مستورگان در آثار مولانا

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 11، دوره 1، شماره 2، اسفند 1388، صفحه 77-100   

نویسنده

معصومه خدادادی مهاباد

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا

چکیده

در مقاله­ی حاضر  تلاش شده است با دقت در آثار نظم و نثر مولانا (مثنوی، فیه ما فیه و مکتوبات) و نیز آثار مرتبط با زندگی و سلوک وی همچون مناقب العارفین به دیدگاه­های مولانا در خصوص زنان بپردازد.با توجه به آن که مولانا در مثنوی معنوی، از جماد و نبات و حیوان تا شخصیت­های گوناگون انسانی را به عرصه­ی داستان­ها می­کشاند تا شاه کارهای فکری و عرفانی خود را خلق کند، بررسی شخصیت­های زن در این داستان­ها، مدخلی است برای رسیدن به اندیشه­های ژرف این عارف و بلکه مصلح اجتماعی در باب زنان، زنانی که صاحب نامی شایسته­اند همچون مریم وآسیه و... و یا در پرده­ی خمول و گمنامی، اما دارای مقامات عارفانه­اند، در فیه ما فیه نیز مطالب متنوعی در زمینه­ی زنان است که با دقت در آنها به سرانجام فکری مولانا راه­گشا می­شویم. حسن و قبح سیرت زن در فیه ما فیه قابل بررسی است. مکتوبات به عنوان یکی از مهم ترین آثار در زمینه ی شناخت اندیشه ی مولوی هم از نظر پنهان نمانده است و با توجه به این که مکتوبات، همان نامه­های مولانا است که هر کدام مستند به خاطرات و اتفاقات و زندگی اجتماعی و خصوصی او است، رازهای بسیاری را برای شناخت واقعیات زندگی مولانا  بازگو می کند.
 
 

کلیدواژه‌ها

مولوی؛ مثنوی؛ فیه ما فیه؛ مکتوبات؛ زن

مراجع

1-  قرآن مجید

2-افلاکی، شمس الدین احمد، مناقب العارفین، به کوشش تحسین یازیجی، مهران، دنیای کتاب، 1362.

3-بیانی، دکتر شیرین، تیر 1385، مجله ی پیام تاریخ، ش 5، مقاله ی جایگاه زن در نزد مولانا جلال الدین.

4-پور نامداریان، دکتر تقی، رمز و داستان­های رمزی در ادب فارسی، تهران، علمی و فرهنگی، 1367.

5-زرین کوب، دکتر عبدالحسین، ارزش میراث صوفیه، تهران، امیرکبیر، 1369.

6-زرین کوب، دکتر عبدالحسین، زرین کوب، تهران، علمی، 1362.

7-زرین کوب، دکتر عبدالحسین، زرین کوب، تهران، علمی، 1366.

8-ستاری، جلال، سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران، نشر مرکز، 1373.

9-شمیسا، دکتر سیروس، شمیسا، تهران، فردوسی، 1373.

10- سورآبادی، قصص قرآن مجید، تصحیح یحیی مهدوی، تهران، دانشگاه تهران، 1347.

11- مولوی، جلال الدین محمد، فیه ما فیه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران، امیرکبیر، 1369.

12- مولوی، جلال الدین محمد، مثنوی، تصحیح نیکلسون، تهران، بهراد ، 1373.

13- مولوی، جلال الدین محمد، مکتوبات، تصحیح دکتر احمد رمزی، تهران، زوار ، 1364.

14- فروزانفر، بدیع الزمان، زندگانی مولانا جلال الدین محمد مولوی، تهران، زوار، 1361.

15- فروزانفر، بدیع الزمان، تهران، امیرکبیر، 1347.

16- گولپینارلی، عبدالباقی، مولانا جلال الدین، زندگی، فلسفه، آثار و گزیده هایی از آنها، ترجمه و توضیح دکتر توفیق سیجانی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363.

17- غزالی، امام محمد، نصیحه الملوک، تصحیح جلال همایی، تهران، هما، 1361.

18- همایی، جلال الدین، تفسیر مثنوی مولوی، تهران، آگاه، 1360.

19- همایی، جلال الدین، تفسیر مثنوی مولوی (داستان قلعه­ی ذات الصور یا دژ هوش ربا) ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران، 1349.