بررسی و تجزیه‌وتحلیل خلاقیت کارکنان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 2، دوره 4، شماره 1، مرداد 1393، صفحه 29-64   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

نویسنده

منصور صادقی مال امیری^*

دانشیار دانشگاه امام حسین (ع) [e-mail]

چکیده

 
زمینه: سازمان‌ها به‌منظور حفظ مزیت رقابتی و افزایش کیفیت، کارایی، اثربخشی، بقا و موفقیت بلندمدت در محیط‌های دارای تغییرات پیچیده و فزاینده، به بهره‌گیری از استعداد خلاقیت کارکنان نیاز ضروری دارند. بااین‌وجود، بهره‌گیری از خلاقیت، مستلزم سنجش، اندازه‌گیری، تحلیل و بررسی آن دارد تا از این طریق بتوان در بهره‌گیری هر چه بیش‌تر از دستاوردهای خلاقیت کارکنان به سازمان کمک نمود.
هدف: این تحقیق با هدف شناسایی و تحلیل وضعیت موجود خلاقیت و ابعاد چهارگانه آن (مسئله یابی، ایده‌یابی، ارزیابی ایده‌ها و اجرای ایده‌ها) انجام‌ شده است.
روش: این تحقیق از نوع پیمایشی است. به‌منظور نیل به هدف پژوهش، پرسش‌نامه تحقیق میان جامعه آماری، توزیع و بعد از تکمیل، جمع‌آوری شد. داده‌های حاصل از پرسش‌نامه‌ها، به محیط نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس منتقل و بعد از پالایش و حذف داده‌های پرت و حصول اطمینان از روایی (تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و روایی هم‌گرا و واگرا) و پایایی (انسجام درونی)، بر محور گزاره‌های تحقیق با استفاده از آزمون‌های  تی تک نمونه‌ای و تی نمونه‌های مستقل تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد، هرچند کارکنان سازمان مورد مطالعه از خلاقیت برخوردارند و سطح خلاقیت آن‌ها از حد متوسط بیش‌تر است، اما با وضع مطلوب، فاصله دارد. هم‌چنین، نتایج تحقیق بیانگر آن است که ویژگی‌های جنسیت، وضعیت تأهل، مسئولیت (مدیر/مرئوس)، محل کار (مرکز استان/ شهرستان)، عضویت (رسمی/ پیمانی) و دانشگاه محل ‌تحصیل (دانشگاه سازمان/سایر دانشگاه‌ها)، بر خلاقیت تأثیر دارند. به‌خصوص زنان دارای کم‌ترین سطح خلاقیت و دانش‌آموختگان دانشگاه سازمان، دارای بالاترین سطح خلاقیت هستند. درضمن، بین میزان خلاقیت مدیران و مرئوسان فاصله زیادی وجود دارد.
نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق درباره افزایش خلاقیت کارکنان به این ترتیب است که زنان نسبت به مردان، مرئوسان نسبت به مدیران و کارکنان مرکز استان نسبت به‌ کارکنان شهرستان، در اولویت قرار گیرند. در ضمن، برای افزایش خلاقیت در محیط سازمان، کارشناسان موردنیاز باید توسط دانشگاه سازمان تأمین شوند و عضویت افراد پیمانی به رسمی تبدیل شود.
 

کلیدواژه‌ها

خلاقیت؛ مسئله‌یابی؛ ایده‌یابی؛ ارزیابی ایده‌ها؛ اجرای ایده‌ها