مطالعه‌ی اثر نمایه‌ی AO بر پرفشار سیبری و اثرهای احتمالی آن بر بارش منطقه‌ی ساحلی جنوب دریای خزر

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 3، دوره 7، شماره 3، آذر 1391، صفحه 13-27   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

تهمینه عزیزیان^{* 1}؛ احمد عسگری²

¹گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

²گروه اقلیم شناسی، پژوهشکده هواشناسی

چکیده

در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاده از نقشه‌های فشار میانگین تراز دریا به تحلیل همدیدی حالتهای خاص فرین بارش پرداخته شد. نتایج حاصل بیانگر ارتباط معنادار در سطح 95 درصد بین فرین‌های بارش با AO و بین بارش و فرین‌های AO در برخی از ایستگاه‌های منطقه است که این بررسی‌ها به صورت ماهانه، فصلی و سالانه صورت گرفته است. در این پژوهش با انجام تحلیل چندمتغیره‌ی وایازشی، بارش به عنوان متغیر وابسته و ویژگی‌های پرفشار سیبری به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است که نتایج حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که بین بارش و ویژگی‌های پرفشار سیبری در ماههای ژانویه و فوریه برای ایستگاههای شرق منطقه ارتباط قوی وجود دارد. در ماه اکتبر این ارتباط برای ایستگاههای غرب منطقه مشهود است. در بیشتر موارد همبستگی فشار هسته مرکزی پرفشار سیبری با بارش منفی و عرض جغرافیایی با بارش مثبت است. تحلیل وایازشی چند متغیره بینAO و ویژگی‌های پرفشار سیبری نشان دهنده ارتباط معکوس بین فشار در هسته پرفشار باAO و ارتباط مستقیم بین طول جغرافیایی و AO در اکثر ماههای پاییز و زمستان است.

کلیدواژه‌ها

نوسان شمالگان؛ پرفشار سیبری؛ دورپیوند؛ بارش؛ سواحل جنوبی دریای خزر؛ تحلیل وایازشی چند متغیره