آیرونی و رویکرد آن در«چرند و پرند»دهخدا

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 2، دوره 7، شماره 25 - شماره پیاپی 3، آذر 1394، صفحه 47-71   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا انصاری فرد^{* 1}؛ شمس الحاجیه اردلانی²؛ سید احمد حسینی کازرونی³

¹دانش آموخته دکتری/دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

²استادیار /دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر

³استاد/دانشگاه ازاد اسلامی واحد بوشهر

چکیده

آیرونی(Irony)شیوه‎ای از بیان است که با آن زبان طنز برجسته می‎شود و یا بخشی از یک کلام نسبت به بخش‎های دیگر آن برجسته‎تر می­گردد و موجب آشنایی زدایی و غافلگیری مخاطب می‎شود. در آیرونی نوعی دوگانگی در معنا نهفته است، وارونه کردن واقعیت و ارائۀ   تصویری دیگر با بار معنایی توام با کنایه و طنز از ویژگی‎های آیرونی است. این شیوۀ بیان در آثار ادبی فارسی سابقه دارد که نمونه‎های آن در "چرند  و پرند" دهخدا  قابل مشاهده است این مقاله کوششی است با روش کیفی و رویکرد توصیفی-تحلیلی در جهت تبیین انواع آیرونی، در مقالات چرند و پرند دهخدا،  برای برجسته کردن کلام خود از این شیوۀ بیانی بهره‎های بسیاری برده است و از تمام گونه­های آیرونی به خوبی ، برای بیان مقاصد سیاسی خود سود جسته است.

کلیدواژه‌ها

آیرونی؛ چرند و پرند؛ دهخدا؛ آیرونی تقدیر

مراجع

1. آژند یعقوب ،تجدد ادبی در دورة مشروطه( 1388)، انتشارات موسسه انجمن قلم ایران، تهران.
2. انوشه حسن ،فرهنگ نامة ادب فارسی(1381) ، چاپ دوم ،انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
3. پاینده حسین ،نقد ادبی و دموکراسی( 1388)، چاپ دوم ،انتشارات نیلوفر، تهران.
4. جوادی حسن ،تاریخ طنز در ادبیات فارسی(1384)، انتشارات کاروان، تهران،
5. حلبی علی اصغر ،مقدمه ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران، 1365، چاپ دوم ، انتشارات پیک ترجمه و نشر، تهران .
6. داد سیما ،فرهنگ اصطلاحات ادبی (1380 )،انتشارات فکر روز، تهران.
7. دهخدا  علی اکبر ،چرند و پرند(1385)، به کوشش سید علی شاهری لنگرودی، انتشارات گهبد، تهران.
8. دهخدا  علی اکبر ،مجموعه مقالات چرند و پرند( 1391)، به کوشش محمد دبیر سیاقی ، انتشارات اخوان خراسانی، تهران.
9. Compass of irony, D.C.MUecke,Methuen,newyork-London,1980