اثر کیتوسان بر شاخص‌های مورفولوژیک و بیوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از بذور زوال یافته سویا

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 44، مرداد 1395، صفحه 1-9   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aej.2016.524150

نویسندگان

وحید منصوری گندمانی^{* 1}؛ حشمت امیدی²

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد تهران، ایران

²استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد تهران، ایران

چکیده

به‌منظور تعیین اثر کیتوسان بر بذور زوال یافته سویا آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تحقیقات، دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. عامل اول سطوح مختلف پیری تسریع شده شامل 24 و 48 ساعت در رطوبت اشباع و دمای 41 درجه سیلسیوس و عامل دوم غلظت‌های مختلف کیتوسان شامل 25/0 و 5/0% وزنی-حجمی بود. در این آزمایش صفات مورفولوژیکی نظیر تعداد گیاهچه سالم، طول گیاهچه، محتوای نسبی آب ساقه‌چه، نسبت وزنی ساقه‌چه به ریشه‌چه و صفات بیوشیمیایی مانند میزان کلروفیل a و b و میزان کاروتنوئید موجود در برگ گیاهچه سویا اندازه‌گیری شد. کیتوسان بر جوانه‌زنی بذور سویای پیر شده اثر معنی‌دار مثبتی داشت و با تأثیر بر میزان کلروفیل a و b و کاروتنوئید برگ باعث بهبود صفات مورفولوژیک گیاهچه سویا شد. همچنین کیتوسان با افزایش تعداد گیاهچه سالم از بذور زوال یافته و تأثیر بر نسبت وزنی ساقه‌چه به ریشه‌چه در تعدیل خسارات ناشی از زوال بذر نقش داشت. بنابراین کیتوسان با اثرگذاری مثبت بر برخی صفات فیزیولوژیک و جوانه‌زنی گیاهچه سویا برخی خسارات ناشی از زوال بذور سویا را کاسته و می‌تواند به‌عنوان یک پیش تیمار زیستی بهبود دهنده‌ توصیه شود.

کلیدواژه‌ها

 پیش‌تیمار؛  پرایمینگ؛  پیری تسریع شده؛  ترکیب زیستی؛  زوال بذر

مراجع

1. Ajouri A, Haben A, Becker M (2004) Seed priming enhances germination and seedling growth of barley under conditions of P and Zn deficiency. Plant Nutrition and Soil Science 167(5): 230-236.
2. Arnon AN (1967) Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal 23: 112-121.
3. Bars SMA, Ahmad N, Khan MMN, Cheema MA (2003) Assessment of cottonseed deterioration during accelerated ageing. Seed Science Technology 3 :531-540.
4. Bailly C (2004) Active oxygen species and antioxidants in seed biology. Seed Science Research 14: 93-107.

5. Bedi S, Kaur R, Sital JS, Kaur J (2006) Artificial ageing of Brassica seeds of different maturity levels. Seed Science and Technology34(2): 287-296.

   1. Chandrkrachang S, Suchiva V K, Chandrkrachang S, Methacanon P, and Peter M G (2002) The application of chitin and chitosan in agriculture in Thailand. In Advances in Chitin Science, Vol. V, K. Bangkok, Thailand, pp. 458–462.
6. Devlieghere F, Vermeulen A, Debevere J (2004) Chitosan: antimicrobial activity, interactions with food components and applicability as a coating on fruit and vegetables. Food Microbiology 21: 703-714.
7. Dzung N.A, (2004) Study on effect of chitosan oligomer on the growth and development of some short term crop in Dak Nong province, final report of project of Rural of Central Highland, Agricultural Publisher, Hanoi, Vitnam, 178-184.
8. Ellis RH Hong TD (2007) Quantitative response of the longevity of seed of twelve crops to temperature and moisture in hermetic storage. Seed Science & Technology 35: 432-444.
9. Goel A and Sheoran IS (2003) Lipid peroxidation and peroxide-scavenging enzymes in seeds under natural ageing. Biologia Plantarum 46: 429-434.
10. Guan Y J, Hu J, Wang X J, and Shao C X (2009) Seed priming with chitosan improves maize germination and seedling growth in relation to physiological changes under low temperature stress. Zhejiang University-Science, 10;427-433.
11. Khajeh-Hosseini M, Powell AA, Bingham IJ (2003) The interaction between salinity stress and seed vigor during germination of soyabean seeds. Seed Science Technology 31: 715-725.
12. Krishnan P, Nagarajan S, Dadlani M, Moharir AV (2003) Characterization of wheat (Triticum aestivum) and soybean (Glycine max) seeds under accelerated ageing Conditions by proton nuclear magnetic spectroscopy. Seed Science Technology 31: 541-550.
13. Mahdavi B, Aghaalikhani M, and Sharifi M (2014) Chitosan Improves Osmotic Potential Tolerance in Safflower (Carthamus tinctorius L.) Seedlings. Crop Improvement, 25:6, 728-741.
14. Mahdavi B, SAM MS, Aghaalikhani M, Sharifi M (2011) Effect of water stress and chitosan on Germination and proline of seedling in safflower (Carthamus tinctorius L.). Crop Improvement 25: 728-741.
15. Mansour MMF (1994) Changes in growth osmotic potential and cell permeability of wheat cultivars under salt stress. Biologia Plantarum 36(3): 429-434.
16. McDonald MB (1999) Seed deterioration; physiology, repair and assessment. Seed Science and Technology, 27: 177-180.
17. Murthy UMN, Kumar PD Sun WQ (2003) Mechanisms of seed aging under different storable conditions for vigina vadiata L. wilczek: lipid peroxidation, sugar hydrolysis, Maillavd rections and their relationship to state transition. Journal of Experimental Botany 54(384): 1057-1067.
18. Nellist ME, Hughes M (1973) Physical and biological processes in the drying of seed. Seed Scienceand Technology 1: 613-643.
19. Reddy M V B, Arul J, Angers P and Couture L (1999) Chitosan treatment of wheat seeds induces resistance to Fusarium graminearum and improves seeds quality. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 47(3): 67-72.
20. Rehman S, Harris PJC, Bourne WF (1999) Effect of artificial ageing on the germination, ion leakage and salinity tolerance of Acacia tortilis and A. coriacea seeds. Seed Science Technology 27: 141-149.
21. Sanitata L, Gabbriella R (1999) Response to Cd in higher plants–Review, Environment and Experimental Botany 45: 105-130.
22. Schutz H and Fangmier E (2001) Growth and yield responses of spring wheat (Triticum aestivum L. cv. Minaret) to elevated CO₂ and water limitation. Environmental Pollutions 114: 187-194.
23. Susana p, Alberto B (1990) Effect of natural and accelerated aging on the hydro peroxide metabolism of soybean embryonic axes. Plant Science 68: 27-32.
24. Vieira RD, Penariol AL, Perecin D, Panobianco M (2002) Condutividadeelétrica e teor deáguainicial das sementes de soja. Pesquisa Agropecuária Brasileira 37(9): 1333-1338.
25. Wang D, Shannon MC, Grieve CM (2001) Field Crops Research 69: 267–277.
26. Wei S, Zang XM, Xue JP, Xiang G (2007) Effect of chitosan on seeds germination and seedling physiological property of wheat. Periodicals. Core Journals Biology Journal 24 (2): 51-53.
27. Winter Y, House QP, Xiu-juan W, Zhi-Meng Z, You-rong S (2001) Effect of chitosan on physiological activities in germinating seed and seedling leaves of maize. Periodicals Hebei Vocational and Technical Teachers College Journal 15(4): 9-12.
28. Xue QJ, Nian YG, Jin XC, Yan CZJ, Liu AJ (2007) Effects of chitosan on growth of an aquatic plant (Hydrilla verticillata) in polluted waters with different chemical oxygen demands. Environment Science 19: 217-221.
29. Yosefi Tanha P (2014) The effect of priming to improve germination of winter annual green manure seeds under cold stress. Seed science and technology 7: 70-75.
30.