بن مایه‌های تعلیمی صور خیال (تشبیه) در شعر انقلاب اسلامی

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 4، دوره 5، شماره 15، خرداد 1392، صفحه 59-74   

نویسندگان

سید احمد حسینی کازرونی¹؛ محمد رضا کمالی بانیانی^{* 2}

¹استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاداسلامی ـ واحد بوشهر ـ ایران

²مربّی زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد ایذه ـ ایران

چکیده

بی‌شک، شاعر انقلاب در هر یک از زمینه‌های شعری به نوشتن و آفریدن گرایشی ذاتی داشته است و دیدش نسبت به انسان، جهان، مذهب، طبیعت و ... دگرگون گشته است. در شعر بیش از هر چیز، شاعر در پی حس کردن مفاهیم انتزاعی برای مخاطب است که در این روند از کارکردهای فراوانی بهره جسته است. مثلاً کارکرد رنگ یا تعبیرات و اصطلاحات جدیدی که با تعاملات فرهنگی نو پدید وارد شعر شده‌اند. در این راستا استفاده از صور خیال با بن مایه های تعلیمی ـ اخلاقی یکی از مهم‌ترین دست مایه‌های شعرای این دوره بوده است. در این مقاله ضمن اشاره به دگردیسی ساختاری صور خیال در شعر انقلاب اسلامی، به بررسی بن مایه‌های آن نیز پرداخته می‌شود. بن مایه‌های تعلیمی صور خیال در شعر انقلاب را عناصری همانند باورها و اعتقادات، عناصر انقلابی، عناصر خاص فرهنگ شهادت و ... در بر گرفته است.
 

کلیدواژه‌ها

صور خیال؛ تشبیه؛ تشبیهات انقلابی؛ فرهنگ شهادت

مراجع

1-    امین پور قیصر (1379)، گزینه، تهران: مروارید، چ سوم.

2-    باقری، ساعد (1372) ، شعر امروز، تهران: انتشارات بین المللی الهدی.

3-    بهبهانی سیمین (1370)، دشت ارژن، تهران: زوار، چ دوم.

4-    بهمنی محمدعلی (1377)، گزینه، تهران: دارینوش.

5-    بیگ آبادی، پرویز (1379)، گزیده، تهران: نیستان.

6-    جمالی، محمدخلیل (1378)، دختر صوفی، تهران: نیستان.

7- حسینی، حسن (1363)، هم صدا با حلق اسماعیل، مجموعه شعر، تهران: حوزه تبلیغات اسلامی.

8-    ده بزرگی احد (1378)، گزینه، تهران: نیستان.

9-    راکعی، فاطمه (1369)، سفر سوختن، تهران: همراه

10-           زیادی، عزیزالله (1367)، مشق نور، تهران: برگ.

11-           شاهرخی محمود (1367)، مجموعه شعر جنگ، تهران: امیرکبیر.

12-           شفیعی کدکنی محمدرضا (1380)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگه، چ هشتم. 

13-           شفیعی کدکنی، محمدرضا (1378)، هزاره دوم آهوی کوهی، تهران: بی‌نا.

14-           شمیسا، سیروس (1374)، بیان و معانی، تهران: فردوس.

15-           شمیسا، سیروس (1380)، نقد ادبی، تهران: فردوس، چ دوم.

16-           عبدالملکیان، محمدرضا (1366)، رباعی امروز، تهران: برگ.

17-           عزیزی احمد (1375)، کفش‌های مکاشفه، تهران: بین المللی الهدای.

18-   عزیزی، احمد (1375)، کفش‌های مکاشفه، تهران: انتشارات بین المللی الهدای، چ سوم.

19-           قزوه، علی رضا (1369)، از نخلستان تا خیابان، تهران: همراه.

20-           قنبری، ایرج (1367)، راه دریا، تهران: حوزه تبلیغات اسلامی.

21-           کاشانی سپیده (1378)، گزیده، تهران: نیستان.

22-           کاکایی، عبدالجبار (1369)، آوازهای واپسین، تهران: همراه.

23-           گرمارودی موسوی (1378)، گزیده، تهران: نیستان، چ دوم.

24-           مردانی نصرالله (1364)، خون نامه‌ی خاک، تهران: کیهان.

25-           مردانی، نصرالله (1378)، گزیده، تهران: نیستان، چ دوم.