رابطه ساده و چندگانه بین برنامه‌های مدیریت منابع انسانی استراتژیک و توانمندسازی کارکنان

پژوهش های مدیریت راهبردی

مقاله 2، دوره 21، شماره 57، شهریور 1394، صفحه 33-56   

نوع مقاله: علمی _ پژوهشی

نویسندگان

فرشاد نعمتی^{* 1}؛ رفیق حسنی²

¹دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه آزاداسلامی واحد سنندج

²استادیارمدیریت آموزشی ، دانشگاه آزاداسلامی واحد سنندج

چکیده

امروزه موفقیت سازمان­ها به کیفیت و سطح توانمندی منابع انسانی مرتبط بوده و توانمندسازی منابع انسانی به عنوان یکی از ابزارهای استراتژیک کسب مزیت رقابتی مطرح است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین برنامه‌های مدیریت منابع انسانی استراتژیک و توانمندسازی کارکنان بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بانک‌های دولتی و خصوصی سطح شهرستان مریوان به تعداد 277 نفر می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، تعداد 148 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. برای اندازه‌گیری متغیر برنامه­های مدیریت منابع انسانی استراتژیک از پرسشنامه چن و هانگ (2009) و برای سنجش متغیر توانمندسازی کارکنان از پرسشنامه اسپریتزر و میشرا (1995) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها وآزمون فرضیه‌های تحقیق، از آزمون همبستگی پیرسون، ضریب رگرسیون و آزمون تی گروه‌های مستقل استفاده گردید. یافته­های تحقیق نشان داد که میان برنامه‌های مدیریت منابع انسانی و توانمندسازی کارکنان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد (56/0=R ، 05/0> p). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 31/0 از تغییرات توانمندسازی کارکنان از طریق برنامه‌های مدیریت منابع انسانی استراتژیک قابل پیش­بینی است و بیشترین سهم در این پیش‌بینی مربوط به بعد مشارکت بود (57/0 =β). نتایج این پژوهش اهمیت توجه به اثر ابعاد مدیریت منابع انسانی استراتژیک را بر توانمندسازی کارکنان نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

برنامه‌های مدیریت استراتژیک منابع انسانی؛ توانمندسازی؛ بانک‌ها؛ کارکنان

مراجع

 آذر، عادل، احمدی، پرویز و سبط، محمدوحید(1389). طراحی مدل انتخاب نیروی انسانی با رویکرد داده کاوی. نشریه مدیریت فناوری اطلاعات. 4، 22-3.

افراسیابی، حسین، جمشیدی سلوکلو، بهنام و قدرتی، حسین (1390). مطالعه رضایت شغلی در ارتباط با مشارکت و بیگانگی در میان کارکنان. مجله جامعه شناسی اصفهان، 1، 190-177.

ایران زاده، سلیمان، نوروزی، داود و بابایی هروی، صادق (1390). بررسی سیستم­های ارزیابی عملکرد کارکنان با استفاده از مدل درخت فازی. فصلنامه مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، 17، 132-115.

اخوان، علی محمد، جمشیدی، مسلم و یزدی خواه، مهدیه السادات (1391). بررسی عوامل سازمانی مؤثر بر توانمندسازی کارکنان ناجا. فصلنامه توسعه، 23، 95-70.

اورعی یزدانی، دکتر بدرالدین، یعقوبی، دکتر نور محمد، غفوری جلیسه، محمد و سمیع پور­ گیری، ابراهیم (1391). بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توانمندسازی کارکنان و معرفی راهکارهای بهبود آن. فصلنامه توسعه، 24، 79-53.

برومند، دکتر زهرا، مؤمنی، دکتر ماندانا و نجات سنگدهی، سید علی (1390). ساختار سازمانی و توانمند سازی روان شناختی کارکنان. فصلنامه مدیریت کسب و کار،  9، 198-178.

پاشازاده، یوسف، تیمورپور ،رضا (1393).بررسی رابطه بین ادراک ازعدالت درجبران خدمت وبهروری کارکنان مطالعه موردی:کارکنان تربیت بدنی استان آذربایجان غربی. همایش بین المللی مدیریت، تهران، موسسه سفیران فرهنگی مبین.

پورافکاری، نصرالله و قنبری، عسگر (1391). سازوکار توانمند­سازی نیروی انسانی. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 3، 38-26.

جزینی، علیرضا (1387). عوامل مؤثر بر توانمندسازی کارکنان. چاپ اول، تهران: ناشر معاونت آموزش ناجا.

خدیوی، اسدالله و صالحی، محمد (1388).بررسی عوامل مرتبط بر میزان بهره‌وری معلمان شهرستان بوکان. فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی،1،60-51 .

خوشبخت، میرزا علی، خائف الهی، احمد علی و احمدی، سید علی اکبر (1391). شناسایی و اولویت بندی عوامل مدیریت منابع انسانی مؤثر بر ارتقای کارآیی کارکنان. فصلنامه مطالعات پژوهشی راهور، 1، 56-31.

رحمان زاده، سیدعلی، کاوسی، اسماعیل و کربلایی، حسن (1391). رابطه بین میزان هوش فرهنگی مدیران استانی و توسعه مشارکت کارکنان در مراکز شهرستانی. مطالعات رسانه ایی، 19، 131-121.

رسولی، رضا (1390). مدیریت منابع انسانی. نشر تهران: دانشگاه پیام نور.

رضازاده بهادران، دکتر حمیدرضا، خسروی بابادی، دکتر علی اکبر و تونتاب حقیقی، سارا (1390). تأثیر آموزش دوره های ضمن خدمت بر کارایی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب بر اساس مدل کرک پاتریک. پژوهشنامه اقتصادوکسب وکار،1، 22 -11.

رنگریز، دکتر حسن و ملک محمدی، مرتضی (1390). بومی سازی مدل مفهومی و رفتاری مدیریت استراتژیک منابع انسانی. فصلنامه علوم رفتاری، 9،83-71.

دباغیان نژاد دزفولی، رضا (1393).تدوین استراتژی مدیریت منابع انسانی بارویکردEFQMدراداره کل بنادرودریانوردی بندر امام خمینی با استفاده از5 شاخص توانمندسازی.فصلنامه دیدگاه،26،57-23.

دعایی، دکتر حبیب الله، یعقوبی، دکتر نور محمد، فیروزبخت، زهرا، شیخه پور، محمد و شیخه پور، زانیار (1393). توانمندسازی کارکنان به عنوان حلقه میانجی بین سرمایه فکری و کیفیت زندگی کاری. مطالعات کمی در مدیریت، 2، 104-89.

سرلک،محمدعلی (1386). مدیریتدانش،چاپاول: انتشارات دانشگاه پیام نور.

سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1386). روش­های پژوهش در علوم رفتاری. تهران: آگاه.

سلاجقه، دکتر سنجر، نیک پور، امین و زارع کاسب، معصومه (1391). نقش توانمندسازی کارکنان در اثر بخشی و کارایی سازمانی. ماهنامه کار و جامعه، 147، 35-28.

سلیمانی، نادر، زحمت کش، محبوبه و فائض، علی (1390). رابطه توانمندسازی کارکنان با یادگیری سازمانی. فصلنامه علوم تربیتی، سال چهارم، 15، 105-89.

سید جوادین، سید رضا. (1386). تئوری های مدیریت، چاپ سوم. تهران: نگاه دانش.

عامری،میرحسین(1388).تبیین رابطة بین مؤلفه های مدیریت مشارکتی به عنوان یک شیوة مؤثر و انگیزش شغلی کارکنان اداراتتربیت بدنی استان آذربایجان غربی. نشریة مدیریت ورزشی, 15، 1-14.

عباسی، طیبه، حسن پور، شهریار و حسنعلی پور هریس، رحمن (1391). بررسی رابطه توانمندسازی کارکنان و تعهد سازمانی کارکنان. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول 11، 23-17.

عبدالهی، بیژن و نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1385). توانمندسازی کارکنان کلید طلایی مدیریت منابع انسانی. تهران: ویرایش.

عسگری، ناصر، خیراندیش، مهدی، غلامی، مهرداد و خلعتبری معظم، مریم (1391). تأثیر توانمندسازی روان شناختی کارکنان بر توسعه‌ی ظرفیت خلق دانش در سازمان. مدیریت فناوری اطلاعات، 1، 126-107.

فارسیجانی، حسن و عارف­نژاد، محسن (1390). رتبه­بندی عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت منابع انسانی الکترونیک جهت دستیابی به کلاس جهانی. چشم انداز مدیریت دولتی، 6، 94-75.

قهرمانی بهار، زهرا؛ هادی مولودیان و ناصری، مسعود (1393). نقش مدیریت استراتژیک منابع انسانی درتوانمندسازی کارکنان. همایش بین المللی مدیریت، تهران، موسسه سفیران فرهنگی مبین.

کرد، باقر (1391). بررسی عوامل مرتبط با توانمندسازی کارکنان کسب و کارهای کوچک و متوسط خدماتی، پژوهش‌های مدیریت عمومی، 15،134-113.

مقدسی، علیرضا؛ سید مهدی میرین بابازادگان و سجاد اعتمادیان،1393، شناسایی واولویت بندی عوامل استراتژیک مؤثر بر توانمندسازی منابع انسانی مورد مطالعه: گمرکات اجرایی جمهوری اسلامی ایران. کنفرانس بین المللی توسعه وتعالی کسب وکار، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.

مظاهری، محمدمهدی، نوبخت، محمدباقر و اصفهانی، مینا (1391). ارائه الگوی توانمندسازی منابع انسانی در سازمان­های فرهنگی. مجله مدیریت فرهنگی، 19، 87-72.

منوریان، عباس و نیازی، حمیدرضا (1385). عوامل مؤثر بر توانمندسازی کارکنان سازمان مدیریت وبرنامه ریزی. سومین کنفرانس توسعه منابع انسانی، تهران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، موسسه مطالعات بهروری ونیروی انسانی.

موسی خانی، مرتضی، رنگریز، حسن، نایبی، محمدامین و حسن خانی، مهدی (1390). بررسی رابطه بین توانمند­سازی کارکنان و تحقق بانکداری الکترونیکی. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 7، 7-1.

میرآقایی، سیدمجتبی؛ وحیدشعبانی و وحیده شعبانی،1393، طراحی الگوی توانمندسازی روانشناختی کارکنان ورابطه آن بافاکتورهای سازمانی (مطالعه موردی؛ شرکت گاز اصفهان). اولین کنفراسبین المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری وعلوم اجتماعی، رشت، شرکت کارآفرینان دانشگاهی منطقه آزادانزلی.

میرکمالی، سیدمحمد. (1389).رهبری و مدیریت آموزشی.چاپ هجدم(ویرایش سوم). تهران: یسطرون.

نایب­پور، دکتر محمد، سعیدی، فرید و رئیسی نافچی، سمانه (1391). شناسایی واولویت بندی معیارهای اخلاقی درمدریت منابع انسانی ،به روش تحلیل سلسله مراتب گروهی بارویکرد فازی .فصلنامه توسعه، 25، 166-135. 

نعمتی، سمیه (1393). تأثیر سبک رهبری توزیعی بر اثربخشی مدارس از طریق انگیزش و خوش‌بینی تحصیلی معلمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشکده علوم اجتماعی و انسانی، دانشگاه کردستان

هویدا، حمیدرضا (1392). تحلیل تأثیر مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر بهروری منابع انسانی در جهاد کشاورزی استان همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته مدیریت دولتی،دانشکده اقتصادوعلوماداری،دانشگاه اصفهان.

 

Appelbaum, S.H., and Roy, M., and Gilliland, T. (2011). Globalization of performance appraisals:  theory and applications. John Molson School of Business.Concordia University.Montreal, Canada, Management Decision. 49:4. 570-585.

Baird, K. & Wang, H. (2010). Employee Empowerment: Extent of adoption  and influential factors. Personnel Review, 39(5), 577-599.

Bass, B.M., & Avolio B.J. (1990).The implications of transactional and transformational leadership for individual, team, and organizational development.Research in Organizational Change and Development, 4, 231–272.

Bowen, D. E & Lawler, E.E (1992). The Empowerment of service workers. What, why, who, when, sloan management review.

Chen, C.J. & Huang, J.W. (2009).Strategic human resource practices and Innovation performance – the mediating role of knowledge management capacity.Journal of Business Research, 62,104–114.

Dennise, K. B. (2000). An Examination of the Relationship between Employee Empowerment and Organizational Commitment, University of ­Lowa, p­p,10-34.

Fox ,J.(1998) Employee Empowerment: An Apprenticeship Model , Barney School of Business University Hartford,Available: (http:// members: tripod. Com.

Hoy, W. K., & Woolfolk, A. E. (1993). Teachersʹ sense of efficacy and the organizational health of schools.Elementary School Journal, 93(4), 355‐ 372.

Lampers. B. (2004) 10 strategies for staff empowerment , Reston . vol 4 , Iss, G. P. 32. 1.

Laschiger, K. S. finegan . J. (2005) Using Empowerment to Build Trust and Respect in the workplace, Nosecone. Vol23. N1. pp6-13.

Lippin T. M. (2001) Empowerment Base Health and Safety Training & Development, Alexandria: vol 5. Iss. 7. P. 54.

Morris, L. (1996) Training: Empowerment and Change Training & Development Alexandria , Vol 5 N7 , p. 51.

Randolph, W. ( 2001). A navigating journey to empowerment, organizational dynamics journal..vol. 3.

Short, P.M.,Rinehart, J,S.(1999) School Participant Empowerment Scale : Assessment of level of Empowerment within the School Environment , Educational an psychological Measure Math. 59)6), p.251

Spritzer. G. M,­(1995). “Psycological empowerment in the work place dimensions,­measurement,­ and­ validation”,­ academy ­of management journal, Vol.3,No: 1.p­p.1372- 1445.

Storey,J (1993)The take-up of human resource management by maimstream companies:Key lessons from research, International Journal of Human Resource Management, 4(3),pp. 529-57.

Wu.V.,Short,P.M.,(1996) The Relationship of Empowerment to Teacher Job Commitment and Job Satisfaction ,Journal of Instructional Pcychology,25(12),85.