بررسی همکاری علمی دانشگاه تبریز با کشورهای خارجی در پایگاه استنادی اسکوپوس

دانش شناسی

مقاله 2، دوره 8، شماره 31، اسفند 1394، صفحه 19-30   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

رشید جعفرزاده^{* 1}؛ علی جلالی دیزجی²

¹دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران

²استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر روشن کردن دامنه همکاری علمی دانشگاه تبریز با دانشگاه‌ها و مؤسسات خارجی در نمایه استنادی اسکوپوس است.

روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی است که به بررسی آن دسته از تولیدات علمی دانشگاه تبریز نمایه شده در پایگاه اسکوپوس می‌پردازد که با مشارکت کشورهای خارجی منتشر شده­اند که شامل 1044 مدرک است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار اکسل استفاده شد.
یافته‌ها: همکاری علمی دانشگاه تبریز با کشورهای خارجی از سال 1962 آغاز شده و حاصل این همکاری با رشد صعودی به 1040 تولید علمی مشترک برای دانشگاه تبریز رسیده است. پژوهشگران دانشگاه تبریز بیشترین میزان همکاری را با کشورهای امریکا، انگلیس و کانادا داشته‌اند. از نظر زمینه موضوعی بیشترین همکاری علمی دانشگاه تبریز با سایر کشورها در حوزه‌های فنی و مهندسی، شیمی، فیزیک و کشاورزی انجام گرفته است. از سوی دیگر دانشگاه ریرسون کانادا و دانشگاه استرالیای غربی فعال‌ترین مؤسسات علمی و پژوهشی خارجی در همکاری علمی با دانشگاه تبریز بوده‌اند.
نتیجه­گیری: نتایج حاکی از آن است که همکاری علمی بین المللی دانشگاه تبریز در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است بطوری که تعداد تولیدات مشترک آن با خارجی‌ها در سال 2011 به 168 رکورد رسیده بود. با وجود اینکه دانشگاه تبریز 19 درصد از تولیدات علمی خود در پایگاه استنادی اسکوپوس را با مشارکت خارجی منتشر کرده است، اما سطح و میزان همکاری پایینی را به ویژه در حوزه­های موضوعی علوم انسانی و اجتماعی دنبال کرده است. بنابراین مدیران و سیاست گذارن دانشگاه می‌توانند با ظرفیت سازی‌های علمی و پژوهشی از طریق عضویت در شبکه‌های علمی منطقه­ای و جهانی، میزان و کیفیت همکاری علمی بین­المللی خود را ارتقا ببخشند.

کلیدواژه‌ها

همکاری علمی؛ مشارکت علمی؛ دانشگاه تبریز؛ پایگاه استنادی اسکوپوس

مراجع

امیری، م. ر.(1383). همکاری در تألیف شیوه‌ها و مزایای آن. کلیات کتاب ماه، (آذر) 32-35.

حسن زاده، م.؛ بقایی، س. (1388). جامعه علمی، روابط علمی و هم تألیفی. رهیافت، (44)، 37-41.

دیدگاه، ف.؛ عرفان منش، م. ا. (1388). بررسی تولیدات علمی مشترک ایران و کشورهای جنوب شرق آسیا در پایگاه وب علوم. علوم و فناوری اطلاعات، 24(4)، 85-102.

دیدگاه، ف.؛ عرفان منش، م. ا.؛ پرتو، پ. (1389). کارنامه همکاری علمی ایران و کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی طی سال‌های 1900 تا 2008. مجله مطالعات ایرانی کتابداری و اطلاع رسانی، (86)، 94-108.

رحیمی، م.؛ فتاحی، ر. (1386). همکاری علمی و تولید اطلاعات: نگاهی به مفاهیم و الگوهای رایج در تولید علمی مشترک، فصلنامه کتاب، (71).

ولایتی، خالید (1387). بررسی میزان همکاری علمی بین ایران و کشورهای همجوار طی سال های 1990 تا 2008. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه تهران.

Andrade, H. B; Lopez, E. R; Martin, T. B (2009). Dimension of scientific collaboration and its contribution to academic research groups scientific quality. Research Evaluation, 18(4), 301-311.

Arvanitis, R (2011) Assessment of international scientific cooperation in Mediterranean region: an international challenge ahead. Beirut: MIRA

Foladori, Guillermo; Zayago, Edgar; Appelbaum, Richard; Parker, Rachel (2012). Mexico-U.S. scientific collaboration in Nanotechnology. Frontera Norte, 24(48), 145-164.

Osareh, F (2005). Higher education research collaboration between Iran & UK held in COLLINET meeting extra session in conjuction with 10th ISSI Conference, 28th ـ July in Stockholm-Sweden.

Rousseau, Ronald (2000). Are multi-authored article cited more than singled ones? Are collaborations with authors from other countries more cited than collaborations within the country? A case study. Proceedings of Berlin workshop on scientometrics and informatics, collaboration in science and technology. Germany, Berlin,1-3, 173-176.

Royle, J., & et al. (2007). Publishing in international journals: An examination of trends in Chinese co-authorship. Scientometrics, 71 (1), 59-86.

UKs National Academy of Science (2011). Knowledge, Networks and Nations: Global scientific collaboration in 21st century. London: The Royal Society.

Umut, a. et al. (2012). Collaboration of Turkish Scholars: Local or Global?, Collnet journal of scientometrics and information management, presented at 12th COLLNET Meeting, September 20-23, 2011, in Istanbul Bilgi University, Istanbul, Turkey.