ذخیره سازی بذور گیاه دارویی خار مریم (Silybum marianum L.) در شرایط فراسرد (ازت مایع)

فصلنامه بیولوژی کاربردی

مقاله 4، دوره 4، شماره 14، تیر 1393، صفحه 41-54   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فریده صالح¹؛ شهین مهرپور^{* 2}؛ فاطمه جمالو³

¹کارشناس ارشد

²هیات علمی

³عضو هیئت علمی گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، ایران

چکیده

تکنولوژی ذخیره سازی در شرایط فراسرد (Cryopreservation)(نیتروژن مایع) یکی از مناسب‌ترین ابزار جهت حفظ ژرم پلاسم گونه های گیاهی شامل از جمله بذور گیاهان می‌باشد. در این درجه از سرما فرایندهای متابولیکی و فعالیت‌های فیزیولوژیک بذر یا اندام گیاهی تقریبا متوقف و بذور قادر به زنده‌مانی در دوره‌های نامحدود زمانی می باشند.
طی این پژوهش به منظور نگه داری بذور گیاه دارویی خار مریمSilybum marianum از خانواده Asteraceae در شرایط فراسرد از سه پیش‌ تیمار گلیسرول 30% و محلول ویتریفیکاسیون گیاهی PVS2) ( وآب گیری (Desiccation) بذور استفاده شد. کلیه تیمارها پس از گذشت یک هفته از ازت مایع خارج و در حمام اب گرم 42 درجه ذوب و سپس بذرها به ژرمیناتور با دمای 24 درجه سانتی گراد و رژیم نوری 8/16 ساعت منتقل شدند. نتایج مورد تجزیه و تحلیل اماری قرار گرفتند.
مطابق نتایج، قدرت زنده مانی بذور گیاه خار مریم (۹۳ درصد)در تیمار آب گیری نسبت به شاهد ( 70 درصد) مشاهده شد. میانگین طول دانه رست هادر تیمار ویتریفیکاسیون بیشترین و برابر با 13/101 میلی متر و در شاهد 38/47 میلی متر مشاهده شد.
بنابراین تیمار کاهش رطوبت بذر جهت نگه داری طولانی مدت بذور این گیاه و سایر بذور ارتودکس ( با درصد رطوبت کم ) در مراکز نگه داری ذخایر ژرم پلاسم گیاهی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌ها

فراسرد "؛ "محلول ویتریفیکاسیون"؛ "خار مریم