بررسی شاخص های توسعه انسانی با تاکید بر تبعیض و نابرابری جنسیتی در نواحی روستایی

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 8، دوره 7، شماره 25، مهر 1394، صفحه 107-117   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

خدیجه نیسی^{* 1}؛ منوچهر جوانمردی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، اهواز، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه جغرافیا، اهواز، ایران.

چکیده

اکثر زنان در دنیا نیاز به حمایت بنیادی در کارکرد زندگی انسانی دارند تفاوتهای ناحیه ای در دسترسی به منافع توسعه بر اساس جنسیت در ایران وجود دارد. این مطالعه درصدد تجزیه و تحلیل شاخص تبعیض جنسیتی می باشد، که این شاخص برای دو جنس به تفکیک به منظور نشان دادن نابرابری جنسیتی مورد استفاده قرارمی گیرد. پژوهش حاضر به طور میدانی، در حوزه روستایی و در روستاهای شهرستان باوی انجام گردید. در این پژوهش به زیر شاخص های اصلی این شاخص از جمله شاخص آموزش عمومی، شاخص درآمد سرانه و امید به زندگی اشاره شده است که این شاخص بر شهرستان باوی تطبیق داده شده است و مربوط به سال 1390 می باشد که طبق اطلاعات اولیه روستاهای این شهرستان از سال 1385 تا 1390 پیشرفت چشم گیری داشته اند. شهرستان مورد مطالعه در شرق اهواز با وسعت 95477 هکتار و با جمعیتی برابر با 89160 نفر قرار دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تاثیر  این شاخص بر شهرستان در برخی معیارها سبب پیشرفت شهرستان و برخی معیارها عقب ماندگی شهرستان را نشان  می دهد که در شاخص تبعیض جنسیتی که تفاوتها هر چند نا چیز بین زنان و مردان، به وضوح قابل مشاهده است چه از نظر آموزشی و یا از نظر درآمد، که در همه موارد برتری مردان نسبت به زنان را نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

تبعیض جنسیتی؛ شاخ صهای توسعه انسانی؛ نواحی روستائی

مراجع

- آرین نژاد، سیما. (1392). سالنامه آماری استان خوزستان 1391، دفتر آمار و اطلاعات و GIS.

- بخشوده، محمد. (1385) . روند توسعه انسانی در ایران، فصلنامه توسعه و بهره وری، سال اول، شماره 20 .

- براتی، صادق. (1393). بررسی نگاه جنسیتی، تبعیض جنسیت به زنان در محیط کار، (گاهنامه فانوس: توانمندسازی جوانان از طریق رسانه)، مجله فانوس، نشر آزاد، کابل.

- حسینی، حسن، احمدی، سینا. (1392). بررسی میزان سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده و رابطه آن ها با گرایش والدین به تبعیض جنسیتی میان فرزندانشان (مطالعه موردی: والدین شهرستان جوانرود)، جامعه پژوهشی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره سوم

- خانی، فضیله،  مردانی، مریم(آزاده). (1387) . توسعه یاقتگی و شاخص های فقر انسانی و جنسیتی، فصلنامه پژوهش زنان، دوره6، شماره4 .

- خبرگزاری فارس. (1392). گزارش سالیانه بانک جهانی 2012، گروه اقتصاد، حوزه اقتصاد بین المللی.

- زنگی آبادی، علی، موسوی، میر نجف. (1388). تحلیل فضایی نابرابرهای جنسیتی و شاخص های مربوط به آن در کشورهای خاورمیانه، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره7 .

- کلانتری، عبدالحسین، فقیه ایمانی، فاطمه. (1392). فراتحلیل پژوهش های انجام شده درباره "نابرابری جنسیتی"، مجله زن در فرهنگ و هنر، دوره 5، شماره1.

- گری لوی .(2013). گزارش توسعه انسانی خیزش جنوب: رشد انسانی در دنیای گوناگون، سازمان ملل متحد، خبرگزاری مهر، شناسه خبر: 2042987.

- ویسی ناب، فتح الله و همکاران. (1392). بررسی تطبیقی وضعیت شاخص توسعه ی انسانی در کشورهای شبه قاره، فصلنامه مطالعات شبه قاره، سال پنجم، شماره هفدهم.

- Fukuda – parr , Sakiko . (2003). The Human Development Paradigm : Operationlizing Sen’s , Feminist Economics , United Nations Development Programme 1995.