مقایسه رویکرد سعادالصباح و پروین اعتصامی به مسائل اجتماعی

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 1، دوره 7، شماره 25، مهر 1394، صفحه 7-28   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محسن سیفی^{* 1}؛ فریبا غنی²

¹دانشگاه کاشان، گروه ادبیات و زبانهای خارجی، کاشان، ایران.

²دانشگاه کاشان، گروه زبان و ادبیات عربی، کاشان، ایرن.

چکیده

سعاد الصباح (1942م) و پروین اعتصامی (1285 -1320 ش) از جمله شاعرانی هستند  که مضامین اجتماعی را  به گونه­ی شعر درآورده­اند. از مضامین اجتماعی موجود در اشعار این دو شاعر فقر، آزادی خواهی، استبداد ستیزی می باشد. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مکتب فرانسه با هدف بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی در اشعار سعاد الصباح و پروین اعتصامی نگارش شده است.از وجوه اختلاف شعر آن دو این است که در موضوع فقر سعاد تنها به وجود فقر در جامعه اشاره کرده اما پروین به ریشه­یابی موضوع در اشعارش پرداخته، در موضوع وطن استبداد ستیزی با توجه به حمله­ی عراق به کویت اشعار سعاد بیشتر از پروین است و از وجوه اشتراک شعر آن دو این است که در موضوع آزادی­خواهی سعاد جامعه را همچون چاه و پروین آن را همچون قفس بیان کرده است.

کلیدواژه‌ها

سعاد الصباح؛ پروین اعتصامی؛ مسائل اجتماعی

مراجع

- قرآن کریم.

- آرین پور، یحیی(1374). از نیما تا روزگار ما. تهران: زوار.

- آژند، یعقوب)1363(. ادبیات نوین ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی. تهران: امیرکبیر.

- آوری، پیتر)1371(. تاریخ معاصر ایران. محمد رفیعی مهرآبادی،تهران: عطایی.

- الأرناؤوط، عبداللطیف)بی تا). سعاد الصباح(رحلة فی أعمالها غیر الکاملة). بیروت: شرکة النور.

- اعتصامی، ابوالفضل(1355). مجموعه مقالات و قطعات اشعار. تهران: ابوالفتح اعتصامی.

-  اعتصامی، پروین(1371). دیوان. به کوشش قادر شاسب.(بی جا).

- الأمین، فضل(1994). سعاد الصباح(شاعرة الإنتماء الحمیم). بیروت: شرکة النور للصحافة والطباعة والنشر.

- ترابی، علی اکبر(1380). جامعه شناسی ادبیات فارسی. تبریز: فروغ آزادی.

- چاووش اکبری، رحیم(1380). حکیم بانوی شعر فارسی(زندگی و شعر پروین اعتصامی). تهران: ثالث.

- خسروی، زهرا(1387). بررسی مقایسه­ای تحولات شعر معاصر عربی از عصر نهضت به بعد و تحولات شعر معاصر فارسی از عصر مشروطیت به بعد: نشریه­ی ادبیات تطبیقی، سال دوم،شماره­ی 7، (11-33).

- دهباشی، علی(1383). جشن نامه سیمین بهبهانی. تهران: نگاه.

- ذوالقدر، فاطمه(1389). التناص الدینی فی أدب المرأة الکویتیة (شعر سعاد الصباح نموذجاً)، مجلة الجمعیة العلمیة الإیرانیة للغة العربیة و آدابها، فصلیة محکمة،العدد 16،(15-32).

- راچ، جک رال. جامعه شناسی فقر.ترجمه: احمد کریمی(1354). تهران:امیر کبیر.

- راغب، نبیل.(1993). عزف علی أوتار مشدودة دراسة فی شعر سعاد الصباح. القاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب.

- روزبه، محمدرضا(1384).ادبیات معاصر ایران(شعر). تهران: روزگار.

- زرین کوب، عبدالحسین(1361).آشنایی با نقد ادبی. تهران: امیرکبیر.

- سلیم، غلامرضا(1377).جامعه شناسی ادبیات. تهران: توس.

- الصباح،سعاد(1994).إلیک یا ولدی. الکویت: دار سعاد الصباح للنشر والتوزیع.

- الصباح،سعاد(1997).برقیات عاجلة إلی وطنی. الکویت: دار سعاد الصباح للنشر والتوزیع.

- الصباح،سعاد(1999).دیوان القصیده أنثی والأنثی قصیده. کویت: دار سعاد الصباح للنشر والتوزیع.

- الصباح،سعاد (1986).فتافیت إمرأة. الکویت: دار سعاد الصباح للنشر والتوزیع.

- قدمیاری، مجید (1387).در ترازوی نقد معجزه­ی پروین. تهران: سخن.

- گلدمن، لوسین(1377).درآمدی بر جامعه شناسی ادبیات. ترجمه ی محمد جعفر پوینده، تهران: نقش جهان.

- گیدنز، آنتونی(1386).جامعه شناسی. ترجمه ی حسن چاوشیان، تهران: نی.

- مدنی، سید جلال الدین1361.. تاریخ سیاسی معاصر ایران. انتشارات اسلامی.

- ناظر، سروش(1362). نگرشی بر اشعار پروین اعتصامی. تهران: سروش.

- نوری علاء، پرتو(1383). پروین،فروغ،سیمین در سه مرحله،زنی با دامنی گل. به کوشش علی دهباشی، تهران: نگاه،. 

- نیکوبخت، ناصر(1386). اندیشه های اجتماعی در شعر پروین. دانشگاه اراک.

- یاحقی، محمد جعفر(1378). جویبار لحظه ها.تهران: جامی.

- یزدانی، زینب(1378). زن در شعر فارسی.تهران: فردوس.