معرفی و تغییرات جمعیت شته‌های ذرت و دشمنان طبیعی آن‌ها در دشت مغان

حشره شناسی گیاهان زراعی

مقاله 3، دوره 3، شماره (7) پاییز- زمستان 1392، اسفند 1392، صفحه 23-34   

چکیده

با هدف مطالعه‌ی شته‌های ذرت و تغییرات جمعیت آن­ها طی سال 1391 نمونه‌برداری‌های منظم هفتگی در مزارع ذرت دشت مغان انجام گرفت. برای این منظور، در هر نوبت از 40 بوته­ی ذرت به­صورت تصادفی بازدید به­عمل آمد و با تکاندن بوته‌ها روی یک سینی، شته‌ها جمع‌آوری و به آزمایشگاه انتقال یافتند. پس از تفکیک گونه‌های موجود، دشمنان طبیعی همراه آن­ها شمارش شدند. جهت مشخص شدن پارازیتیسم احتمالی و خروج پارازیتوییدهای موجود از روی شته­های پارازیته شده، تعدادی از آن­ها روی میزبان اصلی پروش یافتند. علاوه بر این، دشمنان طبیعی شته­ها که شامل پارازیتوییدها و شکارگرها بود از طریق تور زدن نیز جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. بر این اساس، به­ترتیب اهمیت، سه گونه­ی شته­ی برگ ذرت (Rhopalosiphum maidis (Fitch))، شته­ی معمولی گندم(Schizaphisgraminum (Rondani)) وشته­ی سیاه باقلا (Aphis fabae Scopoli) در این مزارع مشاهده شد که حداکثر جمعیت آن­ها در تیرماه بود.
جمع­آوری و شناسایی دشمنان طبیعی این شته­ها نیز منجر به شناسایی 14 گونه به­شرح زیر شد:




Coccinellidae:


Coccinella septempunctata L.




Hippodamia variegata (Goeze)




Oenopia conglobata (L.)




Propylea quatuordecimpuctata (L.)




Syrphidae:


Syrphus ribesii (L.)




Episyrphus balteatusDe Geer




Paragus bicolor (Fabricus)




Anthocoridae:


Orius sp.




Lygaeidae:


Geocoris sp.




Nabidae:


Nabis sp.




Chrysopidae:


Chrysoperla carnea(Stephens)




Aphelinidae:


Aphelinus varipes Förster




Aphelinus flaviventris Kurdjumov




Encyrtidae:


Syrphophagus aphidivorus (Mayr)




همین­طور زنبور  Alloxysta sp. از خانواده‌ی Figitidae، زندگی هیپرپارازیتوییدی روی زنبورهای جنس Aphelinus داشته، گونه‌ی Diplazonlaetatorius (Fabricus) از خانواده‌ی Ichneumonidae پارازیتویید لاروی- شفیرگی
مگس­های گل (Syrphidae) و  Homalotylus platynaspidis Hoffer از خانواده‌ی Encyrtidae پارازیتویید کفشدوزک‌ها می­باشند.

کلیدواژه‌ها

پارازیتویید؛ تغییرات جمعیت؛ شته‌؛ شکارگر؛ کنترل طبیعی