بررسی اثر کشندگی عصاره های گیاهی ختمی، شنبلیله و دارمازو در مقایسه با سم ایندوکساکارب علیه پروانه مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Lep.:Gelechiidae)

اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر

مقاله 6، دوره 7، شماره 3، مهر 1394، صفحه 245-262   

نوع مقاله: مقاله تحقیقاتی

چکیده

پروانه مینوز گوجه فرنگیTuta absolutaهمواره به عنوان مخرب ترین آفت خانواده سولاناسه خصوصا گوجه فرنگی شناخته شده و سالانه خسارات فراوانی به آن وارد آورده است. لذا تلاش برای کنترل آن پیوسته ادامه داشته است.
هدف از این تحقیق بررسی میزان اثربخشی عصاره های ختمی، شنبلیله و دارمازو در کنترل این آفت، بمنظور کمک به یافتن آفتکش های کم خطر غیرشیمیایی بعنوان جایگزینی برای آفتکش های متداول شیمیایی بوده است. در این تحقیق کلیه مراحل آزمایشی درگلخانه تحقیقاتی در محیطی با دمای 23- 20درجه سلسیوس و رطوبت 40% با 11 تیمار و هر یک در سه تکرار در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد.  عصاره های انتخابی در غلظت های 150،75و 300 پی پی ام  در چهار نوبت به همراه دو نوبت پاشش سم ایندوکساکارب در غلظت یک در هزار و آب به عنوان تیمار شاهد به مدت 19 روز روی بوته های گوجه فرنگی علیه این آفت آزمایش شد.
نتایج تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر آن بود که تیمار عصاره ها و سم دارای اختلاف معنی دار با شاهد بودند. مقایسه میانگین حشرات بالغ ظاهر شده در تیمار ها نشان داد که بیشترین تعداد مربوط به تیمار شاهد (1/1±69حشره بالغ) و کمترین تعداد متعلق به تیمار سم ایندوکساکارب (بدون حشره بالغ) بود. در تیمار ختمی با غلظت 300 پی پی ام نیز ضمن وجود اختلاف معنی دار با سایر تیمار های آزمایشی بیشترین تعداد  حشره بالغ (1±14) پس از تیمار شاهد شمارش شد.  پس از آن کمترین تعداد حشرات بالغ به ترتیب  متعلق به تیمار های عصاره دارمازو  (6/0±7/4)، شنبلیله (2/1±7) و ختمی(2/1±3/9)  با غلظت 150 پی پی ام بود. گرچه سم ایندوکساکارب که به منظور معیار سنجش میزان مرگ ومیر مینوز گوجه فرنگی مورد استفاده قرار گرفت با 100% کشندگی لارو بیشترین تاثیر را نشان داد ولی عملکرد عصاره های دارمازو، شنبلیله و ختمی در غلظت 150 پی پی ام  به ترتیب با 80%، 73%و 70% کشندگی نیز قابل ملاحظه بود. 

کلیدواژه‌ها

پروانه مینوز گوجه فرنگی؛ عصاره گیاهی؛ ختمی؛ شنبلیله؛ دارمازو؛ سم ایندوکساکارب

مراجع