بررسی تغییرات زمانی-مکانی نسبت‌زی توده فیتوپلانکتون/ زئوپلانکتون در سواحل ایرانی حوزه جنوبی دریای خزر

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 5، دوره 7، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 55-65   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

حسن نصراله زاده ساروی^{* 1}؛ آسیه مخلوق¹؛ مژگان روشن طبری¹؛ فرشته اسلامی²

¹پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، فرح آباد ساری

²موسسه تحقیقات شیلات ایران

چکیده

فشارهای آنتروپوژنیک و یوترفیکاسیون به ساختار و عملکرد تجمع های پلانکتونی و نیز نسبت زی توده فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون (B_Phyt/B_Zp) دراکوسیستم آسیب می رسانند. در این مقاله تغییرات نسبت B_Phyt/B_Zp بعنوان یکی از اثرهای فشارهای آنتروپوژنیک بر شبکه غذایی  دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه بصورت فصلی بر روی نمونه های بدست آمده در 8 نیم خط در حوزه  جنوبی دریای خزر در سال 1388 انجام گرفته است. نتایج نشان داد که نه تنها جمعیت، بلکه ترکیب گونه‌ای نیز اثر زیادی در تغییرات نسبت B_Phyt/B_Zp داشته است. به طوری که در تابستان با افزایش شدید جمعیت گونه های سبک وزن از سیانوباکتریا نسبت B_Phyt/B_Zp (4)کاهش  یافت در حالی که در زمستان با افزایش گونه های زنجیره ای از باسیلاریوفیتا نسبت B_Phyt/B_Zp (11)افزایش  نشان داد. اما از نظر مکانی در طی سال اگر چه منطقه غربی دارای میزان کمتری از نسبت فوق بود ولی تفاوت چندانی با منطقه شرقی و مرکزی نداشته است.   مقایسه نسبت های بدست آمده در سال 1388 با سال های 1374 و 1375 (دوره های ثبات اکوسیستم) به ترتیب بیانگر 3 و 7 برابر افزایش بوده است. نتیجه اینکه، افزایش میزان این شاخص به همراه دیگر شواهد از قبیل افزایش شاخص تنوع گونه‌ای شانون در فیتوپلانکتون و کاهش آن در زئوپلانکتون بیانگر نامناسب بودن فرایند مصرف (چرا) و انتقال انرژی از فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون است.

کلیدواژه‌ها

فیتوپلانکتون؛ زئوپلانکتون؛ چرا؛ دریای خزر؛ ایران