پهنه بندی ارزیابی خطر زمین لغزه ها در دامنه های شمالغربی زون بینالود (مطالعه موردی: حوزه کوهستانی شاندیز در شمالغرب شهرستان مشهد)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 2، دوره 2، شماره 5، اسفند 1386، صفحه 23-45   

نویسندگان

ابوالفضل بهنیافر^{* 1}؛ محمدرضا منصوری دانشور²

¹استادیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

²دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

لغزش‌های زمین در نواحی کوهستانی کشور سالانه بیش از 500 میلیارد ریال خسارات اقتصادی به‌دنبال می‌آورند (افشار، 1385: 84).نقش مطالعات ژئومورفولوژیک در ارزیابی وقوع زمین لغزش‌های کشور به‌ویژه طی سه دهه اخیر بسیار گسترده شده است. تشدید کاربری زمین و وجود سازندهای سطحی سست و ضعیف در دامنه‌های شمال‌غربی زون بینالود موجب وقوع زمین لغزه‌های متوسط و کوچک مقیاس گردیده و با توجه به زمینه‌های زیاد جاذبه‌های گردشگری در حوضه، این حرکات توده‌ای دامنه ممکن است منجر به مخاطرات محیطی و کاتاستروفیسم گردد. در این مقاله با استفاده از مدل آنبالاگان، خطر وقوع زمین لغزه‌ها در محدوده مورد مطالعه از طریق 6 متغیر ارزیابی گردیده است. نتایج آشکار نمود که بخش‌های جنوبی دهستان به‌دلیل تراکم زیاد ارتفاعات، افزایش شیب‌های دامنه، وجود سازندهای سطحی سست و واریزه‌ای و به‌ویژه نقش عوامل آنتروپوژنیک، دارای پهنه‌های زمین لغزه‌ای پر خطر، از لحاظ درجه وقوع زمین لغزش‌ها بوده‌اند. تشدید کاربری زمین در سازندهای سست فیلیت مشهد، عمدتاً به صورت باغات سنتی و پمپاژ آب رودخانه به تراس‌های آبرفتی و دامنه‌ها (بهنیافر و قنبرزاده، 1386: 147) از جمله مهم‌ترین علل تشدید کننده وقوع زمین لغزه‌ها در منطقه مورد مطالعه می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

پهنه‌بندی؛ زمین لغزه؛ کوهستانی؛ شمال شرق ایران