بررسی حکم هتک حرمت مقدسات در فقه اسلامی

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 2، دوره 3، شماره 11، مهر 1391، صفحه 7-33   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید حسن چاوشی^{* 1}؛ سید محمد مهدی احمدی²

¹دبیر آموزش و پرورش

²عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد قم

چکیده

ازآن روز که بشر پا در عرصه وجود گذاشت، برای ادامه حیات اجتماعی، به ملاک‌ها و معیارهای مقدس نیاز پیدا کرد تا در پرتو آن تلاش خود را برای زنده ماندن توجیه کند که صیانت و حفظ حرمت آن را لازم می‌دید هتک وبی احترامی به آن را گناه نابخشودنی می‌دانست. در دین مبین اسلام نیز برخی از امور مانند: ذات بار تعالی، نبوت، معاد... به‌عنوان مقدسات دینی شناخته می‌شوند که از احترام ویژه ا‌ی برخوردارند و ازاین‌رو هتک حرمت به آن‌ها را اسلام جایز نمی‌داند؛ گفتنی است که اهانت به مقدسات در اسلام از موضوعات مهم فقهی بوده و دارای ابواب مختلفی است که در محورهای: وجوب تعظیم شعائر وحرمت هتک محترمات مورد کنکاش قرارگرفته است که در فقه و روایات به هرکدام از آن‌ها اشاره‌شده. مقدسات که هتک آن‌ها مورد نکوهش قرارگرفته است را به‌طورکلی می‌توان این‌گونه برشمرد: اهانت به اصول دین، خدای سبحان که مقدس‌ترین مقدسات نزد مسلمانان است که از منظر همه مذاهب اسلام واجب القتل است . تمام پیامبران الهی به‌ویژه نبی مکرم اسلام. ائمه اثنی عشری و حضرت فاطمه. اهانت به فروع دین؛ مکان‌های مقدس؛ زمان‌های مقدس؛ کتب مقدس؛ عوامل هتک حرمت ، مستثنیات ومصادیق هتک حرمت...که به تبین هرکدام پرداخته‌ شده است.
در این نوشتار به این موضوع پرداخته‌شده است که ازنظر همه فرق و مذاهب بخصوص امامیه، احترام به مقدسات لازم و ضروری است که در اثبات آن ادله عقلی_ نقلی زیادی وجود دارد که مصادیق محترمات اسلامی را معین می‌نماید.
واژگان کلیدی: مقدسات، هتک، تعظیم، ادله، لعن، مصادیق ...

کلیدواژه‌ها

"مقدسات"؛ "هتک"؛ "تعظیم"؛ "ادله"؛ "لعن"