تعطیلی «حجّ» از سوی حاکم اسلامی

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 5، دوره 3، شماره 10، تیر 1391، صفحه 77-93   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد صرفی^{* 1}؛ سید حسن عابدیان کلخوران²

¹جامعه المصطفی العالمیه ـ مدرسه حجتیه ؛مسئول اداره مبلغان

²عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

«حجّ»، یکی از ارکان دین مبین اسلام می‌باشد و جایگاه «حجّ» به قدری ویژه می‌باشد که فقها آن را جزء ضروریات دین دانسته اند. بر هر مسلمانی که مستطیع شده باشد انجام این عمل عبادی واجب می‌باشد. به گونه ای که در برخی از روایات از تارک حجّ به عنوان «یهودی» و «نصرانی» نام برده شده است و برخی دیگر از روایات ترک «حجّ» را عامل نزول بلا دانسته اند.
به موجب روایات و بر اساس فقه امامیه، حاکم اسلامی موظف است اسباب برگزاری «حجّ» را برای آحاد جامعه اسلامی فراهم نماید و اگر «حجّ» به دلایل فردی مانند فقر و نداری یا کاهلی و سستی تعطیل شود؛ حاکم موظف است این فریضه را ولو با صرف اموال از بیت المال مسلمین احیاء نماید.
مقاله حاضر به بررسی و تحلیل اختیارات حاکم برای تعطیلی «حجّ» به جهت رعایت مصالح عامّ جامعه اسلامی می پردازد. و بیان می دارد تعطیلی «حجّ» فقط برای مدتی محدود در اختیار حاکم اسلامی می باشد.

کلیدواژه‌ها

«حج»؛ «تعطیلی حجّ»؛ «حاکم»؛ «حکم حکومتی»؛ «حکم ثانوی»