کیمیا در میان زنان (خوانش نوین تاریخی و جنسیتی از رمان تربیتی کیمیا خاتون)

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 6، دوره 7، شماره 26، اسفند 1394، صفحه 127-153   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عطاالله کوپال¹؛ نیلوفر خسروی²

¹عضو هیئت علمی دانشکدهی ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.

²دانش آموخته ی رشته ی زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران

چکیده

رمان تربیتی(Bildungstroman) ژانری از نگارش رمان است که در آن رشد شخصیت اصلی از کودکی تا بزرگسالی به تصویر کشیده می­شود و در انتهای داستان،کودکِ ناپخته معمولاً به انسانی دنیا دیده با جایگاه اجتماعی خوب تبدیل می­شود. از ویژگی­های بارز نوع کلاسیکِاین ژانر؛ روایت خطی، تصویر کردن فراز و نشیب­های زندگی شخصیِ کودکی که با بقیه هم سن و سال­های خودش تفاوت دارد، تجربه­ی معمولاً دو گونه عشق: عشق سطحی و سپس عشق پایدار و واقعی و در ضمن، حضور یک راهنما در رمان است. در قرن بیستم، نوع روایت خطیِ این ژانر، دست‏خوش تغییر شد و علاوه بر آن زنان و دیگر اقلیت­هایِ نژادی، برداشت خاص خود را از این ژانر ارائه کردند. در حال حاضر این ژانر یکی از انواع روایت­های محبوب برای نویسندگان زن به شمار می­رود و آنها نوع جدید و زنانه­ای از آن را استفاده می­کنند. در این نوع روایت، تفاوت­های زندگی و رشد زنانِ داستان­های تربیتی نسبت به مردان مشخص می‏گردد و تفاوت دید آنها نسبت به خانواده و«دیگری» مطرح می­شود. یکی از تفاوت­های مطرح شده در این مورد،« وفاداری زنان نسبت به یکدیگر» است.

کلیدواژه‌ها

رمان تربیتی؛ موج سوم فمینیسم؛ نوشتار زنانه؛ وفاداری به زنان

مراجع

1. دهنی، نیلوفر (1386). یک اسطوره به روایتی دیگر (گفتگو با سعیده قدس نویسنده‏ی کیمیا خاتون)،آزما،شماره‏ی 52، ص 16و17.
2. زرین کوب، عبدالحسین (1361). نقد ادبی (جلد اول)، چاپ سوم، انتشارات امیرکبیر.
3. سپهسالار، فریدون بن احمد (1378). زندگی نامه ی مولانا جلال الدین مولوی، چاپ چهارم، نشر اقبال.
4. ستاری، جلال (1384). عشق نوازی‏های مولانا، نشر مرکز.
5. سید حسینی، رضا (1387). مکتب‏های ادبی (جلد دوم)، انتشارات نگاه.
6. عبادیان، محمود (1372). درآمدی بر سبک‏شناسی در ادبیات،چاپ دوم، موسسه‏ی انتشارات آوای نور.
7. فرزانه دهکردی، جلال (1387). بررسی تطبیقی روایت زنانه‏ی رمان کیمیا خاتون و دیدگاه‏های پسافرویدیِ ژاک لاکان در باره‏ی رشد،مجله‏ی فردوسی، شماره 69و70، ص 50-46.
8. قدس، سعیده (1389). کیمیا خاتون، چاپ بیست و یکم، نشر چشمه.
9. گسکری علی پور، بهناز(1385). ترکی بر شیشه‏ی عادت‏ها، جهان کتاب، سال دهم، شماره 9، ص 12،13
10. میرعابدینی، حسن (1377). صد سال داستان نویسی ایران (جلد سوم)، نشر چشمه.
11. همایی، جلال الدین( 1369). مقالات ادبی، نشر هما.

منابع لاتین

1. Blyth, I, and Sellers, S. (2004). Hélène Cixous: Live Theory. New York: Continuum.
2. Boes, T. (2006). Modernist Studies and the Bildungsroman: A Historical Survey of Critical T Rends. Blackwell Publishing 3.2, 230-243.
3. Bollinger, L. (1994). Models for Female Loyalty: The Biblical Ruth in Jeanette Winterson's Oranges Are Not the Only Fruit. JSTOR 13.2, 363-380.
4. Bray, A. (2004). Hélène Cixous: Writing and Sexual Difference. Hampshire: Palgrave Macmillan.
5. Brändström, C. (2009). "Gender and Genre": A Feminist Exploration of the Bildungsroman in A Portrait of the Artist as a Young Man and Martha Quest. (Unpublished doctoral dissertation). Gävle University, Sweden.
6. Cixous, H, and Clement, C. (1986). "Sorties": The Newly Born Woman. Minneapolis: University of Minnesota.
7. Cixous, H, and Conley, V, A. (1990). Reading with Clarice Lispector.Minneapolis: University of Minnesota Press.
8. Cixous, H, and Jenson, D. (1991). "Coming to Writing": And Other Essays. Massachusetts: Harvard UP.
9. Hardin, J, N. (1991). An Introduction. In J,N, Hardin (Ed.), Reflection and Action: Essays on the Bildungsroman (pp. 14-88). Columbia: University of South Carolina Press.
10. Japtok, M. (2005). Growing up Ethnic: Nationalism and the Bildungsroman in African American and Jewish American Fiction. Iowa City: University of Iowa.
11. Keen, S. (2003). Narrative Form. New York: Palgrave Macmillan.
12. Leseur, G, J. (1995). "Out of Many , One" A Case of Multiple Childhoods. In G, J, Leseur (pp. 23- 82). Ten Is the Age of Darkness: The Black Bildungsroman. Columbia: University of Missouri.
13. Lirot, J. (2006). Feminist Bildungsromanin Las Cuitas De Carlota and Prohibido Salir a La Calle. Arizona: Hybrido.
14. Miller, N, K. (1995). Gender and Narrative Possibilities. In D, B. Allison, M, S. Roberts, and A, S. Weiss (Eds.), Sade and the Narrative of Transgression (pp. 213- 227). Cambridge: Cambridge UP.
15. Smith, S, and Watson, J. (2005). The Trouble with Autobiography: Cautionary Notes for Narrative Theorists. In J, Phelan and P, J Rabinowitz (Eds.), A Companion to Narrative Theory. Victoria: Blackwell Publication.
16. Smith, S, and Watson, J. (2005). The Trouble with Autobiography: Cautionary Notes for Narrative Theorists. In D, B. Allison, M, S. Roberts, and A, S. Weiss (Eds.), Sade and the Narrative of Transgression (pp. 356-371). Victoria: Blackwell Publication.
17. Sellers, S. (1986). Writing Woman: Helene Cixous's Political ‘Sexts’. Perpmon Journa 9.4, 443-447.
18. Iversen, T, A. (2009). Change and Continuity: The Bildungsroman in English. (Unpublished doctoral dissertation). Tromoso University, Norway.