaptation style and disposititional structure: Coping in the context of the five factor model. Journal of personality, 64, 735-774. - Watson,D., & clark, A. (1992), On traits and temperament general and specific factors of emotional experience and their relation to the five factor-model journal of personality, 60(2): 44,476. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,342 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,388 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||