اثر آموزش TRIZ بر تفکر خلاق، علمی، انتقادی و خودکارآمدی دانشجویان دختر علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

زن و مطالعات خانواده

مقاله 4، دوره 8، شماره 30، اسفند 1394، صفحه 49-67   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

رعنا ساکن آذری^{* 1}؛ کیانوش هاشمیان²؛ حسن پاشا شریفی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی. رودهن،

²دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، گروه روان شناسی بالینی، رودهن، ایران

³دانشیار، دانشگاه ازاد اسلامی واحد رودهن، گروه روان شناسی، رودهن، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین اثر آموزش TRIZ برتفکر خلاق، تفکر علمی، تفکر انتقادی و خودکارآمدی دانشجویان انجام گرفت. برای این منظور نمونه ای به اندازه 60 نفر از دانشجویان دختر گروه علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلانی تبریز به روش نمونه گیری تصادفی و داوطلبانه انتخاب شدند. در این تحقیق از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد که متشکل از یک متغیر مستقلِ آموزش تریز ومتغیرهای وابسته تفکر خلاق، انتقادی، علمی و خودکارآمدی بود. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده‌ها شامل پرسشنامه مهارت‌های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب، آزمون خلاقیت دکتر عابدی، مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران و پرسشنامه تفکر علمی لیانگ و همکاران بود. داده‌ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد آموزش تریز باعث افزایش تفکر خلاق، تفکر انتقادی، تفکر علمی و خودکارآمدی دانشجویان می‌‌گردد. 

کلیدواژه‌ها

TRIZ؛ تفکر خلاق؛ تفکر انتقادی؛ تفکر علمی؛ خودکارآمدی

مراجع

اخوان، پیمان. جعفری، مصطفی. ضرغامی، حمیدرضا و عسگری، ناصر (1390). بررسی کاربرد اصول ابداعی TRIZ در تسریع روند نوآوری در سازمانهای پژوهشی و دانش محور. مجله علمی-پژوهشی توسعه کارآفرینی دانشگاه تهران، ‌، بهار، شماره11.

امیری، اکرم و نوروزی داریوش (1391). مقایسه اثر بخشی طراحی آموزشی دو روش ابداعانه حل مسئله و بارش مغزی بر میزان خلاقیت دانشجویان دوره‌های آموزش الکترونیکی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی. مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، سال اول شماره 4.

حاجی یخچالی، علیرضا ؛ شهنی ییلاق، منیجه؛حقیقی، جمال و بهروزی، ناصر(1389). تاثیر آموزش فرایند حل مسئله خلاق (CPS) بر تفکر علمی، خلاقیت و نوآوری دردانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله دستاوردهای روان شناختی(علوم تربیتی و روان شناسی) دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره چهارم، شماره2.

سلیمی نمین محمدحسین، شهابی حقیقی حمیدرضا، ایرانمنش حسین (1387). الگوریتم نوآوری: چگونه مخترع شویم؟، تهران: خدمات فرهنگی رسا.

شاهین، آرش و مرتضوی، سید محمد امین. (1389). توسعه تناقضات TRIZ برای مدیریت ضایعات با استفاده روش‌های تولید ناب. سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، TRIZ و مهندسی و مدیریبت نوآوری ایران، تهران، پژوهشکده علوم خلاقیت شناسی، نوآوری و TRIZ

شعبانی، حسن(1392). تاثیر روش حل مسئله به صورت کارگروهی بر روی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر تهران، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس.

گنجی ارجنگی، معصومه و فراهانی، محمدتقی(1388). رابطه استرس شغلی و خودکارآمدی با رضایت از زندگی در امداد گران حوادث گاز استان اصفهان. فصلنامه پژوهش در سلامت روان شناختی، دوره 2، شماره3.

مالکی، فاطمه (1389). تاثیر آموزش مهارت تریز در تقویت روحیه کارآفرینی. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده میریت دانشگاه سمنان.

متوسلی، محمود و فتح الهی، جمال (1389). مقدمه ای بر نظریات ویلیامسون و کاربرد آن در تحلیل مسائل توسعه ایران. مجله پژوهش‌های اقتصادی، دوره 10، شماره3

مشبکی، اصغر و وفایی فرهاد (1382). خلاقیت عامل سکون در سازمان ها. ماهنامه توسعه مدیریت، شماره 50، خرداد و تیر.

معافیان، فاطمه و غنی زاده، افسانه (1389). بررسی رابطه میان تفکر انتقادی و خودکارآمدی معلمان زبان انگلیسی در آموزشگاه ها. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهر کرد، سال پنجم، شماره 16 و 17.

منصوریان علی رضا (1386). مهندسی خلاقیت TRIZ (تئوری ابداعی حل مسأله)، تهران: نشر خدمات فرهنگی رسا.

موید نیا، فریبا (1384). بررسی انگیزه نوآوری معلمان و ارتباط ساختار سازمانی مدرسه درمدارس دخترانه شهرستان خوی، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان.

مهری نژاد، سید ابوالقاسم (1385). انطباق و هنجاریابی آزمون مهارت‌های تفکر انتقادی کالیفرنیا. مجله تازه‌های علوم روان شناختی، سال 9، شماره3

نوری پورلیاولی، رقیه؛ زاده محمدی، علی و خرسندی یامچی، اکبر (1392). اثربخشی آموزش مهارت حل مسأله بر کیفیت زندگی، انگیزش و خودکارآمدی کودکان 12-10ساله. ششمین کنفرانس ملی روانپزشکی کودک و نوجوان دانشگاه علوم پزشکی تبریز شهریورماه.

همتی مسلک پاک، معصومه؛اروجلو، سمیرا و خلخالی، حمیدرضا (1393). تأثیر آموزش یادگیری بر پایه حل مسئله بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری . مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، دوره 9 شماره 1.

Adunka,Robert (2008). Teaching TRIZ within Siemens. Konferenz TRIZFuture2008, 5. -7. November, Enschede (Niederlande).

Birdi, Kamal; Leach, Desmond J & Magadly,Wissam (2012). Evaluating the Impact of TRIZ Creativity Training: An Organizational Field Study. R&D Management, Vol. 42, Issue 4, pp. 315-326.

Car, David (2003)),‌‌‌Making sense of education: An Introduction to the Philosophy and Theory of Education and Teaching , Taylor & Francis

Chung , Namyong , Suy Ro , Gyoung (2004). The effect of problem solving instruction on childrens creativity and self-efficaecy in the teaching of the practical arts subject. the Journal of Technology Studies. Volume 30, Number 2, Spring.

Fulbright, Ron (2004). Teaching critical thinking skills in IT using PINE-RIZ. Proceeding CITC5 '04 Proceedings of the 5th conference on Information technology education.