نخستین تکاپوهای تجار سرمایه‌دار در عصر مشروطه در استقرار قانون

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 2، دوره 4، شماره 14، دی 1388، صفحه 27-44   

نویسنده

سهیلا ترابی فارسانی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

چکیده

ناامنی‌های اجتماعی و اقتصادی، بی‌ثباتی و متزلزل بودن شرایط حقوقی، وجود احکام ناسخ و منسوخ، بی‌قانونی، امکان مصادره اموال، وجود روابط خویشاوندی و هجوم سرمایه‌های بیگانه، زمینه‌های نارضایتی تجار را در عصر قاجار فراهم کرد. لزوم ایجاد این تغییرات سیاسی جهت آَشنایی تجار با غرب و ارائه مبانی نظری آن توسط روشنفکران و از طریق روزنامه‌ها ارائه شد. استقرار دولت مدرن که در آن محور اصلی قانون و ضابطه‌مندی است، سلطه قانون و تشکیل نهادها و سازمان‌هایی که خدمات معینی ارائه دهد، حق شهروندی و مداخله در امور سیاسی و نظارت بر کارهای دولت همه از مواردی بود که تجار با مشارکت در جنبش مشروطیت و حضور در مجلس اول و وضع مصوبه‌های آن در برپایی آن تلاش کردند.

کلیدواژه‌ها

مشروطیت؛ دولت مدرن؛ قانون خواهی؛ تجار؛ سرمایه‌داری عصر قاجار