بررسی آلودگی انگلی ماهی کیلکای چشم درشت دریای خزر

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 5، دوره 7، شماره 3، آذر 1391، صفحه 37-47   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

هادی جدّی^* ؛ بابا مخیر؛ امیراقبال خواجه رحیمی

گروه شیلات،دانشکده علوم وفنون دریایی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

در این پژوهش از اسفند سال 1389 تا آذر 1390 طی چهار فصل (زمستان، بهار، تابستان و پاییز) تعداد 252 عدد ماهی کیلکای چشم درشت دریای خزر از صیدگاه بابلسر، نمونه‌برداری شد. در هرفصل 63 عدد ماهی مورد بررسی قرارگرفت. چهار گونه انگل از آنها جداسازی شد. انگل‌های یافت شده عبارت بودند از: نوزاد .sp Contracaecum، نوزاد .Anisakis sp، Bunocotyle cingulata و Pseudopentagrama symmetrica. درصد آلودگی به انگل‌های فوق طی یکسال به ترتیب6/1 ،4/0 ،2/26 و9/36 بوده و شدت آلودگی به انگل‌های فوق طی مدت بررسی به ترتیب 25/1 ،1 ،6/2 و3/10 بدست‌آمد.
انگل P. symmetrica  بیشترین درصد و شدت آلودگی را در میان سایر انگل‌ها داشت. پس از آن
 B. cingulata در رتبه بعدی قرار دارد (هر دو گونه‌ی ایـن تـرماتودها غیـر زئونوز هستنـد). انـگل‌هـای .sp Contracaecum و .Anisakis sp  که نماتد بوده و زئونوز می‌باشند، از لحاظ درصد آلودگی و شدت آلودگی درمیان سایر انگل‌ها در ماهی کیلکای چشم درشت در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. انگل‌های P. symmetrica   و B. cingulata در هر4 فصل سال یافت شدند. ولی انگل Contracaecum sp. فقط درتابستان و انگل Anisakis sp.  فقط در پائیز دیده شد. فصل تابستان با 9/88 درصد بیشترین و فصل زمستان با 22/22 درصد،کمترین میزان درصد آلودگی در ماهی کیلکای چشم درشت را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان آلودگی انگلی مربوط به لوله گوارش و پس از آن حفره بطنی و گنادها بود.  باقی اندام‌های ماهیان مورد بررسی مانند: چشم، آبشش، پوست، کیسه شنا و کلیه همگی سالم و فاقدآلودگی بودند. دراین بررسی هیچ یک از انگل‌های تک یاخته شایع موجود در ماهیان یافت نشد. بنابراین از یافته‌های فوق نتیجه می‌شود که انگل‌های موجود درماهی کیلکا آسیب شدیدی به ماهیان نمیزنند و فقط باعث کاهش رشد آن‌ها شده ولی در کاهش جمعیت ماهیان کیلکا تاثیر چندانی ندارند. حتی با توجه به وجود انگل‌هایی مانند .sp Contracaecum و .Anisakis sp در این ماهی، مصرف آن‌ها باید با دقت در عمل آوری و پخت صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

ماهی کیلکای چشم درشت؛ انگل؛ زئونوز؛ درصدآلودگی؛ شدت آلودگی؛ بیماری زائی