بررسی مقاومت در ارقام پیاز نسبت به تریپس پیاز Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera:Thripidae) در استان هرمزگان

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 6، دوره 4، شماره 3 - شماره پیاپی 15، آذر 1391، صفحه 249-256   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

جاوید عباسی^{* 1، 2}؛ مجید فلاح‌زاده¹؛ سعید باقری³

¹گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جهرم

²مدیریت حفظ نباتات استان فارس

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول

چکیده

در این مطالعه حساسیت و میزان تحمل ارقام پیاز رایج استان هرمزگان به تریپس پیاز Thrips tabaci در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با شش تیمار (قرمز محلی، سفید محلی، ساواناسوئیت، پریماورا، ارلی­وایتگرانو و ریوبراوو) و چهار تکرار در شرایط طبیعی مزرعه مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی حساسیت ارقام بر اساس شمارش جمعیت لاروها و حشرات کامل صورت گرفت. بدین منظور نمونه ­برداری ­ها به فاصله زمانی دو هفته یک بار انجام و با روش شستشو، لاروها و حشرات کامل از بوته ­ها جدا و شمارش گردید. میزان تحمل ارقام در دو آزمایش سم­ پاشی شده و نشده با شمارش جمعیت تریپس و اندازه­ گیری عملکرد در پایان فصل بررسی شد. جهت عاری­ سازی بوته­ ها از تریپس در آزمایش سم ­پاشی شده از سم ایمیداکلوپراید 35٪ به صورت خاک کاربرد استفاده شد. نتایج نشان داد در آزمایش حساسیت از نظر جمعیت حشرات کامل بین تیمارها تفاوت معنی ­داری وجود نداشت. ولی از نظر جمعیت لارو­ها و مجموع دو مرحله زیستی (لارو و حشرات کامل) بین تیمارها تفاوت معنی­دار وجود داشت. به طوری­ که توده ­های قرمز و سفید محلی با میانگین 88/22 و 18/21 عدد (مجموع لارو و حشرات کامل) به ازای هر بوته بیشترین جمعیت و ارقام پریماورا و  ساونا­سوئیت با میانگین 8/8 و 17/11 عدد کمترین جمعیت را داشتند. بنابراین توده ­های قرمز و سفید محلی به ­عنوان ارقام حساس­تر و ارقام پریماورا و ساونا­سوئیت به عنوان ارقام مقاوم­تر و ارقام ارلی­وایتگرانو و ریوبراوو به­ عنوان ارقام نیمه­ حساس به تریپس معرفی می ­شوند. در آزمایش میزان تحمل از نظر عملکرد محصول بین تیمارها در دو آزمایش سم­ پاشی­ شده و نشده تفاوت معنی­ دار بود. به طوری­ که رقم ریوبراوو در دو آزمایش سم­ پاشی شده و نشده به­ ترتیب با میانگین 41667 و51000 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را داشت. بنابراین علی­ رغم این­که میانگین جمعیت تریپس روی رقم ریووبراوو نسبتا بالا و در حد ارقام حساس قرمز و سفید محلی ارزیابی گردید و بیشترین عملکرد را در حضور این مقدار از جمعیت تولید و افزایش عملکرد (%4/22) نسبت به عدم سم­ پاشی نشان داد می­ توان این رقم را متحمل­ترین رقم مورد بررسی دانست.

کلیدواژه‌ها

تریپس پیاز؛ حساسیت؛ تحمل؛ هرمزگان؛ Thrips tabaci