مقایسه سمیت تنفسی و اثر دورکنندگی اسانس کاج تهران Pinus eldarica و سرو نقره ای Cupressus arizonica روی حشرات بـالغ شب پره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 3، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 15، آذر 1391، صفحه 215-225   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فاطمه حبیبی قوزلو^{* 1}؛ مریم معرفی²؛ زهرا رفیعی کرهرودی³

¹گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

²گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج

³گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

چکیده

شـب­ پـره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae) یـکی از آفـات مـهم مـحصولات انباری، به­ خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می­ شود. برای کنترل این آفت در انبارها، اسانس ­های گیاهی به­ عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین درایـن تـحـقیق میزان غلظت کشنده 50 درصد و سمیت تنفسی اسانس گیاه کاج تهران  Pinus eldarica و سرو نقره ­ای Cupressus arizonica روی حشرات بالغ پنج روزه شب ­پره آرد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثر دورکنندگی دو اسانس گیاهی مذکور روی حشرات­ کامل یک روزه شب­ پره آرد در دستگاه بوسنج مورد مطالعه قرار گرفت. نـتایج بـررسی تعیین غلظت کشنده 50 درصد نـشان داد که اسانس سرو نقره ­ای با LC₅₀ معادل 06/38 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا کمترین سمیت و اسانس کاج تهران با LC₅₀ معادل 11/3 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا بیشترین سمیت را روی این حشره داشتند. در بررسی سمیت تنفسی اسانس ­ها مشخص شد که با افزایش غلظت و گذشت زمان، مرگ و میر حشرات افزایش می یابد. در بررسی اثر دورکنندگی، اسانس کاج تهران با غلظت 6 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا قوی­ترین اثر دورکنندگی را به میزان 61/84 درصد و اسانس سرو نقره ­ای با غلظت 10 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا ضعیف­ترین اثر دورکنندگی را به میزان 52/23 درصد نشان داد. همچنین با افزایش غلظت اسانس اثر دورکنندگی نیز افزایش یافت. با توجه به نتایج به ­دست آمده، اسانس­ های گیاهی استفاده شده در این تحقیق می ­توانند به­ عنوان یک حشره­ کش کم­ خطر برای کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

اسانس کاج تهران؛ اسانس سرو نقره ای؛ شب پره آرد؛ سمیت تنفسی؛ دورکنندگی