مقایسه چکیده‌‌های تولیدی علوم انسانی و اجتماعی با سایر شاخه‌های علوم در پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات خوزستان و ارائه راه‌کارهای بهینه‌سازی (از لحاظ مطابقت بااستاندارد چکیده نویسی 214)

دانش شناسی

مقاله 8، دوره 8، شماره 30، آذر 1394، صفحه 97-113   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فریبا نظری¹؛ محسن حمیدی^{* 2}

¹گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²گروه کتابداری و اطلاع رسانی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق استاندارد چکیده‌نویسی (214 ISO) در چکیده­های فارسی پایان­نامه­های دوره­ی کارشناسی ارشد واحد علوم و تحقیقات خوزستان در سال­های 1390-1386 صورت گرفت.

روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی– تحلیلی و از نوع کاربردی است. در مجموع 3469 پایان‌نامه به منزله­ی جامعه­ی آماری­انتخاب شد. جهت تهیه­ی استانداردهای مورد نیاز و بررسی میزان انطباق آن­ها با استاندارد چکیده­نویسی، متن اصلی استاندارد بین­المللی ISO در چکیده نویسی و متن ترجمه­ی فارسی این استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های جمع­آوری شده با استفاده از نرم­افزار اس پی اس اس نسخه 21 تجزیه و تحلیل شد و با کمک فراوانی، درصد و شاخص‌های 2χ به شرح یافته­های پژوهش اقدام گردید.
یافته­ها: بیشترین سهم رعایت عناصر در چکیده نویسی، متعلق­ به عنصر جایگاه با سهم (3469) یا (100 درصد) و سپس مؤلفه اصطلاح­شناسی و روش­شناسی بوده و در آخرین رتبه مواد غیر ­متنی است. در زمینه بیان رتبه مورد دستیابی هر رشته تحصیلی از مجموع امتیازات، در اولویت­های نخست، رشته­های زبان انگلیسی، کتابداری و مشاوره و در بدترین موارد رشته‌های آبیاری و علوم سیاسی است.
نتیجه‌گیری: اهم نتایج نشان داد که به­طور متناوب و نه یکسان، از تمامی عناصر استاندارد 214 در نگارش چکیده­های این دانشگاه یا رشته­های موجود در آن بهره­گیری شده است که نتایج حاصل از آزمون تی تست فرضیه نیز موجب تائید آن گردید، و معلوم شد بیش از نیمی از چکیده پایان­نامه­های کارشناسی­ ارشد این دانشگاه با استاندارد 214 مطابقت دارند.

 

کلیدواژه‌ها

استاندارد ایزو 214؛ پایان‌نامه­های دانشگاهی؛ چکیده­نویسی؛ چکیده‌ها؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ علوم انسانی و اجتماعی؛ واحد علوم و تحقیقات خوزستان

مراجع

 استیری، ع. (1371). اصول چکیده­نویسی و کاربرد آن در       اطلاع­رسانی. فصلنامه مصباح، 2(1)،102-113.

استاندارد ایزو چیست؟ (1379). پردازشگر، 50، 42 – 60.

شعبانی، عسگری، همایی و سعادت (1390). بررسی میزان انطباق چکید­ه­ی فارسی پایان­نامه­های دوره­ی دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی اراک با استانداردهای چکید­ه­نویسی (ISO 214­) مدیریت اطلاعات سلامت، 8(3).

صدیق بهزادی، م. (1381). اصول چکیده نویسی براساس استاندارد ایزو 214 – 1976. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

فرقدان، س. (1386). بررسی میزان انطباق چکیده مقالات فصلنامه گنجینه اسناد با استاندارد بین­المللی ایزو 214. پایان نامه کارشناسی ارشدرشته کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

لنکستر، ف.(1383). آیا نمایه­سازی و چکیده­نویسی، آینده­ای ­خواهند داشت؟. ترجمه الف اصنافی. مجله الکترونیکی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران. 3(2).

مختاری، ح.(1382). انطباق چکیده مقاله­های مجلات دانشگاه‌های علوم­پزشکی با دستورالعمل ونکوور و استاندارد ایزو 214.    پایان­نامه کارشناسی­ارشد رشته کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.

Hans-V,D.L; Onwuegbuzie,A.J. (2010). Quality of abstract in articles submitted to a­ scholarly journal:A mixed methds case study of the journal research in the school.library and information. science research, 32, 53-61.

Hartley,J;Betts,L. (2009).Common weaknesses traditional abstract in the social science. journal of the American society for information science, 60, 2010-2018.

Hawkins, T.; Larson, S, E.; Caton, B. Q. (2003). Information Science abstracts: Tracking the literature of information science. Part 2: A new taxonomy for information scienc, Journal of The American Society for Information Science and Technology, 54(8), 771 – 781.

Jacsó, P. (2006). Open access to scholarly indexing/abstracting information. Online Information Review. 30(4), 461 – 468.

Sauperi,A.et al (2008). Compontents of abstract logical structure of scholarly abstract in pharmacology,society. journal of American society for information science and technology.9(9), 1420.

Tibbo.H.R. (1992). Abstracting across the 9 disclines: a content analysis of abstrscts from the natural sciences; the social sciences, and the humanities implication for abstracting. library and information science research, 14, 31-59.