بررسی تاریخ تحولات دولت پهلوی اول با طبقات اجتماعی مسئولین محلی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 2، دوره 10، شماره 38، خرداد 1394، صفحه 13-30   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

مریم ابراهیمی^*

استادیار دانشگاه جامع علمی و کاربردی

چکیده

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه‌ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته‌شدن پیوند دیرین میان سلطنت و دیانت در دوره پهلوی اول، روحانیت بیش از پیش مورد پذیرش و اقبال اجتماعی قرار گرفت. در اصل از آنجا که روحانیون در میان طبقات شهری نفوذ بیشتری داشتند، سیاست‌های ضد ایلی و دهقانی دولت سبب افزایش تغییر در فرماسیون اجتماعی و مهاجرت مردم به شهرها شد. این امر در تحلیل نهایی سبب ازدیاد جمعیت تحت نفوذ روحانیت و نقش‌آفرینی بیش از پیش آنان در تحولات جامعه ایرانی گردید.
 

کلیدواژه‌ها

ایران؛ رضا شاه؛ نوسازی؛ خوانین؛ روحانیون