موسیقی شعر در دیوان پروین اعتصامی

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 5، دوره 6، شماره 21، مهر 1393، صفحه 73-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

ناهید صفار^*

اداره آموزش و پرورش منطقه 4 تهران، گروه زبان و ادبیات فارسی، تهران، ایران.

چکیده

پروین اعتصامی بانوی برجستۀ شعر فارسی قرن اخیر در سرودن قطعات گوی سبقت از هم عصران ربوده و در مناظره صاحب سبک است. در تحقیق حاضر شعر وی را از منظر موسیقی شعر بررسی شد تا ابعاد ماندگاری و محبوبیت سخن او نشان داده شود. موسیقی شعر به بررسی هماهنگی و انسجام کلام در چهار سطح بیرونی، کناری، درونی و معنوی پرداخته است. اوج شکوهمندی و اقتدار شعر پروین اعتصامی در سطح معنوی و روابط معنایی اجزای کلام است. روشی که اشعار او را در عین سادگی و روانی لفظ غنایی ادبی بخشیده و مورد توجه ادیبان و منتقدان ادبی قرار داده است. علت توجه شاعر به موسیقی معنوی تعهد و اعتقاد به تعلیم بویژه تعلیم بانوان ایران زمین، کمک به دیگران خاصه ضعفا و مبارزه با ظلم و بی داد ستمگران مستبد و جنایت کاران روزگار است.

کلیدواژه‌ها

پروین اعتصامی؛ موسیقی شعر

مراجع

- اعتصامی، پروین (1370). دیوان قصاسد و مثنویات و تمثیلات و قطعات، به کوشش منوچهر مظفریان، چاپ هشتم، تهران، انتشارات کتاب آفرین و علمی.

- اعتصامی، پروین (1389). دیوان، چاپ اول ، قم، انتشارات کومه.

- ایگلتون، تری (1983). پیش در آمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمه عباس مخبر (1368). تهران، نشر مرکز.

- بالایی، کریستوف و کویی پرس، میشل (1983). سرچشمه$های داستان کوتاه فارسی، ترجمه احمد کریمی حکاک (1366). تهران، انتشارات پاپیروس.

- بهار، ملک الشعرا محمدتقی (1354). دیوان اشعار (جلد دوم)، به کوشش مهرداد بهار، چاپ چهارم، تهران، انتشارات توس،

- زرین$کوب، عبد الحسین (1371). شعر بی$دروغ، شعر بی$نغاب، تهران، انتشارات علمی.

- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1379). موسیقی شعر، چاپ ششم، تهران، انتشارات آگه.

- شمیسا، سیروس (1378). نگاهی تازه به بدیع، چاپ یازدهم، تهران، انتشارات فردوس.

- شمیسا، سیروس (1379). آشنایی با عروض وقافیه، چاپ شانزدهم، تهران، انتشارات فردوس.

- طوسی، خواجه نصیر،  معیار الاشعار، به کوشش محمد فشارکی و جمشید مظاهری(1363). اصفهان، انتشارات سهروردی.

‎- Abrams, Meyer Howard. (2006). A Glossary of Literary Terms, New York. Guerin, Wilfred L. and others. (no date). A Handbook of Critical Approaches to literature,Hraper& Row, New York.